Edytujesz Kętrzyńska Kolej Dojazdowa

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.

Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.

Aktualna wersja Twój tekst
Linia 6: Linia 6:
 
''Rastenburg - Sensburg - Lötzener Kleinbahn GmbH <br/>(ok. 1910 - 1914)''<br/>
 
''Rastenburg - Sensburg - Lötzener Kleinbahn GmbH <br/>(ok. 1910 - 1914)''<br/>
 
''Rastenburger Kleinbahnen GmBH <br/>(ok. 1914 - 1924)''<br/>
 
''Rastenburger Kleinbahnen GmBH <br/>(ok. 1914 - 1924)''<br/>
''Ostpreußische Kleinbahnen AG <br/>(ok. 1924 - 1945)''<br/>
+
''Ostpreußische Kleinbahnen AG <br/>(ok. 1924 - 1945)''
 
Kętrzyńska Kolej Wąskotorowa <br/>(1945 - 1962)
 
Kętrzyńska Kolej Wąskotorowa <br/>(1945 - 1962)
 
|grafika                                                          = [[Plik:Ketrzyn-mapa.gif|290px]]
 
|grafika                                                          = [[Plik:Ketrzyn-mapa.gif|290px]]
Linia 31: Linia 31:
 
   
 
   
 
|długość_zlikwidowanych_linii                                    = ok. 127 km
 
|długość_zlikwidowanych_linii                                    = ok. 127 km
|stacje_styczne                                                  = Kętrzyn Wąsk. (''Rastenburg Klb.'') <br/> Mrągowo Wąsk. (''Sensburg Stbf'')<br/> Nordenbork Wąsk. (''Nordenburg Klbf'')*<br/> Gierdawy Wąsk. (''Gerdauen Klbf'')**
+
|stacje_styczne                                                  = Kętrzyn Wąsk. (''Rastenburg Klb.''), Mrągowo Wąsk. (''Sensburg Stbf''), Nordenbork Wąsk. (''Nordenburg Klbf'')*, Gierdawy Wąsk. (''Gerdauen Klbf'')**
|inne_ważniejsze_stacje                                          = Sławkowo (''Reimsdorf'')<br/> Mrągowo Park (''Sensburg Klbf'')<br/> Ryn (''Rhein'')<br/>Winda (''Wenden'')<br/> Barciany (''Barten'')<br/> Srokowo (''Drengfurth'')
+
|inne_ważniejsze_stacje                                          = Sławkowo (''Reimsdorf''), Mrągowo Park (''Sensburg Klbf''), Ryn (''Rhein''), Winda (''Wenden''), Barciany (''Barten''), Srokowo (''Drengfurth'')
 
|uwagi                                                            = *) Od 1945 r. Kryłowo (''Крылово'') w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej<br> **) Od 1945 r. Żeleznodorożnyj (''Железнодорожный'') w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej
 
|uwagi                                                            = *) Od 1945 r. Kryłowo (''Крылово'') w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej<br> **) Od 1945 r. Żeleznodorożnyj (''Железнодорожный'') w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej
 
|1. operator                                                      = ''Ostdeutsche Eisenbahn-Gesellschaft''
 
|1. operator                                                      = ''Ostdeutsche Eisenbahn-Gesellschaft''
Linia 49: Linia 49:
 
}}
 
}}
  
'''Kętrzyńska Kolej Dojazdowa''' – nieistniejąca [[kolej wąskotorowa]] o prześwicie toru 750 mm położona na terenie obecnego województwa warmińsko-mazurskiego oraz częściowo w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. Sieć połączeń lokalnych powstawała na przełomie XIX i XX w. i w okresie I wojny światowej osiągnęła łączną długość ok. 127 km. Linie rozebrane w 1945 roku zostały częściowo odbudowane przez administrację polską i eksploatowane do początku lat 70. XX w.
+
'''Kętrzyńska Kolej Dojazdowa''' – nieistniejąca [[kolej wąskotorowa]] o prześwicie toru 750 mm położona na terenie obecnego województwa warmińsko-mazurskiego oraz częściowo w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. Sieć połączeń lokalnych powstawała na przełomie XIX i XX w. i w okresie I wojny światowej osiągnęła łączną długość ok. 127 km. Linie rozebrane w 1945 roku zostały częściowo odbudowane przez administrację polską i eksploatowane do początku lat '70 XX w.
  
 
== Historia ==
 
== Historia ==
  
 
=== Powstanie i początki eksploatacji ===
 
=== Powstanie i początki eksploatacji ===
Kętrzyn pierwsze połączenia kolejowe zawdzięcza działalności Towarzystwa Wschodniopruskiej Kolei Południowej (''Ostpreußische Südbahn-Gesellschaft''), która w latach '60 XIX zbudowała linię łączącą Królewiec przez Korsze, Kętrzyn, Giżycko, Ełk z granicą Cesarstwa Rosyjskiego w Prostkach/Grajewie (gdzie wkrótce uzyskano połączenie z siecią kolei rosyjskich). W kolejnych latach dał się jednak odczuć brak połączeń lokalnych, których budowa ze względu na niewielką gęstość zaludnienia i słabo rozwinięty przemysł nie była atrakcyjna dla prywatnych inwestorów. Budowa normalnotorowych linii znaczenia miejscowego przez państwo nie zaspokajała potrzeb. Sytuacja zmieniła się diametralnie wraz z uchwaleniem pruskiej [[Pruska ustawa o kolejach dojazdowych|ustawy o kolejach dojazdowych]] w 1892 r.<ref>http://de.wikipedia.org/wiki/Preu%C3%9Fisches_Kleinbahngesetz </ref>, która stworzyła warunki do budowy lokalnych połączeń kolejowych przez firmy prywatne przy finansowym współudziale samorządów i państwa.
+
Kętrzyn pierwsze połączenia kolejowe zawdzięcza działalności Towarzystwa Wschodniopruskiej Kolei Południowej (''Ostpreußische Südbahn-Gesellschaft''), która w latach '60 XIX zbudowała linię łączącą Królewiec przez Korsze, Kętrzyn, Giżycko, Ełk z granicą Cesarstwa Rosyjskiego w Prostkach/Grajewie (gdzie wkrótce uzyskano połączenie z siecią kolei rosyjskich). W kolejnych latach dał się jednak odczuć brak połączeń lokalnych, których budowa ze względu na niewielką gęstość zaludnienia i słabo rozwinięty przemysł nie była atrakcyjna dla prywatnych inwestorów. Budowa normalnotorowych linii znaczenia miejscowego przez państwo nie zaspokajała potrzeb. Sytuacja zmieniła się diametralnie wraz z uchwaleniem [[Ustawa o Kolejkach|Ustawy o Kolejkach]], która stworzyła warunki do budowy lokalnych połączeń kolejowych przez firmy prywatne przy finansowym współudziale samorządów i państwa.
  
