Edytujesz 1Maw64
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | {{Spalinowy zespół trakcyjny infobox | |
+ | |seria_zespołu_spalinowego =1Maw64 | ||
+ | |opis_zdjęcia = | ||
+ | |przewoźnik =[[PKP]], [[SKPL]] | ||
+ | |oznaczenie_przewoźnika =MBxd1 161-169 | ||
+ | |producent =Warsztaty KD Pleszew*, <br/> Warsztaty KD Krośniewice* | ||
+ | |lata_budowy =1964, 1965-1966 | ||
+ | |układ_osi =(1A)'(A1)'** | ||
+ | |układ_członów = | ||
+ | |masa_służbowa =17820 kg | ||
+ | |długość_ze_zderzakami =15440 mm | ||
+ | |szerokość =2260 mm | ||
+ | |wysokość =3040 mm | ||
+ | |rozstaw_osi_skrajnych =10400 mm | ||
+ | |rozstaw_czopów_skrętu =9000 mm | ||
+ | |rozstaw_osi_wózka =1400 mm | ||
+ | |średnica_kół =580/700 mm | ||
+ | |rozstaw_szyn =750 mm | ||
+ | |zapas_paliwa =80 l | ||
+ | |typ_silnika =S53 | ||
+ | |producent_silnika =FSC Starachowice | ||
+ | |moc_silnika =73,6 kW | ||
+ | |rodzaj_przekładni =mechaniczna | ||
+ | |typ_przekładni =samochodowa z samochodu Star | ||
+ | |prędkość_konstrukcyjna =35 km/h | ||
+ | |nacisk_osi = | ||
+ | |system_hamulca =Westinghouse Lu-X R1 | ||
+ | |system_ogrzewania =wodne z własnego pieca | ||
+ | |liczba_miejsc_siedzących =32 | ||
+ | |liczba_miejsc_ogółem =96 | ||
+ | |uwagi =*Przebudowa z [[wagon osobowy|wagonów osobowych]] typu [[1Aw]]<br/>**W trakcie eksploatacji zmieniono na: (1A)'2'.<br/> Egzemplarze 167-169 wyprodukowano już jako (1A)'2' | ||
+ | }} | ||
+ | |||
+ | 1Maw64 - typ [[Kolej wąskotorowa|wąskotorowego]] [[wagon spalinowy|wagonu motorowego]], którego prototyp został skonstruowany w warsztatach [[Pleszewska Kolej Lokalna|Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej]] w [[Pleszew|Pleszewie]] w 1964 roku poprzez zabudowę silnika spalinowego typu S53 i układu napędowego od samochodu ciężarowego Star do wagonu osobowego typu [[1Aw]] ([[Bxhpi]] 1674). | ||
+ | Kolejne 8 sztuk wagonów powstało w latach 1964-1966 w warsztatach [[Krośniewicka Kolej Dojazdowa|Krośniewickiej Kolei Dojazdowej]] w [[Krośniewice|Krośniewicach]]. | ||
+ | |||
+ | == Historia == | ||
+ | === Produkcja === | ||
+ | Pomysł przebudowy typowego [[wagon osobowy|wagonu osobowego]] na [[wagon motorowy|motorowy]] narodził się w warsztatach [[Pleszewska Kolej Lokalna|Krotoszyńskiej KD]] w Pleszewie. Warsztaty te miały już pewne doświadczenie zarówno w obsłudze, jak i budowie spalinowych wagonów motorowych - pierwszy pojazd tego typu pojawił się na [[Pleszewska Kolej Lokalna|Kolei Powiatowej Krotoszyn-Pleszew]] w 1935 roku, zaś w 1949 zbudowano metodą gospodarczą trójczłonowy pojazd [[Mxx 189]]. | ||
+ | |||
+ | Inicjatywę zgłoszono jako tzw. pracowniczy wniosek racjonalizatorski do Centralnego Zarządu Kolei Dojazdowych i po pozytywnej ocenie przystąpiono do prac. W wagonie [[Bxhpi]] 1674 (wyprodukowanym przez [[Państwowa Fabryka Wagonów w Świdnicy|Państwową Fabrykę Wagonów w Świdnicy]] w 1956 r) wzmocniono [[ostoja|ostoję]] i [[wózek|wózki]]. Silnik typu [[S53]] wraz ze skrzynią biegów zamontowano w kabinie maszynisty A utworzonej z części jednego z przedsionków na końcu wagonu. Pod podwoziem, po stronie kabiny A, umieszczono mechanizm rewersu i skrzynię rozdzielczą, napędzającą poprzez wały napędowe po jednej (wewnętrznej) [[oś|osi]] każdego wózka. | ||
