Edytujesz Kętrzyńska Kolej Dojazdowa
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 78: | Linia 78: | ||
Mimo, że równolegle z budową kolejki powstała w Mrągowie kolej normalnotorowa (Czerwonka - Mrągowo - Ruciane Nida), początkowo nie było połączenia kolejki z dworcem kolei państwowej. Odcinek Mrągowo Park (''Sensburg Kleinbahnhof'') - Mrągowo Wąsk. (''Sensburg Staatsbahnhof'') (2,8 km) oddano do użytku dopiero 18 grudnia 1904 roku dla ruchu towarowego i 7 lipca 1905 roku dla przewozów pasażerskich<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 12 1905 r. (s. 688)</ref>. | Mimo, że równolegle z budową kolejki powstała w Mrągowie kolej normalnotorowa (Czerwonka - Mrągowo - Ruciane Nida), początkowo nie było połączenia kolejki z dworcem kolei państwowej. Odcinek Mrągowo Park (''Sensburg Kleinbahnhof'') - Mrągowo Wąsk. (''Sensburg Staatsbahnhof'') (2,8 km) oddano do użytku dopiero 18 grudnia 1904 roku dla ruchu towarowego i 7 lipca 1905 roku dla przewozów pasażerskich<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 12 1905 r. (s. 688)</ref>. | ||
− | Wcześniej, bo 8 listopada 1903 roku uruchomiono przewozy na odcinku Salpik (''Salpkeim'') - Ryn (''Rhein'') (9,7 km). Budowa związana była z przyłączeniem się do spółki powiatu giżyckiego (''Kreis Lötzen''), na którego terenie położony był ten odcinek. Oznaczało to również zmianę nazwy kolejki na | + | Wcześniej, bo 8 listopada 1903 roku uruchomiono przewozy na odcinku Salpik (''Salpkeim'') - Ryn (''Rhein'') (9,7 km). Budowa związana była z przyłączeniem się do spółki powiatu giżyckiego (''Kreis Lötzen''), na którego terenie położony był ten odcinek. Oznaczało to również zmianę nazwy kolejki na Kolejkę Kętrzyńsko - Mrągowsko - Giżycką (''Rastenburg - Sensburg - Lötzener Kleinbahn''). |
Powyższe inwestycje doprowadziły do powstania sieci lokalnych połączeń o długości 95,7 km i stan ten utrzymywał się przez kolejne lata. | Powyższe inwestycje doprowadziły do powstania sieci lokalnych połączeń o długości 95,7 km i stan ten utrzymywał się przez kolejne lata. | ||
Linia 84: | Linia 84: | ||
20 grudnia 1910 roku kolejka została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, co oznaczało kolejną zmianę nazwy<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 18 1911 r. (s. 535)</ref>. Od ok. 1914 roku stosowano nazwę Kętrzyńska Kolej Wąskotorowa Sp. z o.o. (''Rastenburger Kleinbahnen GmBH''). | 20 grudnia 1910 roku kolejka została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, co oznaczało kolejną zmianę nazwy<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 18 1911 r. (s. 535)</ref>. Od ok. 1914 roku stosowano nazwę Kętrzyńska Kolej Wąskotorowa Sp. z o.o. (''Rastenburger Kleinbahnen GmBH''). | ||
− | Rosyjska ofensywa w początkowym okresie I wojny światowej zakłóciła funkcjonowanie kolejki jednak po bitwie pod Tannenbergiem i wyparciu Rosjan z Prus Wschodnich sytuacja wróciła do normy na tyle, że wspólnie z kolejką wystrucką (''Insterburger Kleinbahnen'') rozpoczęto budowę połączenia Skandławki - Kanał Mazurski - Nordenbork Wąsk (''Nordenburg Klbf'', obecnie Kryłowo w obwodzie kaliningradzkim). Otwarta 25 lipca 1916 roku linia o długości 13,8 km połączyła sieci dwóch kolejek zarządzanych przez ODEG<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 23 1916 r. (s. 666, 760) Według tego źródła punktem połączenia obu kolejek był Kanał Mazurski, choć najprawdopodobniej linię eksploatowano jako całość.</ref>. Ostatnim uzupełnieniem sieci kolejki kętrzyńskiej była otwarta 15 czerwca 1917 roku linia Skandławki - Gierdawy Wąsk. (''Gerdauen Klbf'', obecnie Żeleznodorożnyj w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej)<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 24 1917 r. (s. 613)</ref> o długości 19,7 km. Tym samym długość linii | + | Rosyjska ofensywa w początkowym okresie I wojny światowej zakłóciła funkcjonowanie kolejki jednak po bitwie pod Tannenbergiem i wyparciu Rosjan z Prus Wschodnich sytuacja wróciła do normy na tyle, że wspólnie z kolejką wystrucką (''Insterburger Kleinbahnen'') rozpoczęto budowę połączenia Skandławki - Kanał Mazurski - Nordenbork Wąsk (''Nordenburg Klbf'', obecnie Kryłowo w obwodzie kaliningradzkim). Otwarta 25 lipca 1916 roku linia o długości 13,8 km połączyła sieci dwóch kolejek zarządzanych przez ODEG<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 23 1916 r. (s. 666, 760) Według tego źródła punktem połączenia obu kolejek był Kanał Mazurski, choć najprawdopodobniej linię eksploatowano jako całość.</ref>. Ostatnim uzupełnieniem sieci kolejki kętrzyńskiej była otwarta 15 czerwca 1917 roku linia Skandławki - Gierdawy Wąsk. (''Gerdauen Klbf'', obecnie Żeleznodorożnyj w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej)<ref>''Zeitschrift für Kleinbahnen'', v. 24 1917 r. (s. 613)</ref> o długości 19,7 km. Tym samym długość linii Kolejek Kętrzyńskich osiągnęła maksymalną długość 127,3 km. |