 
W połowie lat '90 XIX w. we władzach powiatów kętrzyńskiego (''Kreis Rastenburg'') i mrągowskiego (''Kreis Sensburg'') powstała koncepcja budowy kolejki, która połączyłaby Kętrzyn (''Rastenburg''), Barciany (''Barten''), Srokowo (''Drengfutrth'') i Mrągowo (''Sensburg'')<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 2 1895 r. (s. 589). Warto wspomnieć, że Mrągowo uzyskało pierwsze połączenia normalnotorowe w 1898 roku.</ref>
 
W połowie lat '90 XIX w. we władzach powiatów kętrzyńskiego (''Kreis Rastenburg'') i mrągowskiego (''Kreis Sensburg'') powstała koncepcja budowy kolejki, która połączyłaby Kętrzyn (''Rastenburg''), Barciany (''Barten''), Srokowo (''Drengfutrth'') i Mrągowo (''Sensburg'')<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 2 1895 r. (s. 589). Warto wspomnieć, że Mrągowo uzyskało pierwsze połączenia normalnotorowe w 1898 roku.</ref>
Linia 64: Linia 64:
 
Koncesji na budowę i eksploatację odcinka Kętrzyn - Winda - Barciany - Ogródki - Skandławki (59,767 km) udzielono 11 grudnia 1896 roku, zaś odcinka Kętrzyn - Mrągowo z odgałęzieniem z Wólka - Salpik (23,080 km) - 11 Marca 1897 roku. Obie koncesje miały obowiązywać przez 60 lat.
 
Koncesji na budowę i eksploatację odcinka Kętrzyn - Winda - Barciany - Ogródki - Skandławki (59,767 km) udzielono 11 grudnia 1896 roku, zaś odcinka Kętrzyn - Mrągowo z odgałęzieniem z Wólka - Salpik (23,080 km) - 11 Marca 1897 roku. Obie koncesje miały obowiązywać przez 60 lat.
  
Powiaty uzyskały ponadto pomoc ze strony państwa w wysokości 1/3 planowanego kapitału zakładowego. Ostatecznie na kapitał zakładowy Kętrzyńsko - Mrągowskiej Kolei Wąskotorowej (''Rastenburg - Sensburger Kleinbahn'') w wysokości 1 885 539 marek składały się następujące udziały:
+
Powiaty uzyskały ponadto pomoc ze strony państwa w wysokości 1/3 planowanego kapitału zakładowego (lecz nie więcej niż 1 885 539 / 3 = 628 513 Marek). Ostatecznie na kapitał zakładowy Kolejki Kętrzyńsko - Mrągowskiej (''Rastenburg - Sensburger Kleinbahn'') w wysokości 1 885 539 M składały się następujące udziały:
* 475 513 Mk - Powiat kętrzyński,
+
* 475 513 M - Powiat kętrzyński,
* 163 000 Mk - Powiat mrągowski,
+
* 163 000 M - Powiat mrągowski,
* 628 513 Mk - Państwo pruskie,
+
* 628 513 M - Państwo pruskie,
* 628 513 Mk - Prowincja Prusy Wschodnie<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 4 1897 r. (s. 221)</ref>.
+
* 628 513 M - Prowincja Prusy Wschodnie<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 4 1897 r. (s. 221)</ref>.
  
Właścicielem kolejki miały pozostać powiaty, zaś budowę i prowadzenie ruchu powierzono Spółce Akcyjnej Wschodnioniemieckich Kolei Wąskotorowych ''Ostdeutsche Kleinbahn-AG'' (która w roku 1899 zmieniła nazwę na Wschodnioniemieckie Towarzystwo Kolejowe ''Ostdeutsche Eisenbahn-Gesellschaft'' - ODEG). Firma ta powiązana była kapitałowo z Towarzystwem Akcyjnym Komunikacyjnym (''Aktiengesellschaft für Verkehrswesen'') i firmą [[Lenz & Co.]]  
+
Właścicielem kolejki miały pozostać powiaty, zaś budowę i prowadzenie ruchu powierzono Spółce Akcyjnej Kolejek Wschodnioniemieckich ''Ostdeutsche Kleinbahn-AG'' (która w roku 1899 zmieniła nazwę na Wschodnioniemieckie Towarzystwo Kolejowe ''Ostdeutsche Eisenbahn-Gesellschaft'' - ODEG). Firma ta powiązana była kapitałowo z Towarzystwem Akcyjnym Komunikacyjnym (''Aktiengesellschaft für Verkehrswesen'') i firmą [[Lenz & Co.]]  
  
Kolejkę zaprojektowano jako wąskotorową o szerokości toru 750 mm. Główną stację przeładunkową z parowozownią zlokalizowano w Kętrzynie przy dworcu kolei normalnotorowej. Z jej wschodniej części wyprowadzono dwie linie, jedną na północ w kierunku Windy, gdzie rozgałęziała się w kierunku Barcian i Skandławek oraz Srokowa, drugą na południe w kierunku Sławkowa i dalej do Mrągowa lub Salpika.
+
Kolejkę zaprojektowano jako wąskotorową o szerokości toru 750 mm. Główną stację przeładunkową z parowozownią zlokalizowano w Kętrzynie przy dworcu kolei normalnotorowej. Ze jej wschodniej części wyprowadzono dwie linie, jedną na północ w kierunku Windy, gdzie rozgałęziała się w kierunku Barcian i Skandławek oraz Srokowa, drugą na południe w kierunku Sławkowa i dalej do Mrągowa lub Salpika.
  
 
Jako pierwszą oddano do użytku 1 maja 1898 roku linię Kętrzyn - Winda - Barciany - Skandławki (31,5 km) z odgałęzieniem Winda - Srokowo (12,9 km). Miesiąc później uruchomiono odcinek Kętrzyn - Mrągowo Park (29,8 km) z odgałęzieniem Sławkowo - Salpik (9,1 km).  
 
Jako pierwszą oddano do użytku 1 maja 1898 roku linię Kętrzyn - Winda - Barciany - Skandławki (31,5 km) z odgałęzieniem Winda - Srokowo (12,9 km). Miesiąc później uruchomiono odcinek Kętrzyn - Mrągowo Park (29,8 km) z odgałęzieniem Sławkowo - Salpik (9,1 km).  
Linia 78: Linia 78:
 
Mimo, że równolegle z budową kolejki powstała w Mrągowie kolej normalnotorowa (Czerwonka - Mrągowo - Ruciane Nida), początkowo nie było połączenia kolejki z dworcem kolei państwowej. Odcinek Mrągowo Park (''Sensburg Kleinbahnhof'') - Mrągowo Wąsk. (''Sensburg Staatsbahnhof'') (2,8 km) oddano do użytku dopiero 18 grudnia 1904 roku dla ruchu towarowego i 7 lipca 1905 roku dla przewozów pasażerskich<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 12 1905 r. (s. 688)</ref>.  
 
