Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Enkol
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
m (→‎Pojazdy trakcyjne: +szczegóły siemensa)
Linia 132: Linia 132:
 
Zestawienie (niepełne) taboru stacjonującego w Rudach:
 
Zestawienie (niepełne) taboru stacjonującego w Rudach:
  
−
====Pojazdy trakcyjne====
+
=== Lokomotywy typów WLs75, WLs150, WLs180, L30H oraz L45H ===
 +
 
 +
{{Lw kwerenda typ-kolej|kolej=Górnośląskie Koleje Wąskotorowe - Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach}}
 +
 
 +
=== Pozostałe pojazdy trakcyjne ===
  
 
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
 
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
Linia 143: Linia 147:
 
! class="unsortable"|Uwagi
 
! class="unsortable"|Uwagi
 
|-
 
|-
−
| [[L45H/20569|20569]]
+
 
−
| L45H
 
−
| 1967
 
−
| 785
 
−
| Lxd2-354
 
−
| style="background-color:#80FFFF;" |Odstawiona
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[L45H/20849|20849]]
 
−
| L45H
 
−
| 1969
 
−
| 785
 
−
| Lxd2-357
 
−
| style="background-color:#80FFFF;" |Odstawiona
 
−
| Rotacyjny pług odśnieżny
 
−
|-
 
−
| [[L45H/24331|24331]]
 
−
| L45H
 
−
| 1981
 
−
| 785
 
−
| Lxd2-373
 
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[L45H/24324|24324]]
 
−
| L45H
 
−
| 1981
 
−
| 785
 
−
| HP-Lxd2-08
 
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[L30H/24367|24367]]
 
−
| L30H
 
−
| 1981
 
−
| 600
 
−
| Lyd2-63
 
−
| style="background-color:#80FFFF;" |Odstawiona
 
−
| ze zlikwidowanej kl Pionki
 
−
|-
 
−
| [[L30H/23437|23437]]
 
−
| L30H
 
−
| 1977
 
−
| 785
 
−
| Lyd2-101
 
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 
−
| Przekuta z 750mm
 
 
|-
 
|-
 
| [[A20D-P/25076|25076]]
 
| [[A20D-P/25076|25076]]
Linia 206: Linia 164:
 
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 
| wagon motorowy
 
| wagon motorowy
−
|-
 
−
| [[WLs180/15|15]]
 
−
| WLs180
 
−
| 1971
 
−
| 785
 
−
| WLs180-15
 
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[WLs180/36|36]]
 
−
| WLs180
 
−
| 1972
 
−
| 785
 
−
| WLs180-36
 
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[WLs150/5660|5660]]
 
−
| WLs150
 
−
| 1962
 
−
| 785
 
−
| WLs150-5660
 
−
| style="background-color:#80FFFF;" |Odstawiona
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[WLs150/7225|7225]]
 
−
| WLs150
 
−
| 1966
 
−
| 785
 
−
| WLs150-7225
 
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[WLs75/38|38]]
 
−
| WLs75
 
−
| 1967
 
−
| 785
 
−
| Wls75 38
 
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 
−
|
 
−
|-
 
−
| [[WLs75/66|66]]
 
−
| WLs75
 
−
| 1971
 
−
| 785
 
−
| brak
 
−
| style="background-color:#99ff00;" | w trakcie NG
 
−
| Ex. "Huta Baildon 5"
 
−
|-
 
−
| [[WLs75/82|82]]
 
−
| WLs75
 
−
| 1973
 
−
| 785
 
−
| Huta Baildon 12
 
−
| style="background-color:#80FFFF;" |Odstawiona
 
−
| Brak wiązarów
 
 
|-
 
|-
 
| [[2WLs50/2088|2088]]
 
| [[2WLs50/2088|2088]]

Wersja z 23:05, 27 sie 2017

Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach
Rudy - Stacja kolejki wąskotorowej.JPG
Poprzednie nazwy:
Górnośląskie Tramwaje Parowe, Górnośląskie Koleje Wąskotorowe
Rok budowy 1898


