Kolej wąskotorowa w Toruniu: Różnice pomiędzy wersjami
m (Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ)) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Linia kolejowa infobox | {{Linia kolejowa infobox | ||
| − | |zarządca | + | | zarządca = [[Armia Cesarstwa Niemieckiego]] (1884–1920) <br /> [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]] (1920-1939) <br />[[Wehrmacht]] (1939-1945)<br /> [[Ludowe Wojsko Polskie]] (1945-ok. 1970) |
| − | |nazwa | + | | nazwa = |
| − | |nazwa2 | + | | nazwa2 = Kolej wąskotorowa w Toruniu |
| − | |numer | + | | numer = |
| − | |mapa | + | | mapa = |
| − | |srjp | + | | srjp = |
| − | |długość | + | | długość = ok. 32,2 |
| − | |rozstaw | + | | rozstaw = 600 |
| − | |trakcja | + | | trakcja = brak |
| − | |vmax | + | | vmax = 20 |
| − | |zdjęcie | + | | zdjęcie = Fragment zabudowy jednorodzinnej przy ulicy Kniaziewicza w Toruniu.jpg |
| − | |opis | + | | opis = Ulica Kniaziewicza, przy której biegła linia wąskotorowa, widok współczesny |
| − | |lata_budowy | + | | lata_budowy = |
| − | |rok_otwarcia | + | | rok_otwarcia = 1884/1901-1906 |
| − | |rok_do_pkp | + | | rok_do_pkp = |
| − | |rok_elektry | + | | rok_elektry = |
| − | |rok_zaw_ruchu | + | | rok_zaw_ruchu = |
| − | |rok_fiz_likw | + | | rok_fiz_likw = koniec l. 60. XX w. |
| − | |przebieg | + | | przebieg = |
| − | |commons | + | | commons = |
}} | }} | ||
'''Kolej wąskotorowa w Toruniu''' – poligonowa [[kolej wąskotorowa]], która niegdyś istniała w [[Toruń|Toruniu]]. | '''Kolej wąskotorowa w Toruniu''' – poligonowa [[kolej wąskotorowa]], która niegdyś istniała w [[Toruń|Toruniu]]. | ||
Wersja z 06:22, 13 mar 2021
Szablon:Linia kolejowa infobox Kolej wąskotorowa w Toruniu – poligonowa kolej wąskotorowa, która niegdyś istniała w Toruniu.
Lokalizacja
Kolej znajdowała się w lewobrzeżnej części miasta, na terenie dwóch dzielnic: Stawek i Rudaku oraz w północnej części poligonu.
Historia
Po zakończonej zwycięstwem wojny z Francją (1870–1871) władze pruskie podjęły decyzję o rozbudowie toruńskiego poligonu m.in. o konną kolej wąskotorową o rozstawie szyn 600 mm. Wybudowano wówczas łącznie ok. 30 km torów, które służyły do dowozu zaopatrzenia dla ćwiczących artylerzystów. W latach 1901-1906 kolej rozbudowano i przekształcono w parową. Do wybuchu I wojny światowej na jej wyposażeniu znajdowało się 14 parowozów. W tym okresie wybudowano także dwie bocznice kolejowe. Łączyły one linię kolejową (obecnie nr 18) ze składami amunicyjnymi zlokalizowanymi na terenie poligonu. Pierwszą z nich, normalnotorową (istniejącą do dziś), odprowadzono z Brzozy Toruńskiej, zaś drugą, wąskotorową z Rudaku (dziś dzielnicy Torunia). Linia ta biegła wzdłuż dzisiejszych ulic Podgórskiej i Kniaziewicza. Na wysokości późniejszej radiostacji przecinała ona dzisiejszą ulicę Łódzką. Przy ul. Podgórskiej, obok Fortu Kolejowego, znajdowała się stacja przeładunkowa między koleją normalnotorową a wąskotorową. Całkowita długość torowisk tej kolei wynosiła 32,2 km. W jej skład, oprócz wspomnianej bocznicy, wchodziła także pętla okrążająca cały teren ćwiczebny poligonu (22,1 km), dworzec w sąsiedztwie koszar, warsztaty oraz 5 mijanek. W okresie międzywojennym kolej wykorzystywana była m.in. przez Pomocniczą Składownię Uzbrojenia nr 8 – Magazyn Amunicji „Poligon”. Po 1945 roku coraz rzadziej była ona wykorzystywana przez Wojsko Polskie i ostatecznie została zlikwidowana na terenie należącym do miasta pod koniec lat 60. XX wieku. W tym samym czasie w miejscu dworca kolejowego wybudowano nowe koszary Bazy Materiałowej (obecnie 1. Baza Materiałowo - Techniczna). Do czasów współczesnych zachowała się po niej jedynie rampa przeładunkowa przy ul. Podgórskiej oraz fragmenty nasypu na terenie osiedla mieszkaniowego u zbiegu ulic Łódzkiej i Kniaziewicza. Natomiast w części poligonowej infrastruktura tej linii istnieje do dziś[1][2][3][4][5].
Ciekawostka
Poligonowa kolej wąskotorowa dała początek normalnotorowej linii kolejowej Toruń - Sierpc - Warszawa (obecnie nr 27). W czasie I wojny światowej jej fragmenty z części poligonowej zostały przełożone na prawobrzeże miasta, okrążając częściowo pierścień wewnętrzny Twierdzy Toruń. Ułatwiło to lepsze połączenie toruńskich dworców kolejowych z Twierdzą. W tym samym czasie zaczęto przedłużać torowisko w kierunku Twierdzy Modlin. W okresie międzywojennym fragment tej linii był wykorzystywany w rolnictwie. W latach 1935-1937 linia ta została przebudowana na normalnotorową, funkcjonującą do dziś.
Przypisy
Przypisy
Bibliografia
- Roman Witkowski, Kolejki wojskowe w Toruniu w czasie I wojny światowej, Świat Kolei, nr 7/2008
Szablon:Koleje wąskotorowe w Polsce Szablon:Transport kolejowy w Toruniu Szablon:Twierdza Toruń