Mimo, że równolegle z budową kolejki powstała w Mrągowie kolej normalnotorowa (Czerwonka - Mrągowo - Ruciane Nida), początkowo nie było połączenia kolejki z dworcem kolei państwowej. Odcinek Mrągowo Park (''Sensburg Kleinbahnhof'') - Mrągowo Wąsk. (''Sensburg Staatsbahnhof'') (2,8 km) oddano do użytku dopiero 18 grudnia 1904 roku dla ruchu towarowego i 7 lipca 1905 roku dla przewozów pasażerskich<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 12 1905 r. (s. 688)</ref>.  
  
Wcześniej, bo 8 listopada 1903 roku uruchomiono przewozy na odcinku Salpik (''Salpkeim'') - Ryn (''Rhein'') (9,7 km). Budowa związana była z przyłączeniem się do spółki powiatu giżyckiego (''Kreis Lötzen''), na którego terenie położony był ten odcinek. Oznaczało to również zmianę nazwy kolejki na Kętrzyńsko - Mrągowsko - Giżycką Kolej Dojazdową (''Rastenburg - Sensburg - Lötzener Kleinbahn'').
+
Wcześniej, bo 8 listopada 1903 roku uruchomiono przewozy na odcinku Salpik (''Salpkeim'') - Ryn (''Rhein'') (9,7 km). Budowa związana była z przyłączeniem się do spółki powiatu giżyckiego (''Kreis Lötzen''), na którego terenie położony był ten odcinek. Oznaczało to również zmianę nazwy kolejki na Kolejkę Kętrzyńsko - Mrągowsko - Giżycką (''Rastenburg - Sensburg - Lötzener Kleinbahn'').
  
 
Powyższe inwestycje doprowadziły do powstania sieci lokalnych połączeń o długości 95,7 km i stan ten utrzymywał się przez kolejne lata.  
 
Powyższe inwestycje doprowadziły do powstania sieci lokalnych połączeń o długości 95,7 km i stan ten utrzymywał się przez kolejne lata.  
  
20 grudnia 1910 roku kolejka została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, co oznaczało kolejną zmianę nazwy<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 18 1911 r. (s. 535)</ref>. Od ok. 1914 roku stosowano nazwę Kętrzyńska Kolej Wąskotorowa Sp. z o.o. (''Rastenburger Kleinbahnen GmBH'').
+
20 grudnia 1910 roku kolejka została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, co oznaczało kolejną zmianę nazwy<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 18 1911 r. (s. 535)</ref>. Od ok. 1914 roku stosowano nazwę Kolejka Kętrzyńska Sp. z o.o. (''Rastenburger Kleinbahnen GmBH'').
  
Rosyjska ofensywa w początkowym okresie I wojny światowej zakłóciła funkcjonowanie kolejki jednak po bitwie pod Tannenbergiem i wyparciu Rosjan z Prus Wschodnich sytuacja wróciła do normy na tyle, że wspólnie z kolejką wystrucką (''Insterburger Kleinbahnen'') rozpoczęto budowę połączenia Skandławki - Kanał Mazurski - Nordenbork Wąsk (''Nordenburg Klbf'', obecnie Kryłowo w obwodzie kaliningradzkim). Otwarta 25 lipca 1916 roku linia o długości 13,8 km połączyła sieci dwóch kolejek zarządzanych przez ODEG<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 23 1916 r. (s. 666, 760) Według tego źródła punktem połączenia obu kolejek był Kanał Mazurski, choć najprawdopodobniej linię eksploatowano jako całość.</ref>. Ostatnim uzupełnieniem sieci kolejki kętrzyńskiej była otwarta 15 czerwca 1917 roku linia Skandławki - Gierdawy Wąsk. (''Gerdauen Klbf'', obecnie Żeleznodorożnyj w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej)<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 24 1917 r. (s. 613)</ref> o długości 19,7 km. Tym samym długość linii Kętrzyńskiej Kolei Dojazdowej osiągnęła maksymalną długość 127,3 km.
+
Rosyjska ofensywa w początkowym okresie I wojny światowej zakłóciła funkcjonowanie kolejki jednak po bitwie pod Tannenbergiem i wyparciu Rosjan z Prus Wschodnich sytuacja wróciła do normy na tyle, że wspólnie z kolejką wystrucką (''Insterburger Kleinbahnen'') rozpoczęto budowę połączenia Skandławki - Kanał Mazurski - Nordenbork Wąsk (''Nordenburg Klbf'', obecnie Kryłowo w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej). Otwarta 25 lipca 1916 roku linia o długości 13,8 km połączyła sieci dwóch kolejek zarządzanych przez ODEG<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 23 1916 r. (s. 666, 760) Według tego źródła punktem połączenia obu kolejek był Kanał Mazurski, choć najprawdopodobniej linię eksploatowano jako całość.</ref>. Ostatnim uzupełnieniem sieci kolejki kętrzyńskiej była otwarta 15 czerwca 1917 roku linia Skandławki - Gierdawy Wąsk. (''Gerdauen Klbf'', obecnie Żeleznodorożnyj w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej)<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 24 1917 r. (s. 613)</ref> o długości 19,7 km. Tym samym długość linii Kolejek Kętrzyńskich osiągnęła maksymalną długość 127,3 km.
  
Okres I wojny światowej i lata powojenne były bardzo ciężkie dla gospodarki Niemiec. Odbiło się to bardzo negatywnie na kondycji kolei wąskotorowych. Dochodowa przed 1914 rokiem kolejka kętrzyńska zaczęła przynosić straty, które z każdym rokiem rosły. O ile w całym okresie od 1914 do 1917 roku wyniosły 120 377 Mk, to w roku obrachunkowym 1917/18 było to 64 243 Mk, zaś w 1918/19 już 173 391 Mk. Pogłębienie tego trendu mogło doprowadzić do upadku firmy ODEG zarządzającej kolejką.
+
Ostatni okres I wojny światowej i lata powojenne były bardzo ciężkie dla gospodarki Niemiec. Odbiło się to bardzo negatywnie na kondycji kolejek wąskotorowych. Dochodowa przed 1914 rokiem kolejka kętrzyńska zaczęła przynosić straty, które z każdym rokiem rosły. O ile w całym okresie od 1914 do 1917 roku wyniosły 120 377 M, to w roku obrachunkowym 1917/18 było to 64 243 M, zaś w 1918/19 już 173 391 M. Pogłębienie tego trendu mogło doprowadzić do upadku firmy ODEG zarządzającej kolejką.
  