+ | |||
+ | Ukończony wagon rozpoczął służbę na [[Pleszewska Kolej Lokalna|Krotoszyńskiej KD]] w drugiej połowie 1964 roku. Został oznaczony serią [[MBxd1]] z numerem inwentarzowym 161. | ||
+ | |||
+ | Produkcję kolejnych pięciu pojazdów CZKD powierzył warsztatom [[Kujawskie Koleje Dojazdowe|Kujawskich KD]] w [[Krośniewice|Krośniewicach]]. Zamówienie zrealizowano w 1965 roku a pojazdy otrzymały numery inwentarzowe 162-166. | ||
+ | |||
+ | Ostatnie trzy pojazdy tego typu o numerach 167-169 powstały w 1966 roku, przy czym ze względu na częste usterki wału napędzającego oś wózka B pozostawiono jedynie napęd na jedną oś wózka A. W późniejszych latach napęd osi wózka B zdemontowano również w pozostałych egzemplarzach. | ||
+ | |||
+ | === Eksploatacja === | ||
+ | Poza egzemplarzem prototypowym wszystkie pozostałe wagony rozpoczynały swoją służbę w Krośniewicach. W kolejnych latach były jednak przekazywane na inne sieci. Znaczna ich ilość znalazła się na [[Wrocławska Kolej Dojazdowa|Wrocławskiej KD]], skąd jeden pojazd został przesłany do oddziału Muzeum Kolejnictwa w Sochaczewie, gdzie do dzisiaj oczekuje na remont. Pozostałe złomowano przed likwidacją kolejki. W pierwszej połowie lat '90 ostatnie trzy pojazdy służyły w Krośniewicach, jednakże dwa z nich złomowano w 1993 roku. Ostatni wagon tego typu (o numerze inwentarzowym 168) pozostawał w służbie aż do zamknięcia ruchu w 2008 roku (w ostatnim okresie w barwach SKPL). W 2010 został zakupiony przez Starostwo Powiatowe w Miliczu i po zewnętrznej renowacji ustawiono go w charakterze pomnika techniki na terenie dawnego przystanku Milicz Zamek. | ||
+ | |||
+ | == Konstrukcja == | ||
+ | Przekonstruowanie wagonu osobowego na wagon motorowy polegało na zabudowaniu silnika wraz ze skrzynią biegów w jednym z przedsionków (na końcu wagonu), zabudowaniu przekładni osiowych na zestawach kołowych, zabudowaniu kabin sterowniczych oraz układu hamulca pneumatycznego. | ||
+ | |||
+ | MBxd1 to czteroosiowy [[wagon spalinowy|wagon motorowy]] napędzany silnikiem [[Silnik o zapłonie samoczynnym|wysokoprężnym]] i wyposażony w [[Przekładnia|przekładnię]] mechaniczną typu samochodowego. Napęd ze skrzyni biegów, był przenoszony za pomocą [[sprzęgło wychylne|wału Kardana]] do przekładni nawrotno-rozdzielczej. Następnie dwoma wałami kardana był przenoszony na drugą oś każdego wózka (1A'A1'). | ||
+ | |||
+ | W późniejszym okresie, ze względów na problemy z długim wałem napędzającym oś wózka znajdującego się dalej od silnika, wał ten zlikwidowano pozostawiając jedynie napęd na jedna oś. (1A'2') | ||
+ | |||
+ | === Sterowanie i jazda === | ||
+ | Wagon posiadał samochodową skrzynię biegów oraz zwykłe suche sprzęgło, co wymuszało "samochodowy" sposób obsługi. Jedynie zamiast pedałów zastosowano odpowiednie dźwignie, dzięki czemu wszystkie elementy sterowania znajdowały się na pulpicie maszynisty. | ||
+ | |||
+ | == Oznaczenia == | ||
+ | Pierwotnie wagony nosiły oznaczenie Mx (M - Wagon motorowy, x - czteroosiowy), które w latach 70 zostało zmienione na MBxd1. | ||
+ | |||
