Edytujesz BN-3512-12-01:1989

'''BN-3512-12-01:1989''' – Tabor kolejowy – Elektryczna instalacja zasilania urządzeń wagonowych napięciem 1000 ÷ 3000 V – Warunki techniczne.

Właściwie norma branżowa posiadała oznaczenie BN-89/3512-12/01, zaś oznaczenie z rokiem wydania umieszczonym na końcu po dwukropku jest zgodne z obecnie obowiązującym schematem ułatwiającym sortowanie norm.

== Treść normy ==

{|style="border-spacing:0px; text-align:center; margin-left:auto; margin-right:auto;" border="1"
|-
|rowspan=4 style="width:120px;" | TRANSPORT <br> SZYNOWY
|style="width:240px;" | N O R M A &nbsp; &nbsp; B R A N Ż O W A
|rowspan=2 style="width:140px;" | <big>'''BN-89 <br> 3512-12/01'''</big> 
|-
|rowspan=3 | '''Tabor kolejowy <br><big> Elektryczna instalacja zasilania urządzeń wagonowych napięciem 1000 ÷ 3000 V </big><br> Warunki techniczne'''
|-
| <small>Zamiast <br> [[BN-3512-12-01:1982|BN-82/3512-12/01]]</small>
|-
| <small>Grupa katalogowa 0602</small>
|}


=== 1. Wstęp ===

&nbsp; &nbsp;'''1.1. Przedmiot normy.''' Przedmiotem normy są warunki techniczne dotyczące jedno- lub wielonapięciowej elektrycznej instalacji zasilania napięciem 1000 ÷ 3000 V prądu stałego i przemiennego wagonów osobowych, typu osobowego oraz wagonów towarowych kursujących w pociągach pasażerskich.

&nbsp; &nbsp;'''1.2. Zakres stosowania przedmiotu normy.''' Postanowienia normy obowiązują przy projektowaniu i w produkcji wagonów oraz są zalecane przy modernizacji wagonów eksploatacyjnych.

&nbsp; &nbsp;'''1.3. Określenia'''

&nbsp; &nbsp;'''1.3.1. instalacja elektryczna zasilania napięciem 1000 ÷ 3000 V wagonów osobowych i typu osobowego''' – przewód główny, sprzęgniki przewodu głównego, urządzenie wybiorczo-przełączające, a para tura rozdzielcza, przewody, przetwornica statyczna.

&nbsp; &nbsp;'''1.3.2. instalacja elektryczna zasilania napięciem 1000 ÷ 3000 V wagonów towarowych kursujących w pociągach pasażerskich''' – przewód główny i sprzęgniki przewodu głównego.

&nbsp; &nbsp;'''1.3.3. urządzenia odbiorcze instalacji zasilania napięciem 1000 ÷ 3000 V''' – urządzenia elektryczne wagonów osobowych i typu osobowego, pobierające prąd z przewodu głównego. nie wymienione w 1.3.1.

&nbsp; &nbsp;'''1.3.4. urządzenie wybiorczo-przełączające''' – urządzenie stosowane w instalacji wielonapięciowej zamontowane w skrzyni rozdzielczej, służące do samoczynnego przełączania urządzeń odbiorczych instalacji w zależności od wartości w przewodzie głównym.

&nbsp; &nbsp;'''1.3.5. Pozostałe określenia''' – wg [[PN-E-01000:1974|PN-74/E-01000]], [[PN-E-77100:1975|PN-75/E-77100]] i [[BN-3512-08:1986|BN-86/3512-08]].

=== 2. Warunki techniczne ===

&nbsp; &nbsp;'''2.1. Rodzaje i wartości znamionowe napięć zasilających instalację.''' W wagonach przewidzianych do ruchu krajowego jednonapięciowa instalacja powinna być przystosowana do zasilania prądem stałym o napięciu znamionowym 3000 V.

&nbsp; &nbsp; Wielonapięciowa instalacja wagonów przewidzianych do ruchu międzynarodowego powinna być przystosowana do zasilania znamionowymi napięciami:

&nbsp; &nbsp; – 1000 V prądu przemiennego jednofazowego o częstotliwości 16<sup>2</sup>/<sub>3</sub>  i 50 Hz, 

&nbsp; &nbsp; – 1500 V prądu przemiennego jednofazowego o częstotliwości 50 Hz,

&nbsp; &nbsp; – 1500 V prądu stałego,

&nbsp; &nbsp; – 3000 V prądu stałego.