 
=== Okres międzywojenny i II wojna światowa ===
 
=== Okres międzywojenny i II wojna światowa ===
Jednym ze sposobów na ograniczenie ryzyka oraz kosztów prowadzenia działalności było połączenie wszystkich kolei wąskotorowych zarządzanych przez ODEG w jeden organizm. 30 czerwca 1924 roku Kętrzyńskie Kolej Dojazdowa Sp. z o.o. zostały połączone z innymi wschodniopruskimi kolejami dojazdowymi należącymi do ODEG. Powstałemu w ten sposób przedsiębiorstwu nadano nazwę Wschodniopruskie Koleje Dojazdowe SA ([[Ostpreußische Kleinbahnen AG]]).
+
Jednym ze sposobów na ograniczenie ryzyka oraz kosztów prowadzenia działalności było połączenie wszystkich kolejek zarządzanych przez ODEG w jeden organizm. 30 czerwca 1924 roku Kolejki Kętrzyńskie Sp. z o.o. zostały połączone z innymi wschodniopruskimi kolejkami należącymi do ODEG. Powstałemu w ten sposób przedsiębiorstwu nadano nazwę Kolejki Wschodniopruskie SA (''Ostpreußische Kleinbahnen AG''). Siedzibę zarządu zlokalizowano w Królewcu. Poza kolejką kętrzyńską w skład Kolejek Wschodniopruskich SA weszły min:
 +
{| class="wikitable sortable"
 +
!<br>L.p.<br>
 +
!Nazwa<br>
 +
!Szerokość toru<br>
 +
!Długość linii<br>
 +
!Uwagi<br>
 +
 
 +
|-
 +
|1
 +
|''Insterburger Kleinbahnen'' (Kolejki Wystruckie)
 +
|750 mm
 +
|221 km
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|2
 +
|''Königsberger Kleinbahn'' (Kolejka Królewiecka)
 +
|750 mm
 +
|58,6 km
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|3
 +
|''Ortelsburger Kleinbahn'' (odcinek Pupy - Rozogi)
 +
|600 mm
 +
|15,4 km
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|4
 +
|[[Olecka Kolej Wąskotorowa|''Treuburger Kleinbahnen'' (Kolejki Oleckie)]]
 +
|1000 mm
 +
|43,1 km
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|5
 +
|''Schloßberger Kleinbahnen''
 +
|1000 mm
 +
|60,8 km
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|5
 +
|[[Ełcka Kolej Wąskotorowa|''Lycker Kleinbahn'' (Kolejka Ełcka)]]
 +
|1000 mm
 +
|48,0 km
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|6
 +
|''Wehlau–Friedländer Kreisbahnen''
 +
|750 mm
 +
|65,8 km
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|7
 +
|''Kleinbahn Wöterkeim - Schippenbeil'' (Kolejka Wiatrowiec - Sępopol)
 +
|1435 mm
 +
|5,0
 +
|Od 1930 roku
 +
 
 +
|-
 +
|}
 +
<br>
 +
 
 
Według danych z 1938 roku kolejka miała 10 lokomotyw, 11 wagonów osobowych i 110 wagonów towarowych. Do jej obsługi zatrudnionych było 120 osób, zaś roczne przewozy wyniosły 156 000 osób i 64 000 ton towarów.
 
Według danych z 1938 roku kolejka miała 10 lokomotyw, 11 wagonów osobowych i 110 wagonów towarowych. Do jej obsługi zatrudnionych było 120 osób, zaś roczne przewozy wyniosły 156 000 osób i 64 000 ton towarów.
  
Linia 97: Linia 164:
  
 
== Infrastruktura ==
 
== Infrastruktura ==
 +
Na sieć Kolejek Kętrzyńskich składały się następujące linie:
  
=== Wykaz stacji i przystanków ===
+
=== Linia Kętrzyn Wąsk. - Mrągowo Wąsk. ===
<gallery>
 
Plik:Wwot38 ket map.jpg|Schemat linii Kętrzyńskiej KD, rok 1959
 
Plik:Wwot39 ket.jpg|Wykaz odległości taryfowych Kętrzyńskiej KD, rok 1959, str. 1
 
Plik:Wwot40 ket.jpg|Wykaz odległości taryfowych Kętrzyńskiej KD, rok 1959, str. 2
 
</gallery>
 
 
 
==== Linia Kętrzyn Wąsk. - Mrągowo Wąsk. ====
 
'''(''Rastenburg Klbf - Sensburg Stbf'')'''
 
 
 
Długość: 32,6 km<br>
 
Daty otwarcia i zamknięcia:<br>
 
:01.06.1898: Otwarcie odcinka Kętrzyn Wąsk. - Mrągowo Park (29,8 km);<br>
 
:18.12.1904: Otwarcie dla ruchu towarowego odcinka Mrągowo Park - Mrągowo Wąsk. (2,8 km);<br>
 
:07.07.1905: Otwarcie dla ruchu pasażerskiego odcinka Mrągowo Park - Mrągowo Wąsk. (2,8 km);<br>
 
:1945: Wstrzymanie ruchu i demontaż nawierzchni na całej linii (32,6 km);<br>
 
 
 
:22.07.1948: Ponowne uruchomienie całej linii przez administrację polską (32,6 km);<br>
 
:01.07.1966: Zamknięcie dla ruchu i rozbiórka odcinka Sławkowo - Mrągowo Wąsk. (25,3 km);<ref>Daty zamknięcia dla ruchu i rozbiórki na podstawie [http://www.starejuchy.pl/kolej/stat/likwidacje.htm Żałobna lista zamkniętych kolei na Mazurach, Warmii i Powiślu]</ref><br>
 
:01.06.1971: Zamknięcie dla ruchu pasażerskiego odcinka Kętrzyn Wąsk. - Sławkowo (7,3 km);<br>
 
:04.1973: Zamknięcie dla ruchu towarowego i rozbiórka odcinka Kętrzyn Wąsk. - Sławkowo (7,3 km);<br>
 
  
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
Linia 289: Linia 337:
 
<br>
 
<br>
  
==== Linia Sławkowo - Ryn ====
+
=== Linia Sławkowo - Ryn ===
'''(''Reimsdorf - Rhein'')'''
 
 
 
Długość: 18,8 km<br>
 
Daty otwarcia i zamknięcia:<br>
 
:01.06.1898: Otwarcie odcinka Sławkowo - Salpik (9,1 km);<br>
 
:08.11.1903: Otwarcie odcinka Salpik - Ryn (9,7 km);<br>
 
:1945: Wstrzymanie ruchu i demontaż nawierzchni na całej linii (18,8 km);<br>
 
 
 
:01.05.1949: Ponowne uruchomienie całej linii przez administrację polską (32,6 km);<br>
 
:01.06.1971: Zamknięcie dla ruchu pasażerskiego całej linii (18,8 km);<br>
 
:04.1973: Zamknięcie dla ruchu towarowego i rozbiórka całej linii (18,8 km);<br>
 
  
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
Linia 418: Linia 455:
 
<br>
 
<br>
  
==== Linia Kętrzyn - Barciany ====
 
'''(''Rastenburg Klbf - Barten'')'''
 
 
Długość: 19,9 km<br>
 
Daty otwarcia i zamknięcia:<br>
 
:01.05.1898: Otwarcie całej linii (19,9 km);<br>
 
:1945: Wstrzymanie ruchu i demontaż nawierzchni na całej linii (19,9 km);<br>
 
 
{| class="wikitable"
 