+ | Oznaczenie (Mx później) MBxd1 posiadają też inne wąskotorowe [[Wagon spalinowy|wagony motorowe]] napędzane silnikiem wysokoprężnym i wyposażone w przekładnię mechaniczną. Dlatego poszczególne konstrukcje odróżnia się zakresem numeru inwentarzowego. | ||
+ | |||
+ | == Wykaz pojazdów == | ||
+ | Ogółem powstało 8 pojazdów tego typu: | ||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | |Oznaczenie | ||
+ | |Rok przebudowy | ||
+ | |Przebudowa z wagonu | ||
+ | |Rok produkcji | ||
+ | |Przebieg służby | ||
+ | |Stan | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-161 | ||
+ | |1964 | ||
+ | |Bxhpi 1674 | ||
+ | |1956 | ||
+ | |Pleszew Wąsk. (1964-1968),<br/> Trzebnica Gaj (1968-1992) | ||
+ | |style="background-color:#FF8080;" |Złom (1992) | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-162 | ||
+ | |1965 | ||
+ | |Bxhpi 1720 | ||
+ | |1957 | ||
+ | |Krośniewice (1965-1971),<br/> Trzebnica Gaj (1971-1987),<br/> MKW Sochaczew (od 1987) | ||
+ | |style="background-color:#80FFFF;" |Odstawiony | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-163 | ||
+ | |1965 | ||
+ | |Bxhpi 1705 | ||
+ | |1957 | ||
+ | |Krośniewice (1965-1966),<br/> Zwierzyniec Wąsk. (1966-1967),<br/> Jedrzejów Wąsk. (1967-1968),<br/> Krośniewice (1968-1993) | ||
+ | |style="background-color:#FF8080;" |Złom (1993) | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-164 | ||
+ | |1965 | ||
+ | |Bxhpi 1675 | ||
+ | |1956 | ||
+ | |Krośniewice (1965-1965),<br/> Jedrzejów Wąsk. (1965-1976),<br/> Śmigiel (1976-1977),<br/> Trzebnica Gaj (1977-1988) | ||
+ | |style="background-color:#FF8080;" |Złom (1988) | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-165 | ||
+ | |1965 | ||
+ | |Bxhpi 1668 | ||
+ | |1956 | ||
+ | |Krośniewice (1965-1967),<br/> Jedrzejów Wąsk. (1967-1976),<br/> Pleszew Wąsk. (1976-1979),<br/> Trzebnica Gaj (1979-1988) | ||
+ | |style="background-color:#FF8080;" |Złom (1988) | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-166 | ||
+ | |1965 | ||
+ | |Bxhpi 1722 | ||
+ | |1957 | ||
+ | |Krośniewice (1965-1966),<br/> Pleszew Wąsk. (1966-1985) | ||
+ | |style="background-color:#FF8080;" |Złom (1985) | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-167 | ||
+ | |1966 | ||
+ | |Bxhpi 1706 | ||
+ | |1957 | ||
+ | |Krośniewice (1966-1966),<br/> Trzebnica Gaj (1966-1971),<br/> Krośniewice (1971-1976),<br/> Trzebnica Gaj (1976-1991) | ||
+ | |style="background-color:#FF8080;" |Złom (1991) | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-168 | ||
+ | |1966 | ||
+ | |Bxhpi 1719 | ||
+ | |1957 | ||
+ | |Krośniewice (1966-2010),<br/> Milicz (od 2011) | ||
+ | |style="background-color:#CA95FF;" |Pomnik | ||
+ | |- | ||
+ | |MBxd1-169 | ||
+ | |1966 | ||
+ | |Bxhpi 1717 | ||
+ | |1957 | ||
+ | |Krośniewice (1966-1993) | ||
+ | |style="background-color:#FF8080;" |Złom (1993) | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | == Źródła == | ||
+ | B. Pokropiński: Przebudowa wagonów osobowych 1Aw na silnikowe, Świat Kolei 10/2003<br/> | ||
+ | [http://www.tabor.wask.pl] | ||
+ | |||
+ | === Zobacz też === | ||
+ | * [[Rogowska Kolej Wąskotorowa]] | ||
+ | |||
+ | {{Wikipedia}} | ||
+ | [[Category:Wąskotorowe spalinowe zespoły trakcyjne]] |