Data wpisu do rejestru zabytków 1993
Rozstaw szyn 785 mm


Istniejące linie Gliwice Wąskotorowe - Markowice Raciborskie
Długość czynnego odcinka 6 km
Długość całkowita istniejących szlaków ~12 km
Długość zlikwidowanych linii ~37 km
Stacje styczne z koleją normalnotorową Racibórz Markowice
Inne ważniejsze stacje Gliwice Trynek
'
Operatorzy
Nazwa Operatora Okres działalności
Górnośląskie Tramwaje Parowe 1900 - 1945
PKP 1945 – 1992
Towarzystwo Służby Ochrony Zabytków Kolei Rybnik 1994 - 2008
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej 2008 - obecnie


'


Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach - Stacja kolei wąskotorowej położona w 23 kilometrze linii Gliwice Wąskotorowe - Racibórz Markowice obecnie znajduje się we władaniu Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej. Niegdyś była ważną stacją przeładunkową, główną lokomotywownią i wagonownią na linii. Dziś stanowi bazę pod turystyczne przewozy kolejowe będąc jedną z nielicznych zachowanych w dobrym stanie stacji, przy której ostały się jeszcze wąskie tory.


Historia

Geneza powstania i budowa

Brak sprawnego systemu transportowego na trasie między Gliwicami a Raciborzem zaowocował w 1891 roku pomysłem budowy kolei wąskotorowej Gliwice-Rudy-Racibórz. Z inicjatywą stworzenia sprawnego systemu transportowego wyszła firma "Kramer & Co.". W 1894 r. utworzono Górnośląskie Tramwaje Parowe która później została pierwszym przewoźnikiem na linii. Trwały już wtedy prace przy budowie pierwszej linii tramwajowej Gliwice-Piekary Śląskie. 15 października 1987 roku firma "Kramer & Co." otrzymała koncesję na budowę i eksploatację linii w trakcji parowej a 13 kwietnia 1898 roku Ministerstwo Robót Publicznych nadało tej firmie prawo wywłaszczenia gruntów pod budowę kolei. Linia została otwarta 25 marca 1899r., początkowo na odcinku Gliwice-Rudy. W tym samym czasie połączono stację Nieborowice z Cegielnią "Wilcza" torem o długości 3,7 km. We fragmencie zezwolenia z dnia 25 kwietnia 1900 roku udzielonemu przez Prezydenta Rządowego Opola czytamy:

"Udziela się zezwolenia przy poniższych warunkach na budowę i eksploatację kolejki o charakterze linii bocznej o szerokości 0,785 m z Gliwic przez Rudy do Raciborza dla przewozu osób i towarów za pomocą trakcji parowej dla firmy Oberschleise Dampfstraßenbahn G.m.b.H. Berlin, którą zarejestrowano 21 marca 1894 roku w rejestrze handlowym Królewskiego Sądu Okręgowego I w Berlinie na podstawie ustawy o kolejkach i prywatnych połączeniach kolejowych z 28 lipca 1892 roku, w porozumieniu z Królewską Dyrekcją Kolejową w Katowicach oraz z zachowaniem praw osób trzecich.

§1

Zezwolenia udziela się na okres 99 lat."

Z końcem 1900 roku Górnośląskie Tramwaje Parowe otrzymało prawo wywłaszczania gruntów pod budowę kolei od Rud w stronę Raciborza. Następnie do użytku oddany został krótki odcinek Rudy-Paproć (w lutym 1901). W kwietniu 1902 przedłużono linię do Markowic, po drodze budując stacje Szymocice, Nędza oraz Babice. W końcu 17 maja 1903 linia dotarła do ostatniej na linii stacji Ratibor Plania.

Dzieje kolei przed wojną

Po 1945 - w strukturach GKW

Bocznice

Linia stanowiła trzon transportu towarowego w regionie, z tego powodu posiadała kilka bocznic do różnych zakładów przemysłowych. Wykaz bocznic przedstawia poniższa tabela

L.p. Nazwa bocznicy Data otwarcia Data zamknięcia
1 Cegielnia "Wilcza" 1899-03-2525 marca 1899 1926-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1926
2 Górnośląskie Koleje Wąskotorowe 1905-06-022 czerwca 1905 1996-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1996
3 Kopalnia Węgla Kamiennego "Gliwice" 1905-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1905 1993-12-3131 grudnia 1993
4 Młyn parowy, późniejsza garbarnia 1923-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1923 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
5 stacja normalnotorowa Markowice 1905-02-011 lutego 1905 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
6 Tartak "Lukasine" 1930-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1930
7 Tartak "Paproć" 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
8 Zakład Kruszyw Januszowice, Żwirownia "Babice" 1977-11-077 listopada 1977 1981-09-3030 września 1981
9 Zakłady Chemiczne "Ceres" S.A. 1905-02-011 lutego 1905 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
10 Zakłady Elektrod Węglowych "1 Maja" (dawniej Siemens) 1939-05-2525 maja 1939
11 Żwirownia "Arndt & Baron" 1931-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1931
12 Żwirownia "Babice" Gminy Bojków 1931-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1931 1937-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1937