!Km
 
!Nazwa polska
 
!Nazwa niemiecka
 
!Czynności<br> ekspedycyjne
 
!Urządzenia ładunkowe
 
!Uwagi
 
 
|-
 
|0,0
 
|Kętrzyn<br> Wąskotorowy
 
|''Rastenburg<br> Kleinbahnhof''
 
|
 
|1936: D R Wg
 
|Stacja węzłowa, styczna
 
 
|-
 
|2,9
 
|(Wopławki)
 
|''Woplauken''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|5,6
 
|(Stara Różanka)
 
|''Alt Rosenthal''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|6,4
 
|
 
|''Alt Rosenthal Gut''
 
|1936: Pt
 
|
 
|
 
 
|-
 
|9,6
 
|(Skierki)
 
|''Wehlack''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|11,9
 
|(Winda)
 
|''Wenden''
 
|
 
|1936: R
 
|Odgałęzienie linii do Srokowa.
 
 
|-
 
|15,3
 
|
 
|''Rodehlen''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|16,8
 
|
 
|''Silzkeim Hp''
 
|1936: Pt
 
|
 
|
 
 
|-
 
|19,9
 
|(Barciany)
 
|''Barten''
 
|
 
|1936: R
 
|Stacja węzłowa - linie do Nordenborka i Gierdaw
 
 
|-
 
|}
 
<br>
 
 
==== Linia Winda - Srokowo ====
 
'''(''Wenden - Drengfurth'')'''
 
 
Długość: 12,9 km<br>
 
Daty otwarcia i zamknięcia:<br>
 
:01.05.1898: Otwarcie całej linii (12,9 km);<br>
 
:1945: Wstrzymanie ruchu i demontaż nawierzchni na całej linii (12,9 km);<br>
 
 
{| class="wikitable"
 
!Km
 
!Nazwa polska
 
!Nazwa niemiecka
 
!Czynności<br> ekspedycyjne
 
!Urządzenia ładunkowe
 
!Uwagi
 
 
|-
 
|0,0
 
|(Winda)
 
|''Wenden''
 
|
 
|1936: R
 
|Stacja węzłowa na linii Kętrzyn - Barciany
 
 
|-
 
|0,9
 
|(Niedziały)
 
|''Elisenthal''
 
|
 
|1936: R
 
|
 
 
|-
 
|2,9
 
|(Niedziałki)
 
|''Fünfhuben''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|4,0
 
|(Jankowice)
 
|''Jankenwalde''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|5,6
 
|(Szczeciniak)
 
|''Stettenbruch''
 
|
 
|1936: R
 
|
 
 
|-
 
|7,7
 
|(Chojnica)
 
|''Knipprode''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|8,6
 
|(Solanka)
 
|''Salzbach [Ostpr]''
 
|
 
|1936: R
 
|
 
 
|-
 
|10,5
 
|(Silec)
 
|''Schülzen''
 
|1936: Po
 
|
 
|
 
 
|-
 
|12,9
 
|(Srokowo)
 
|''Drengfurth''
 
|
 
|1936: R
 
|
 
 
|-
 
|}
 
<br>
 
 
==== Linia Barciany - Nordenbork (Kryłowo) ====
 
'''(''Barten - Nordenburg'')'''
 
  
Długość: 25,4 km<br>
 
Daty otwarcia i zamknięcia:<br>
 
:01.05.1898: Otwarcie odcinka Barciany - Skandławki (11,6 km);<br>
 
:25.07.1916: Otwarcie odcinka Skandławki - Nordenbork (13,8 km);<br>
 
:1945: Wstrzymanie ruchu i demontaż nawierzchni na całej linii (25,4 km);<br>
 
 
{| class="wikitable"
 
!Km
 
!Nazwa polska
 
!Nazwa niemiecka
 
!Czynności<br> ekspedycyjne
 
!Urządzenia ładunkowe
 
!Uwagi
 
 
|-
 
|0,0
 
|(Barciany)
 
|''Barten''
 
|
 
|1936: R
 
|Stacja węzłowa - inie do Kętrzyna i Gierdaw
 
 
|-
 
|4,9
 
|(Ogródki)
 
|''Baumgarten''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|5,1
 
|(Łęsk)
 
|'' Lenzkeim''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|7,5
 
|(Wikrowo)
 
|''Wickerau''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|7,5
 
|(Stare Jegławki)
 
|''Alt Jäglack''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|9,6
 
|(Suchawo)
 
|'' Sausgörken''
 
|
 
|1936: R
 
|
 
 
|-
 
|11,6
 
|(Skandławki)
 
|''Skandlack''
 
|
 
|
 
|Do 1916 r. stacja końcowa.
 
 
|-
 
|12,8
 
|(Łeknica)
 
|''Löcknick Forst''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|13,9
 
|
 
|''Löcknick Gut''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|16,5
 
|(Kałki)
 
|''Sechserben''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|17,8
 
|(Przylasek)
 
|''Waldau [Kr Gerdauen]''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|19,0
 
|(Bajory Wielkie)
 
|''Groß Bajohren (Großblankenfelde) [Kr Gerdauen]''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|20,5
 
|(Bajorski Gaj)
 
|''Bajohrenwalde (Blankenwalde)''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|21,6
 
|(Wyskok)
 
|''Friedenshof''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|25,4
 
|(Nordenbork / Kryłowo)
 
|''Nordenburg Klbf''
 
|
 
|1936: R Wg
 
|Stacja styczna z koleją państwową oraz ''Insterburger Kleinbahnen'' (750 mm)
 
 
|-
 
|}
 
<br>
 
 
==== Linia Barciany - Gierdawy (Żeleznodorożnyj) ====
 
'''(''Barten - Gerdauen'')'''
 
 
Długość: 19,7 km<br>
 
Daty otwarcia i zamknięcia:<br>
 
:15.06.1917: Otwarcie całej linii (19,7 km);<br>
 
:1945: Wstrzymanie ruchu i demontaż nawierzchni na całej linii (19,7 km);<br>
 
 
{| class="wikitable"
 
!Km
 
!Nazwa polska
 
!Nazwa niemiecka
 
!Czynności<br> ekspedycyjne
 
!Urządzenia ładunkowe
 
!Uwagi
 
 
|-
 
|0,0
 
|(Barciany)
 
|''Barten''
 
|
 
|1936: R
 
|Stacja węzłowa - inie do Kętrzyna i Gierdaw
 
 
|-
 
|2,5
 
|(Stary Dwór Barciański)
 
|''Althof-Barten''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|4,1
 
|(Gęsiki)
 
|''Meistersfelde [Kr Rastenburg]''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|5,8
 
|(Główczyno)
 
|''Egloffstein''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|6,9
 
|(Cacki)
 
|''Schätzelhöfchen''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|7,9
 
|(Bobrowo)
 
|''Bieberstein [Kr Gerdauen]''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|9,8
 
|(Markuzy)
 
|''Markhausen [Kr Gerdauen]''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|11,3
 
|(Mołtajny)
 
|''Molthainen (Molteinen)''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|12,8
 
|(Górki)
 
|''Berg''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|14,4
 
|(Kurkławki)
 
|''Korklack''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|15,7
 
|(Sori)
 
|''Posegnick''
 
|
 
|
 
|
 
 
|-
 
|19,1
 
|
 
|''Gerdauen Haltestelle''
 
|1936: Po
 
|
 
|
 
 
|-
 
|19,7
 
|(Gierdawy / Żeleznodorożnyj)
 
|''Gerdauen Klbf''
 
|
 
|1936: Rc
 
|Stacja styczna z koleją państwową.
 