Okres I wojny światowej i lata powojenne były bardzo ciężkie dla gospodarki Niemiec. Odbiło się to bardzo negatywnie na kondycji kolei wąskotorowych. Dochodowa przed 1914 rokiem kolejka kętrzyńska zaczęła przynosić straty, które z każdym rokiem rosły. O ile w całym okresie od 1914 do 1917 roku wyniosły 120 377 Mk, to w roku obrachunkowym 1917/18 było to 64 243 Mk, zaś w 1918/19 już 173 391 Mk. Pogłębienie tego trendu mogło doprowadzić do upadku firmy ODEG zarządzającej kolejką. | Okres I wojny światowej i lata powojenne były bardzo ciężkie dla gospodarki Niemiec. Odbiło się to bardzo negatywnie na kondycji kolei wąskotorowych. Dochodowa przed 1914 rokiem kolejka kętrzyńska zaczęła przynosić straty, które z każdym rokiem rosły. O ile w całym okresie od 1914 do 1917 roku wyniosły 120 377 Mk, to w roku obrachunkowym 1917/18 było to 64 243 Mk, zaś w 1918/19 już 173 391 Mk. Pogłębienie tego trendu mogło doprowadzić do upadku firmy ODEG zarządzającej kolejką. | ||
=== Okres międzywojenny i II wojna światowa === | === Okres międzywojenny i II wojna światowa === | ||
− | Jednym ze sposobów na ograniczenie ryzyka oraz kosztów prowadzenia działalności było połączenie wszystkich | + | Jednym ze sposobów na ograniczenie ryzyka oraz kosztów prowadzenia działalności było połączenie wszystkich kolejek zarządzanych przez ODEG w jeden organizm. 30 czerwca 1924 roku Kolejki Kętrzyńskie Sp. z o.o. zostały połączone z innymi wschodniopruskimi kolejkami należącymi do ODEG. Powstałemu w ten sposób przedsiębiorstwu nadano nazwę Kolejki Wschodniopruskie SA (''Ostpreußische Kleinbahnen AG''). Siedzibę zarządu zlokalizowano w Królewcu. Poza kolejką kętrzyńską w skład Kolejek Wschodniopruskich SA weszły min: |
+ | {| class="wikitable sortable" | ||
+ | !<br>L.p.<br> | ||
+ | !Nazwa<br> | ||
+ | !Szerokość toru<br> | ||
+ | !Długość linii<br> | ||
+ | !Uwagi<br> | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |1 | ||
+ | |''Insterburger Kleinbahnen'' (Kolejki Wystruckie) | ||
+ | |750 mm | ||
+ | |221 km | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |2 | ||
+ | |''Königsberger Kleinbahn'' (Kolejka Królewiecka) | ||
+ | |750 mm | ||
+ | |58,6 km | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |3 | ||
+ | |''Ortelsburger Kleinbahn'' (odcinek Pupy - Rozogi) | ||
+ | |600 mm | ||
+ | |15,4 km | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |4 | ||
+ | |[[Olecka Kolej Wąskotorowa|''Treuburger Kleinbahnen'' (Kolejki Oleckie)]] | ||
+ | |1000 mm | ||
+ | |43,1 km | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |5 | ||
+ | |''Schloßberger Kleinbahnen'' | ||
+ | |1000 mm | ||
+ | |60,8 km | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |5 | ||
+ | |[[Ełcka Kolej Wąskotorowa|''Lycker Kleinbahn'' (Kolejka Ełcka)]] | ||
+ | |1000 mm | ||
+ | |48,0 km | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |6 | ||
+ | |''Wehlau–Friedländer Kreisbahnen'' | ||
+ | |750 mm | ||
+ | |65,8 km | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |7 | ||
+ | |''Kleinbahn Wöterkeim - Schippenbeil'' (Kolejka Wiatrowiec - Sępopol) | ||
+ | |1435 mm | ||
+ | |5,0 | ||
+ | |Od 1930 roku | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | <br> | ||
+ | |||
Według danych z 1938 roku kolejka miała 10 lokomotyw, 11 wagonów osobowych i 110 wagonów towarowych. Do jej obsługi zatrudnionych było 120 osób, zaś roczne przewozy wyniosły 156 000 osób i 64 000 ton towarów. | Według danych z 1938 roku kolejka miała 10 lokomotyw, 11 wagonów osobowych i 110 wagonów towarowych. Do jej obsługi zatrudnionych było 120 osób, zaś roczne przewozy wyniosły 156 000 osób i 64 000 ton towarów. | ||
Linia 1367: | Linia 1434: | ||
<noinclude> | <noinclude> | ||
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]] | [[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]] | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]] |
</noinclude> | </noinclude> |