Edytujesz Semafor

Semafory te są obsługiwane przez pracownika [[nastawnia|nastawni]], służące do zezwalania lub zakazywania wjazdu, wyjazdu, bądź przejazdu przez stację. Używane także na posterunkach odstępowych, zwiększających przepustowość szlaku. W Polsce są one oznaczane słupem pomalowanym w czerwone i białe pasy, bądź pasem czerwono-biało-czerwonej blachy na słupie semafora lub nad głowicą semafora jeśli znajduje się on na bramkowej konstrukcji wsporczej (jak na zdjęciach). W przypadku zastosowania semaforów półsamoczynnych pracownik ustawia sygnał zezwalający, który pod wpływem przejazdu pociągu samoczynnie zmienia się na sygnał "Stój" – dotyczy to przeważającej większości semaforów świetlnych i niektórych kształtowych (z tzw. [[sprzęgło sygnałowe|sprzęgłem sygnałowym]]), natomiast w semaforach niesamoczynnych pracownik musi również po przejeździe pociągu sam zmienić sygnał na "Stój!" – dotyczy to głównie semaforów kształtowych<ref name="kolory" />. Semafory półsamoczynne i niesamoczynne nie są permisywne. Oznacza to, że minięcie semafora wskazującego sygnał "'''[[S 1|S1]]''' Stój!" jest zabronione, chyba że maszynista otrzyma odpowiedni rozkaz pisemny od [[dyżurny ruchu|dyżurnego ruchu]] (może on także zostać przekazany [[radiotelefon|środkami łączności]]) albo zostanie podany [[sygnał zastępczy]]<ref>Przepisy sygnalizacji E1 §3.2.3</ref>.

Semafory samoczynne są sterowane przez urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Przeważająca większość semaforów samoczynnych to semafory [[Samoczynna blokada liniowa|samoczynnej blokady liniowej]]. W Polsce takie semafory mają słupy pomalowane na biało<ref name="kolory" />. Semafory samoczynne w przeciwieństwie do półsamoczynnych są permisywne, co oznacza, że maszynista może pomimo wyświetlanego sygnału "'''[[S 1|S1]]''' Stój!", po zatrzymaniu się i nadaniu syreną sygnału '''Rp1''' "Baczność" wznowić jazdę z prędkością do 20 km/h, o ile w zasięgu wzroku za semaforem nie ma przeszkody uniemożliwiającej dalszą jazdę oraz aby móc natychmiast zatrzymać się w razie nagłego zauważenia przeszkody<ref>Przepisy sygnalizacji E1 §3.2.2</ref>. Jeżeli na semaforze SBL znajduje się wskaźnik [[W22 (kolej)|W22]] (kwadratowa czarna tablica ustawiona po przekątnej pionowo, a na niej biała litera "'''T'''" wykonana z materiałów odblaskowych – stosowany na wzniesieniach ponad 6‰) to maszynista ciężkiego pociągu towarowego może minąć ten semafor bez zatrzymania z prędkością nie większą niż 20 km/h (dawniej 15 km/h) tak regulując prędkość, aby mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie zauważenia przeszkody do dalszej jazdy. Zatrzymanie i ponowne ruszenie pociągu towarowego o dużej masie w tych warunkach mogłoby spowodować jego rozerwanie. Analogicznie jak przy sygnale "Stój" należy postąpić, kiedy sygnał jest wątpliwy (niepewny) albo kiedy brak sygnału (semafor nieoświetlony)<ref>Przepisy sygnalizacji E1 §15 ust. 7. Wskaźnik W22</ref>.

''Jeżeli obraz sygnałowy składa się z dwóch świateł, to zezwala się na jazdę przy tym semaforze oraz przez okręg zwrotnicowy osłaniany tym semaforem z szybkością zmniejszoną do 100, 60 lub 40 km/h, o czym informuje światło dolne, zawsze pomarańczowe ciągłe, ewentualnie uzupełnione pasem świetlnym koloru zielonego lub pomarańczowego. Światło górne informuje, jaki sygnał wskazuje następny semafor<ref name="sem" />.''