 
|-
 
|}
 
<br>
 
 
=== Parametry techniczne linii kolejki kętrzyńskiej według danych z 1911 roku:<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 18 1911 r. (s. 348-352)</ref> ===
 
* Trakcja: Parowa;
 
* Szerokość toru: 750 mm;
 
* Długość linii: 95,7 km;
 
* Położenie: Na podtorzu własnym;
 
* Maksymalny nacisk osi: 5000 kg;
 
* Maksymalne nachylenie: 2 %;
 
* Najmniejszy promień łuku: 50 m;
 
'''Szyny'''
 
* Rodzaj: Szerokostopowe, typ 14 - Union, Dortmund;
 
* Materiał: Stal - właściwości zgodnie z warunkami pruskich kolei państwowych;
 
* Długość: 9 m;
 
* Masa: 13,9 kg/m;
 
* Połączenia: Wiszące - łubki mocowane 4 śrubami z podkładkami sprężystymi;
 
* Mocowanie: Bezpośrednie za pomocą haków z podkładkami ze stali zlewnej;
 
* Pochylenie szyn: 1:20, uzyskane za pomocą podkładek;
 
'''Podkłady'''
 
* Materiał: Drewno sosnowe, nasycane chlorkiem cynku i olejem kreozotowym;
 
* Przekrój: Prostokątny;
 
* Wymiary: 13 x 15 x 150 cm;
 
* Masa: 20 kg;
 
* Zakładana żywotność: 8 - 12 lat;
 
'''Podsypka'''
 
* Materiał: Żwir;
 
* Szerokość korony torowiska: 1,90 m;
 
* Grubość: 10 cm;
 
'''Natężenie ruchu'''
 
* Ilość pociągów: 6 dziennie;
 
* Ilość pociągokilometrów na kilometr linii: 2480 rocznie;
 
* Ilość tonokilometrów na kilometr linii: 11 880 rocznie
 
  
 
== Tabor ==
 
== Tabor ==
W chwili oddawania do użytku pierwszych odcinków kolejka kętrzyńska posiadała 6 parowozów, 6 wagonów osobowych i 44 towarowe<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 5 1898 r. (s. 2, 3)</ref>.
+
Pierwsze lokomotywy zamówiono w fabryce Union Giesserei Königsberg i były to dwucylindrowe tendrzaki na parę nasyconą z ostoją zewnętrzną, trzema osiami wiązanymi i jedną toczna z przodu o dość nietypowym wyglądzie. Maszyny o numerach fabrycznych 912 - 917 z 1897 roku na kolejce oznaczono numerami 1 - 6 i w celu powiększenia zasięgu stosowano do nich tendry doczepne. Kolejną lokomotywę tego samego typu (nr fabr. 1316) zakupiono u tego samego producenta w 1904 roku i na kolejce oznaczono numerem 7. W 1912 roku przybył trzyosiowy tendrzak z fabryki Maffei (nr fabr. 3638/1912), zaś dwa lata później pojawiły się dwa trzyosiowe parowozy wyprodukowane przez firmę Arnold Jung Lokomotivfabrik, Jungenthal (2116/1914, 2117/1914). Spadające przewozy i związane z nimi kłopoty finansowe spowodowały, że kolejnych maszyn już nie zamawiano.  
Kolejne lokomotywy dokupywano w 1904 (1 szt.), 1912 (1 szt.) i 1914 (2 szt.) osiągając liczbę 10 sztuk, która nie zmieniła się do końca II wojny światowej.
 
Wraz z rozwojem sieci połączeń uzupełniano również park wagonowy. W 1938 roku kolejka posiadała 11 wagonów osobowych i 110 towarowych.<ref>[http://www.skrypofilia.pl/page7.php Historia Kultury Materialnej]</ref>
 
Po zajęciu terenów Prus Wschodnich przez Armię Radziecką cały tabor został wywieziony wgłąb ZSRR i na kolejkę już nie powrócił.
 
  
Wykaz taboru kolejki kętrzyńskiej w latach 1898 - 1938<ref>Pokropiński Bogdan, ''Koleje wąskotorowe Polski Północnej'', Warszawa, CIBET, 2000, ISBN 83-85749-26-8</ref>
 
{| class="wikitable"
 
!Rodzaj<br>
 
!1898<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 5 1898 r. (s. 2, 3)</ref>
 
!1900<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 8 1901 r. (s. 588, 589)</ref>
 
!1905
 
!1911
 
!1928
 
!1938
 
|-
 
|Parowozy
 
|6
 
|6
 
|7
 
|7
 
|10
 
|9<ref>Według innych źródeł: 10</ref>
 
|-
 
|Wagony osobowe
 
|6
 
|6
 
|6
 
|10
 
|11
 
|11
 
|-
 
|Wagony bagażowo-pocztowe
 
|?
 
|4
 
|4
 
|5
 
|7
 
|7
 
|-
 
|Wagony towarowe
 
|44
 
|48
 
|67
 
|78
 
|106
 
|110
 
|-
 
|Wagony specjalne
 
|?
 
|10
 
|11
 
|12
 
|15
 
|12
 
 
|-
 
|}
 
<br>
 
Odbudowa kolejki kętrzyńskiej po II wojnie światowej wymagała sprowadzenia taboru z innych kolejek należących do PKP. W chwili ponownego otwarcia ruchu było to 5 parowozów, 5 wagonów osobowych, 3 bagażowe oraz nieznana liczba wagonów towarowych. W kolejnych latach najbardziej zużyty tabor złomowano lub przekazywano na koleje przemysłowe, w zamian przysyłając tabor z innych wąskotorówek. Ewenementem było pojawienie się na kolejce pod koniec jej istnienia jednej lokomotywy spalinowej. Po likwidacji Kętrzyńskiej Kolei Dojazdowej, jej tabor przesłano na inne kolejki (głównie na [[Żuławska Kolej Dojazdowa|Gdańskie KD]]), bądź złomowano na miejscu.
 