Niezrealizowane projekty

Plany przedłużenia linii do centrum Raciborza nie doszły do skutku, podobnie jak plany połączenia Rud z Kopalnią "Emma" (obecnie Marcel") przez Rybnik czy też pochodzącego z 1901 roku projektu budowy linii z Nieborowic do Czerwionki w której to znajduje się Kopalnia Dębieńsko. Jako fragment sieci tramwajowej, także kolej do Rud miała planowo zostać zelektryfikowana jednak pomysł ten nigdy nie doczekał się realizacji.

Tabor

Historyczny

W pierwszych latach do przewozów ludzi i towarów użytkowano tramwajowe lokomotywy parowe marki Hohenzoller, wycofane z dopiero co zelektryfikowanej miejskiej sieci tramwajowej, które ze względu na swój "miejski" rodowód nie sprawdziły się do ciągnięcia cięższych składów na dłuższych trasach. Już po 5 latach zaczęto więc wprowadzać do ruchu parowozy typowo "kolejowe" - początkowo marki Borsig (oznaczone serią Txb2) które służyły do lat 60-tych, później potężne Tw9. Po wojnie w ramach programu UNRRA dostarczono z USA maszyny serii Pxu które pracowały aż do zastąpienia ich spalinowozami rumuńskimi, kiedy to zostały w większości przekazane na Kujawskie Koleje Wąskotorowe. Podobnej klasy maszynami były polskie Px48 - trzy lokomotywy tej serii służyły na trasie Gliwice - Rudy w latach sześćdziesiątych jednak niewielka moc tych parowozów spowodowała, że przed końcem dekady zostały przeniesione na inne koleje wąskotorowe PKP.

Obecnie

Zestawienie (niepełne) taboru stacjonującego w Rudach:

Lokomotywy typów WLs75, WLs150, WLs180, L30H oraz L45H

Szablon:Lw kwerenda typ-kolej

Pozostałe pojazdy trakcyjne

Nr fabr. Typ Rok prod. Prześwit Oznaczenie Stan Uwagi
25076 A20D-P 1985 750 MBxd2-308 Odstawiony wagon motorowy
ex. 1000mm obecne wózki pochodzą Mbxd2-225
25194 A20D-P 1986 750 MBxd2-218 Sprawny wagon motorowy
2088 2WLs50 1970 785 2WLs50-2088 Sprawna
2244 2WLs50 ? 785 brak Odstawiona
1189 2WLs40 1961 785 10 Odstawiona Pęknięty blok silnika
???? 2WLs40 ???? 800 ?? Odstawiona Brak wiązarów
377 WLs40 1955 600 ? Odstawiona
372 WLs40 1955 600 ? Odstawiona
044 WLs50M3 1992 600 WLs50-6 Odstawiona
3343 Las49 1954 785 Las49-3343 Sprawna
??? Siemens elektrowóz 1896 785 ??? Sprawna Brak m.in. reflektorów i części osprzętu elektr.

Wagony pasażerskie

Nr fabr. Typ Rok prod. Prześwit Oznaczenie Stan Uwagi
??? A20D-P 1988 785 Bxhpi 00-450034-236-7 Sprawny Wagon doczepny
Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[1]
??? A20D-P 1988 785 Bxhpi 00-450034-237-5 Sprawny Wagon doczepny
Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[2]
??? A20D-P 1988 785 Bxhpi 00-450034-238-3 Sprawny Wagon doczepny
Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[3]

Przypisy

  1. ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2. 
  2. ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2. 
  3. ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2. 

Bibliografia

  • Soida Krzysztof, Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz, EMI-PRESS, ISBN 83-904079-2-2
  • gkw.pl
Źródło: „https://enkol.pl/index.php?title=Zabytkowa_stacja_kolei_wąskotorowej_w_Rudach&oldid=19417”