Edytujesz Kolej wąskotorowa w Toruniu
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | {{Linia kolejowa infobox | |
− | | zarządca | + | |zarządca = [[Armia Cesarstwa Niemieckiego]] (1884–1920) <br /> [[Wojsko Polskie (II RP)| Wojsko Polskie]] (1920-1939) <br /> [[Ludowe Wojsko Polskie]] (1945-ok. 1970) |
− | | nazwa | + | |nazwa = |
− | | nazwa2 | + | |nazwa2 = Kolej wąskotorowa w Toruniu |
− | | numer | + | |numer = |
− | | mapa | + | |mapa = |
− | | srjp | + | |srjp = |
− | | długość | + | |długość = ok. 32,2 |
− | | rozstaw | + | |rozstaw = 600 |
− | | trakcja | + | |trakcja = brak |
− | | vmax | + | |vmax = 20 |
− | | zdjęcie | + | |zdjęcie = Fragment zabudowy jednorodzinnej przy ulicy Kniaziewicza w Toruniu.jpg |
− | | opis | + | |opis = Ulica Kniaziewicza, przy której biegła linia wąskotorowa, widok współczesny |
− | | lata_budowy | + | |lata_budowy = |
− | | rok_otwarcia | + | |rok_otwarcia = 1884/1901-1906 |
− | | rok_do_pkp | + | |rok_do_pkp = |
− | | rok_elektry | + | |rok_elektry = |
− | | rok_zaw_ruchu | + | |rok_zaw_ruchu = |
− | | rok_fiz_likw | + | |rok_fiz_likw = koniec l. 60. XX w. |
− | | przebieg | + | |przebieg = |
− | | commons | + | |commons = |
− | }} | + | }} |
− | '''Kolej wąskotorowa w Toruniu''' | + | '''Kolej wąskotorowa w Toruniu''' - poligonowa [[kolej wąskotorowa]], która niegdyś istniała w [[Toruń|Toruniu]]. |
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
− | Kolej znajdowała się w lewobrzeżnej części miasta, na terenie dwóch dzielnic: [[ | + | Kolej znajdowała się w lewobrzeżnej części miasta, na terenie dwóch dzielnic: [[Stawki (Toruń)|Stawek]] i [[Rudak|Rudaku]] oraz w północnej części poligonu. |
== Historia == | == Historia == | ||
− | [[Plik: | + | [[Plik:Rampa_przeładunkowa_przy_ul._Podgórskiej_w_Toruniu.jpg|mały|Rampa przeładunkowa przy ul. Podgórskiej, widok współczesny]] |
− | Po zakończonej zwycięstwem [[ | + | Po zakończonej zwycięstwem [[Wojna francusko-pruska|wojny z Francją (1870–1871)]] [[Królestwo Prus|władze pruskie]] podjęły decyzję o rozbudowie [[Poligon toruński|toruńskiego poligonu]] m.in. o konną kolej wąskotorową o rozstawie szyn 600 mm. Wybudowano wówczas łącznie ok. 30 km torów, które służyły do dowozu zaopatrzenia dla ćwiczących artylerzystów. W latach 1901-1906 kolej rozbudowano i przekształcono w parową. Do wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] na jej wyposażeniu znajdowało się 14 parowozów. W tym okresie wybudowano także dwie bocznice kolejowe. Łączyły one [[Linia kolejowa nr 18|linię kolejową (obecnie nr 18)]] ze składami amunicyjnymi zlokalizowanymi na terenie poligonu. Pierwszą z nich, normalnotorową (istniejącą do dziś), odprowadzono z [[Brzoza Toruńska|Brzozy Toruńskiej]], zaś drugą, wąskotorową z [[Rudak|Rudaku]] (dziś [[Podział administracyjny Torunia|dzielnicy Torunia]]). Linia ta biegła wzdłuż dzisiejszych ulic Podgórskiej i Kniaziewicza. Na wysokości późniejszej [[Budynek Rozgłośni Polskiego Radia w Toruniu|radiostacji]] przecinała ona dzisiejszą ulicę Łódzką. Przy ul. Podgórskiej, obok [[Fort Kolejowy w Toruniu|Fortu Kolejowego]], znajdowała się stacja przeładunkowa między koleją normalnotorową a wąskotorową. Całkowita długość torowisk tej kolei wynosiła 32,2 km. W jej skład, oprócz wspomnianej bocznicy, wchodziła także pętla okrążająca cały teren ćwiczebny poligonu (22,1 km), dworzec w sąsiedztwie koszar, warsztaty oraz 5 mijanek. |
− | W okresie międzywojennym kolej wykorzystywana była m.in. przez Pomocniczą Składownię Uzbrojenia nr 8 – Magazyn Amunicji „Poligon”. | + | W okresie [[II Rzeczpospolita|międzywojennym]] kolej wykorzystywana była m.in. przez Pomocniczą Składownię Uzbrojenia nr 8 – Magazyn Amunicji „Poligon”. |