 
=== Lokomotywy ===
 
 
==== Do 1945 roku ====
 
Pierwsze lokomotywy zamówiono w fabryce Union Giesserei Königsberg i były to dwucylindrowe tendrzaki na parę nasyconą z ostoją zewnętrzną, trzema osiami wiązanymi i jedną toczna z przodu o dość nietypowym wyglądzie. Maszyny o numerach fabrycznych 912 - 917 z 1897 roku na kolejce oznaczono numerami 1 - 6 i w celu powiększenia zasięgu stosowano do nich tendry doczepne. Kolejną lokomotywę tego samego typu (nr fabr. 1316) zakupiono u tego samego producenta w 1904 roku i na kolejce oznaczono numerem 7. W 1912 roku przybył dwuosiowy tendrzak z fabryki Maffei (nr fabr. 3638/1911)<ref>[http://www.drehscheibe-foren.de/foren/read.php?17,3813289 Nur eine alte Kleinbahnlok: Nr. 8 von Maffei der Rastenburger Kleinbahn] Możliwe, że była to inna maszyna dwuosiowa, która została zastąpiona nr 3638 w 1915 roku.</ref>, zaś trzy lata później pojawiły się dwa trzyosiowe parowozy wyprodukowane przez firmę Arnold Jung Lokomotivfabrik, Jungenthal (2116/1915, 2117/1915). Zastąpiły one prawdopodobnie utracone na początku I wojny światowej dwie maszyny Union. W 1915 roku firma Krauss-Maffei przeprowadziła naprawę i przebudowę na trzyosiowy parowozu 3638, który został uszkodzony podczas działań wojennych. W kolejnych latach udało się prawdopodobnie przywrócić do ruchu obie maszyny Union, dzięki czemu na kolejce było w sumie 10 lokomotyw. Spadające przewozy i związane z nimi kłopoty finansowe spowodowały, że kolejnych maszyn już nie zamawiano.
 
 
'''Wykaz lokomotyw eksploatowanych na kolejce kętrzyńskiej przed II wojną światową.'''
 
 
{| class="wikitable sortable"
 
{| class="wikitable sortable"
 
!Nr boczny<br>
 
!Nr boczny<br>
Linia 1023: Linia 518:
 
|-
 
|-
 
|8
 
|8
|Bn2t → Cn2t
+
|Cn2t
 
|Lokomotivfabrik Maffei, München-Hirschau
 
|Lokomotivfabrik Maffei, München-Hirschau
 
|3638
 
|3638
|1911
+
|1912
  
 
|-
 
|-
Linia 1033: Linia 528:
 
|Arnold Jung Lokomotivfabrik, Jungenthal
 
|Arnold Jung Lokomotivfabrik, Jungenthal
 
|2116
 
|2116
|1915
+
|1914
  
 
|-
 
|-
Linia 1040: Linia 535:
 
|Arnold Jung Lokomotivfabrik, Jungenthal
 
|Arnold Jung Lokomotivfabrik, Jungenthal
 
|2117
 
|2117
|1915
 
 
|-
 
|}
 
<br>
 
 
==== Po 1945 roku ====
 
 
'''Wykaz lokomotyw eksploatowanych na kolejce kętrzyńskiej po II wojnie światowej.'''<ref>Dane oznaczone ''kursywą'' na podstawie: Witkowski Roman, ''Koleje Wąskotorowe na Żuławach'', pozostałe: Pokropiński Bogdan, ''Koleje wąskotorowe Polski Północnej''.</ref>
 
{| class="wikitable sortable"
 
!L.p.<br>
 
!Oznaczenie<br> pierwotne<br>
 
!Oznaczenie<br> PKP<br> do 1961 r.<br>
 
!Oznaczenie<br> PKP<br> po 1961 r.<br>
 
!Typ<br>
 
!Producent<br>
 
!Nr<br> fabryczny<br>
 
!Rok<br> produkcji<br>
 
!Przysłany<br>
 
!Odesłany<br>
 
!Uwagi<br>
 
 
|-
 
|1
 
|C 5
 
|T1-1001
 
|
 
|Bn2t
 
|Krauss
 
|K.7163
 
|1916
 
|1947
 
|1951 na złom
 
|
 
 
|-
 
|2
 
|?
 
|T1-1004
 
|
 
|Bn2t
 
|?
 
|?
 
|?
 
|1947
 
|1949 na złom
 
|
 
 
|-
 
|3
 
|''WKAG 1''
 
|''Ty1-1083''
 
|
 
|Cn2t
 
|''Hagans''
 
|''278''
 
|''1893''
 
|''1949 z Lisewa''
 
|1949 na złom (?)
 
|
 
 
|-
 
|4
 
|''WKAG 16''
 
|Ty1-1097
 
|Ty2-1097
 
|Cn2t
 
|Henschel
 
|6498
 
|1903
 
|''1948 z kolejek gdańskich''<br>
 
''1968 z Gdańska''
 
|''1949 do Nowego<br> Dworu Gd.''<br>
 
1971 odstawiony
 
|Złomowany<br> w 1972 r.
 
 
|-
 
|5
 
|6<br> (Opalenica)
 
|Txb2-1222
 
|
 
|C1n2t
 
|Henschel
 
|8131
 
|1907
 
|1953
 
|1957 do Ełku
 
|Złomowany<br> w 1972 r.
 
 
|-
 
|6
 
|C9-672
 
|Py1-1456
 
|
 
|Cn2t+t
 
|MZ Kołomna
 
|4738
 
|1914
 
|1955 ''z Marezy''
 
|1958 na złom
 
|
 
 
|-
 
|7
 
|H130-1472
 
|Py1-1461
 
|
 
|Cn2t+t
 
|MZ Kołomna
 
|k.10412
 
 
|1914
 
|1914
|1948 z Gozdowa
 
|1955 do przemysłu<br> cukrowniczego
 
|
 
 
|-
 
|8
 
|C9-1451
 
|Py1-1462
 
|
 
|Cn2t+t
 
|MZ Kołomna
 
|4960
 
|1916
 
|1948 z kolejki<br> Hrubieszowskiej
 
|1955 do Cukrowni Michałów
 
|Złomowany<br> w 1957 r.
 
 
|-
 
|9
 
|KB 41<ref>Najprawdopodobniej ex. ''Insterburger Kleinbahn'', nr 36, rok produkcji 1915 ([http://finance.groups.yahoo.com/group/5feet/message/2247 East Prussia locomotive lists]);</ref>
 
|Tx5-1343
 
|Tx6-1362
 
|Dn2t
 
|Jung
 
|2122
 
|1914
 
|1950
 
|1966 na złom
 
|
 
 
|-
 
|10
 
|IKB 40<ref>ex. ''Insterburger Kleinbahn'' ([http://finance.groups.yahoo.com/group/5feet/message/2247 East Prussia locomotive lists]). Źródło to podaje rok produkcji 1913.</ref>
 
|Tx5-1344
 
|Tx6-1363
 
|Dn2t
 
|Jung
 
|2121
 
|1914
 
|1950
 
|1971 odstawiony
 
|Złomowany<br> w 1972 r.
 
 
|-
 
|11
 
|159-333
 
|Px2-1611
 
|Px5-1611
 
|Dh2t+t
 
|Nikołajewsk
 
|359
 
|1936
 
|1959 z Werbkowic
 
|1969 na złom
 
|
 
 
|-
 
|12
 
|''159-363''
 
|Px3-1643
 
|Px6-1643
 
|Dn2t+t
 
|MZ Podolsk
 
|3p (?)
 
|1936
 
|1959 ''z Lisewa''
 
|1971 odstawiony
 
|Złomowany<br> w 1972 r.
 