Semafory dwustawnej [[Samoczynna blokada liniowa|samoczynnej blokady liniowej]], używane są w [[Warszawska Kolej Dojazdowa|WKD]],

[[Metro w Warszawie|metrze]], [[Tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju|tunelu Krakowskiego Szybkiego Tramwaju]], posiadają 2 lampy: zieloną i czerwoną oraz na sieci PKP PLK SA, gdzie posiadają 2 lampy: zieloną i czerwoną, wyposażone są we wskaźniki W18 oraz poprzedzone są tarczami ostrzegawczymi. Semafory blokady trzystawnej posiadają 3 lampy: zieloną, czerwoną i pomarańczową. Semafory blokady czterostawnej (używanej na liniach magistralnych o wysokiej prędkości szlakowej) posiadają taki sam układ lamp jak semafory blokady trzystawnej, lecz mogą dodatkowo wyświetlić sygnał S3 (migające zielone światło). Sygnał ten informuje maszynistę, że może kontynuować jazdę z największą dozwoloną prędkością, w przodzie są dwa odstępy blokowe wolne - albo przy następnym semaforze jazda z prędkością nie większą niż 100 km/h. Pierwszy przypadek odnosi się do semafora samoczynnego, semafora półsamoczynnego, gdy urządzenia pozwalają na ustawienie w działanie samoczynne, semafora wyjazdowego ze stacji, semafora wjazdowego posterunku odgałęźnego bez semafora wyjazdowego, natomiast drugi - do semafora półsamoczynnego i ostatniego semafora samoczynnej blokady liniowej (ze wskaźnikiem W18). W tym przypadku maszynista, gdy stwierdzi, że następny semafor nie ogranicza prędkości - kontynuuje jazdę z największą dozwoloną prędkością.

== Semafory zaporowe ==

[[Plik:TZ D8-Kutno.jpg|mały|Semafor zaporowy na stacji Kutno|75px|prawo]][[Semafor zaporowy]] (dawniej tarcza zaporowa świetlna) jest szczególnym przypadkiem semafora, stosowanym przy torach, na które odbywają się tylko wjazdy pociągów. Zasadniczo semafor zaporowy jest sygnalizatorem dającym sygnał S1 "Stój" ważny zarówno dla pociągów, jak i manewrów. Jej zadaniem jest ostrzeganie o końcu toru i braku możliwości dalszej jazdy. Semafory zaporowe ustawiane są zgodnie z zasadami ustawiania innych sygnałów zamknięcia toru.

Niektóre semafory posiadają komorę światła białego pod światłem czerwonym i mogą wyświetlić sygnał zezwalający na jazdę manewrową, czasem również sygnał zastępczy ważny dla pociągów. Semafory tego typu stosuje się na stacjach końcowych. Służą one do zatrzymania pociągu, a po odłączeniu lokomotywy od reszty składu nadania jej sygnału zezwalającego na jazdę manewrową (odjechanie od składu, przejazd na tory postojowe). Semafory zaporowe tego typu posiadają literę '''m''' obok lub pod oznaczeniem tarczy<ref>Wytyczne techniczne budowy urządzeń sterowania ruchem kolejowym WTB-E10 Rozdział II §14</ref>.

!colspan="4" align=center| Sygnały podawane na semaforach zaporowych

|width=25% align=center valign=top|[[Plik:czerwone góra ciągłe.svg]]<br />[[Plik:Wygaszony dół.svg]]<br />[[Plik:Podstawa Tz-Cm.svg]]<br />'''S1''' (d. ''Zs1'')<br /><small>"Stój"</small>

|width=25% align=center valign=top|[[Plik:czerwone jednokomorowe ciągłe.svg]]<br />[[Plik:Podstawa Tz-C.svg]]<br />'''S1'''<br /><small>"Stój"</small>