− | Po 1945 roku coraz rzadziej była ona wykorzystywana przez Ludowe Wojsko Polskie i ostatecznie została zlikwidowana na terenie należącym do miasta pod koniec lat 60. XX wieku. W tym samym czasie w miejscu dworca kolejowego wybudowano nowe koszary Bazy Materiałowej (obecnie 1. Baza Materiałowo - Techniczna). Do czasów współczesnych zachowała się po niej jedynie rampa przeładunkowa przy ul. Podgórskiej oraz fragmenty nasypu na terenie osiedla mieszkaniowego u zbiegu ulic Łódzkiej i Kniaziewicza. Natomiast w części poligonowej infrastruktura tej linii istnieje do dziś<ref> | + | Po 1945 roku coraz rzadziej była ona wykorzystywana przez [[Ludowe Wojsko Polskie|Wojsko Polskie]] i ostatecznie została zlikwidowana na terenie należącym do miasta pod koniec lat 60. XX wieku. W tym samym czasie w miejscu dworca kolejowego wybudowano nowe koszary Bazy Materiałowej (obecnie 1. Baza Materiałowo - Techniczna). Do czasów współczesnych zachowała się po niej jedynie rampa przeładunkowa przy ul. Podgórskiej oraz fragmenty nasypu na terenie osiedla mieszkaniowego u zbiegu ulic Łódzkiej i Kniaziewicza. Natomiast w części poligonowej infrastruktura tej linii istnieje do dziś<ref>http://750mm.pl/index.php?PHPSESSID=07d1fa97ff8317f8a8bf35533259b4b9&topic=2986.msg38897#msg38897</ref><ref>https://toruniarnia.blogspot.com/2017/03/poligon-artyleryjski-seria-podgorz.html</ref><ref>http://www.stawki.org/moje-stawki-fragment-wspomnien</ref><ref>http://www.stawki.org/torunski-poligon-artyleryjski-czi</ref><ref>http://www.bikop.eu/dlibra/docmetadata?id=4437&from=publication</ref>. |
== Ciekawostka == | == Ciekawostka == | ||
Poligonowa kolej wąskotorowa dała początek normalnotorowej [[Linia kolejowa nr 27|linii kolejowej Toruń - Sierpc - Warszawa (obecnie nr 27)]]. W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] jej fragmenty z części poligonowej zostały przełożone na prawobrzeże miasta, okrążając częściowo pierścień wewnętrzny [[Twierdza Toruń|Twierdzy Toruń]]. Ułatwiło to lepsze połączenie [[Transport kolejowy w Toruniu|toruńskich dworców kolejowych]] z Twierdzą. W tym samym czasie zaczęto przedłużać torowisko w kierunku [[Twierdza Modlin|Twierdzy Modlin]]. W okresie [[II Rzeczpospolita|międzywojennym]] fragment tej linii był wykorzystywany w rolnictwie. W latach 1935-1937 linia ta została przebudowana na normalnotorową, funkcjonującą do dziś. | Poligonowa kolej wąskotorowa dała początek normalnotorowej [[Linia kolejowa nr 27|linii kolejowej Toruń - Sierpc - Warszawa (obecnie nr 27)]]. W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] jej fragmenty z części poligonowej zostały przełożone na prawobrzeże miasta, okrążając częściowo pierścień wewnętrzny [[Twierdza Toruń|Twierdzy Toruń]]. Ułatwiło to lepsze połączenie [[Transport kolejowy w Toruniu|toruńskich dworców kolejowych]] z Twierdzą. W tym samym czasie zaczęto przedłużać torowisko w kierunku [[Twierdza Modlin|Twierdzy Modlin]]. W okresie [[II Rzeczpospolita|międzywojennym]] fragment tej linii był wykorzystywany w rolnictwie. W latach 1935-1937 linia ta została przebudowana na normalnotorową, funkcjonującą do dziś. | ||
+ | == Przypisy == | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Linia 40: | Linia 41: | ||
* Roman Witkowski, ''Kolejki wojskowe w Toruniu w czasie I wojny światowej'', Świat Kolei, nr 7/2008 | * Roman Witkowski, ''Kolejki wojskowe w Toruniu w czasie I wojny światowej'', Świat Kolei, nr 7/2008 | ||
− | {{ | + | {{Koleje wąskotorowe w Polsce}} |
− | + | {{Transport kolejowy w Toruniu}} | |
+ | {{Twierdza Toruń}} | ||
+ | [[Kategoria:Transport kolejowy w Toruniu]] | ||
[[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]] | [[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]] | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Twierdza Toruń]] |