 
 
|-
 
|13
 
|''159-43''
 
|''Px3-1644''
 
|
 
|''Dn2t+t''
 
|''MZ Podolsk''
 
|''88''
 
|''1934''
 
|''1952 z Marezy''
 
|przed 1961 (?)
 
|
 
 
|-
 
|14
 
|
 
|Wp29-903
 
|Px29-1707
 
|Dh2<br> "Wilno"
 
|Fablok
 
|159
 
|1929
 
|1966 z Werbkowic
 
|1967 do Werbkowic
 
|Złomowany<br> w 1974 r.
 
 
|-
 
|15
 
|
 
|
 
|[[WLs150/7640|Lyd1-218]]
 
|WLs150
 
|Fablok
 
|7640
 
|1967
 
|1967 z fabryki
 
|1967 do Gdańska
 
|Sprzedany<br> za granicę
 
  
 
|-
 
|-
Linia 1264: Linia 541:
 
<br>
 
<br>
  
=== Wagony ===
 
 
==== Do 1945 roku ====
 
Pierwsze 6 wagonów osobowych z otwartymi pomostami zakupiono w Zakładach Beuchelt & Co Grünberg w 1898 roku. Były to wagony dwuosiowe<ref>Według ''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 8 1901 r. (s. 588, 589) czteroosiowe</ref> II/III i III klasy o 20 i 28 miejscach.
 
W 1910 roku z fabryki Linke-Hofman (''Breslauer Aktiengesellschaft für Eisenbahn-Wagenbau und Maschienenbauanstalt Breslau'') przybyło 8 wagonów czteroosiowych, również z otwartymi pomostami. Wagony te miały w zależności od klasy 38 lub 44 miejsca. Jednocześnie wycofano 3 wagony z pierwszej serii (najprawdopodobniej przebudowano je na bagażowo-pocztowe).
 
Prawdopodobnie wraz z pierwsza serią wagonów osobowych zakupiono 3 wagony bagażowo-pocztowe i jeden wyłącznie bagażowy. Wagony te były również dwuosiowe i wyposażone zostały w hamulec ręczny.
 
Pomimo rozbudowy sieci, ze względu na malejące przewozy kolejnych wagonów osobowych nie zamawiano.
 
  
Wagony towarowe znajdujące się na kolejce w chwili jej uruchomienia wyprodukowała firma ''Waggon- und Maschinenbau AG, Görlitz''. Według danych z 1900 roku 19 z nich było wagonami dwuosiowymi, zaś 29 - czteroosiowymi.
+
30 września 1897 na stanie kolejki były 4 wagony osobowe i 30 wagonów towarowych przypisanych do linii na północ od Kętrzyna. W ciągu kolejnego sprowadzono kolejne 2 wagony osobowe i 14 towarowych do obsługi odcinka Kętrzyn - Mrągowo z odgałęzieniem do Salpika.
Kolejną partię wagonów zakupiono na początku XX w. w fabryce ''Orenstein & Koppel''. Były wśród nich wagony dwu i czteroosiowe, kryte oraz węglarki. Podobne węglarki zamówiła w tej samej fabryce również cukrownia Kętrzyn.
 
  
Podstawowe dane techniczne wagonów z fabryki ''Orenstein & Koppel'':
 
  
{| class="wikitable"
 
!Opis
 
!Liczba osi
 
!Hamulec
 
!Rozstaw osi<br> skrajnych
 
!Rozstaw osi<br> wózka
 
!Długość wagonu<br> ze zderzakami
 
!Powierzchnia<br> ładunkowa
 
!Pojemność<br> ładunkowa
 
!Ładowność
 
  
|-
 
|Wagon kryty
 
|2
 
|brak
 
|3 500 mm
 
|
 
|7 164 mm
 
|11,16 m^2
 
|20,76 m^3
 
|6 ton
 
 
|-
 
|Wagon kryty
 
|2
 
|ręczny
 
|3 500 mm
 
|
 
|7 684 mm
 
|11,16 m^2
 
|20,76 m^3
 
|6 ton
 
  
|-
+
Parowozy zostały prawdopodobnie wywiezione w 1945 roku wgłąb Związku Radzieckiego.
|Wagon kryty
 
|4
 
|ręczny
 
|6 500 mm
 
|1 000 mm
 
|9 684 mm
 
|14,88 m^2
 
|27,64 m^3
 
|10 ton
 
  
|-
 
|Wagon węglarka
 
|2
 
|brak
 
|3 500 mm
 
|
 
|7 184 mm
 
|11,16 m^2
 
|8,37 m^3
 
|6 ton
 
  
|-
 
|Wagon węglarka
 
|4
 
|ręczny
 
|6 500 mm
 
|1 000 mm
 
|9 684 mm
 
|14,88 m^2
 
|11,16 m^3
 
|10 ton
 
  
|-
 
|Wagon węglarka<br> cukrowni Kętrzyn
 
|2
 
|brak
 
|3 500 mm
 
|
 
|7 340 mm
 
|11,23 m^2
 
|6,80 m^3
 
|5 ton
 
  
|-
 
|}
 
<br>
 
  
Od 1910 roku czteroosiowe wagony zamawiano w fabryce ''Waggonfabrik L. Steinfurt, Königsberg''.
 
Dodatkowo kolejka posiadała na stanie wagony specjalne, których liczba wahała się od 10 (w 1900 roku - wyłącznie dwuosiowych) do 15 (w 1928 roku).
 
  
==== Po 1945 roku ====
 
  
 
{{przypisy}}
 
{{przypisy}}
Linia 1367: Linia 559:
 
<noinclude>
 
<noinclude>
 
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]]
 
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]]
[[Kategoria:Kętrzyńska Kolej Dojazdowa]]
+
[[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]]
 
</noinclude>
 
</noinclude>

Wkład na Enkol jest udostępniany na licencji Creative Commons – za uznaniem autora, na tych samych zasadach (szczegóły w Enkol:Prawa autorskie). Jeśli nie chcesz, żeby Twój tekst był dowolnie zmieniany przez każdego i rozpowszechniany bez ograniczeń, nie umieszczaj go tutaj.
Zapisując swoją edycję, oświadczasz, że ten tekst jest Twoim dziełem lub pochodzi z materiałów dostępnych na warunkach domeny publicznej lub kompatybilnych. PROSZĘ NIE WPROWADZAĆ MATERIAŁÓW CHRONIONYCH PRAWEM AUTORSKIM BEZ POZWOLENIA WŁAŚCICIELA!

Anuluj Pomoc w edycji (otwiera się w nowym oknie)