Edytujesz Heeresfeldbahn
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | ''Heeresfeldbahn'' (niem. wojskowa kolej polowa, w skrócie HF lub HFB) - niemieckie lub austriackie (''Rollbahn'') prowizoryczne linie kolejowe budowane przez wyspecjalizowane oddziały wojsk kolejowych (''Eisenbahnpionieren'') w celu transportu żołnierzy i zaopatrzenia. Najczęściej były to linie wąskotorowe układane w szybkim tempie z [[przęsło patentowe|przęseł patentowych]] na poligonach lub na zapleczu frontu podczas działań wojennych. | + | ''Heeresfeldbahn'' (niem. wojskowa kolej polowa, w skrócie HF lub HFB) - niemieckie lub austriackie (''Rollbahn'') prowizoryczne linie kolejowe budowane przez wyspecjalizowane oddziały wojsk kolejowych (''Eisenbahnpionieren'') w celu transportu żołnierzy i zaopatrzenia. Najczęściej były to linie wąskotorowe układane w szybkim tempie z [[przęsło patentowe|przęseł patentowych]] na poligonach lub na zapleczu frontu podczas działań wojennych. Przed I wojną światową w Niemczech przyjęto jako standardową szerokość toru 600 mm, podczas gdy w Austrii stosowano typową dla wąskotorowych kolei austriackich szerokość 760 mm oraz 700 mm w przypadku lekkich kolei dowozowych (''Förderbahn''). Największą rolę wojskowe koleje polowe odegrały podczas I wojny światowej, gdy ich linie były masowo budowane przez wszystkie armie biorące udział w walkach. Miały zapewniać sprawny dowóz wojska, materiałów i sprzętu podczas prowadzenia działań wojennych. Umożliwiały również ewakuację rannych. Po przesunięciu linii frontu były rozbierane lub przeznaczane do innych funkcji (transport płodów rolnych, drewna a nawet przewozy pasażerskie). W okresie międzywojennym stało się jednak jasne, że wobec rozwoju transportu drogowego, artylerii i lotnictwa ich znaczenie będzie stopniowo malało. Podczas II wojny światowej typowe wojskowe koleje polowe były budowane raczej sporadycznie (przykładem może być linia na Mierzei Wiślanej wybudowana przez ''Wehrmacht'' na początku 1945 roku). Podsumowując - po zakończeniu I wojny światowej wąskotorowy transport kolejowy wykorzystywano częściej do prac budowlanych i gospodarczych niż przy prowadzeniu działań wojennych. |
− | |||
− | |||
− | |||
− | Przed I wojną światową w Niemczech przyjęto jako standardową szerokość toru 600 mm | ||
− | |||
− | |||
== Tabor == | == Tabor == | ||
Linia 13: | Linia 7: | ||
==== do 1918 r. ==== | ==== do 1918 r. ==== | ||
− | Przed I wojną światową wojska niemieckie zamawiały głównie parowozy podwójne typu Cn2t + Cn2t ''[[Zwilling]]'' oraz Dn2t ''[[Brigadelokomotive]]''. Jednocześnie pracowano nad kolejnymi konstrukcjami, które jednak na ogół nie weszły do masowej produkcji. Wyjątkiem były lokomotywy Cn2t o mocy 50 KM, których 150 sztuk wyprodukowała w latach 1914-1918 firma Orenstein & Koppel (dodatkowo 4 maszyny o podobnych parametrach dostarczył Krauss). W ostatnim okresie wojny opracowano nowe lokomotywy En2t, które miały zastąpić nieco słabszą ''Brigadelokomotive''. Ponieważ jednak większość z nich zbudowano już po zakończeniu wojny, nie były eksploatowane przez wojsko, lecz od razu z magazynów demobilizacyjnych trafiły do odbiorców cywilnych. Lokomotywy niemieckich kolei polowych oznaczano kolejnymi numerami z zakresu<ref>Informacje na podstawie: Oktawian Duda, Zygmunt Świerzewski, Krzysztof Zintel: ''Leśnie kolejki wąskotorowe południowo-wschodniej Polski'', Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, Poznań 1995, ISBN 83 | + | Przed I wojną światową wojska niemieckie zamawiały głównie parowozy podwójne typu Cn2t + Cn2t ''[[Zwilling]]'' oraz Dn2t ''[[Brigadelokomotive]]''. Jednocześnie pracowano nad kolejnymi konstrukcjami, które jednak na ogół nie weszły do masowej produkcji. Wyjątkiem były lokomotywy Cn2t o mocy 50 KM, których 150 sztuk wyprodukowała w latach 1914-1918 firma Orenstein & Koppel (dodatkowo 4 maszyny o podobnych parametrach dostarczył Krauss). W ostatnim okresie wojny opracowano nowe lokomotywy En2t, które miały zastąpić nieco słabszą ''Brigadelokomotive''. Ponieważ jednak większość z nich zbudowano już po zakończeniu wojny, nie były eksploatowane przez wojsko, lecz od razu z magazynów demobilizacyjnych trafiły do odbiorców cywilnych. Lokomotywy niemieckich kolei polowych oznaczano kolejnymi numerami z zakresu<ref>Informacje na podstawie: Oktawian Duda, Zygmunt Świerzewski, Krzysztof Zintel: ''Leśnie kolejki wąskotorowe południowo-wschodniej Polski'', Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, Poznań 1995, ISBN 83 901902-2-2</ref>: |
{| class="wikitable sortable" | {| class="wikitable sortable" | ||
|- | |- | ||
Linia 55: | Linia 49: | ||
|} | |} | ||
− | + | W dużej mierze odrębnym bytem w ramach wojsk niemieckich były oddziały saskie, które eksploatowały swój własny typ kolei polowej o szerokości 750 mm z własnymi konstrukcjami parowozów. | |
− | |||
==== Lata 1919 - 1945 ==== | ==== Lata 1919 - 1945 ==== | ||
− | + | Postanowienia Traktatu Wersalskiego zakazywały Niemcom posiadania oddziałów wojsk kolejowych. Posiadany przez nie tabor i materiały były przekazywane innym państwom w ramach reparacji wojennych albo odsprzedawane na potrzeby cywilne. Należy zauważyć, że znaczna podaż stosunkowo nowoczesnego sprzętu również w Polsce przyczyniła się do gwałtownego rozwoju przemysłowych kolei wąskotorowych w latach '20.<br /> | |
− | + | Oddziały wojsk kolejowych w strukturach ''Wehrmachtu'' zostały utworzone dopiero w 1939 roku. Mimo, że ich głównym zadaniem miała być odbudowa i obsługa normalnotorowych linii magistralnych na terenach zajętych, przewidywano również ich wykorzystanie przy budowie i eksploatacji polowych kolei wąskotorowych. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
== Przypisy == | == Przypisy == | ||
<References/> | <References/> | ||
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]] | [[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]] | ||
− |