&nbsp; &nbsp;'''2.2. Dopuszczalne wahania napięć zasilania''' powinny zawierać się w granicach:

&nbsp; &nbsp; a) 800 ÷ 1100 V, napięciu przemiennym o częstotliwości 16<sup>2</sup>/<sub>3</sub> oraz 50 Hz i wartości znamionowej 1000 V,

&nbsp; &nbsp; b) 1140 ÷ 1650 V, przy napięciu przemiennym o częstotliwości 50 Hz i wartości znamionowej 1500 V,

&nbsp; &nbsp; c) 1000 ÷ 1800 V, przy napięciu stałym o wartości znamionowej 1500 V,

&nbsp; &nbsp; d) 2000 ÷ 3600 V, przy napięciu stałym o wartości znamionowej 3000 V.

&nbsp; &nbsp; Przy zasilaniu napięciem 1000 V prądu przemiennego jednofazowego o częstotliwości 16<sup>2</sup>/<sub>3</sub> i 50 Hz dopuszczalne są krótkotrwałe spadki napięcia do 730 V, a przy zasilaniu napięciem 1500 V prądu przemiennego 50 Hz – do 1050 V.

&nbsp; &nbsp; Przy zasilaniu napięciem 3000 V prądu stałego dopuszczalne są wzrosty napięcia do 4000 V, w czasie nie przekraczającym 5 min. 


&nbsp; &nbsp;'''2.3. Napięcia znamionowe obwodów sterowania.''' Obwody sterowania instalacji powinny być przystosowane do zasilania napięciem wg [[BN-3512-12-04:1988|BN-88/3512-12/04]].


&nbsp; &nbsp;'''2.4. Urządzenie wybiorczo-przełączające.''' Wielonapięciowa instalacja wagonów przewidzianych do ruchu międzynarodowego powinna być wyposażona w urządzenie wybiorczo-przełączające, przystosowujące samoczynnie instalację do zasilania jednym z napięć wymienionych w 2.1, w zakresie dopuszczalnych wahań – wg 2.2, a ponadto utrzymujące utworzony układ połączeń w czasie krótkotrwałych zaników napięcia powodowanych odrywaniem się [[Odbierak prądu|odbieraka prądu]] od [[Przewód jezdny sieci trakcyjnej|przewodu jezdnego sieci trakcyjnej]].

&nbsp; &nbsp; Zaleca się, aby przyłączenia urządzeń odbiorczych instalacji i tworzenie układu połączeń następowało dla układu:

&nbsp; &nbsp; a) 1000 V – dla malejącego na pięcia 1050 V,

&nbsp; &nbsp; b) 1500 V – dla wzrastającego napięcia przy 1250 V, a dla malejącego - przy 1725 V.

&nbsp; &nbsp; c) 1000 V – dla wzrastającego napięcia przy 1875 V.

&nbsp; &nbsp; Przy wzroście napięcia do 4000 V wg 2.2 samoczynne odłączenie urządzeń odbiorczych instalacji powinno następować przy wzroście napięcia do 3900 ± 100 V, a załączenie – przy malejącym na pięciu 3700 ± 100 V.

&nbsp; &nbsp; W przypadku nie zadziałania urządzenia przełączającego w ustalonym zakresie napięcia, przy uwzględnieniu tolerancji wybieranego napięcia, urządzenie wybiorczo-przełączające powinno spowodować wyłączenie urządzeń odbiorczych instalacji lub przełączenie ich na najwyższe z wybieranych napięć. Oscylacje przełącznika są niedopuszczalne.


&nbsp; &nbsp;'''2.5. Moc pobierana z przewodu głównego'''

&nbsp; &nbsp;'''2.5.1. Wartość średnia całkowitej mocy pobieranej z przewodu głównego''' przez urządzenie odbiorcze instalacji zasilanej napięciem znamionowym podanym w 2.1 nie powinna przekraczać:

&nbsp; &nbsp; a) 100 kW lub kVA – w wagonach restauracyjnych I specjalnych,

&nbsp; &nbsp; b) 50 k W lub k VA – w pozostałych wagonach osobowych i typu osobowego.

&nbsp; &nbsp; W przypadku wysokich temperatur zewnętrznych moc pobierana przez poszczególne wagony przewidziane do ruchu międzynarodowego powinna być ograniczana tak, aby w sumie dla całego pociągu nie spowodować przekroczenia wartości obciążeń dopuszczalnych przewodu głównego oraz elektrycznych sprzęgników przewodu głównego – wg rys. 1. 
[[Plik:BN-3512-12-01-01.jpg|thumb|right|400px|Rys. 1.]]

&nbsp; &nbsp;'''2.5.2. Pierwsza półfala prądu''' przy 1000 V napięcia sinusoidalnego 16<sup>2</sup>/<sub>3</sub> Hz, przy włączeniu jednego odbiornika, nie powinna być większa niż 180 A, a część indukcyjna lub pojemnościowa nie większa niż 40 A.

&nbsp; &nbsp;'''2.5.3. Współczynnik mocy''' cos φ, przy napięciu przemiennym i prądach o różnych formach, przy maksymalnej dopuszczalnej mocy jednego wagonu wg 2.5.1 nie powinien być mniejszy niż 0,85.


&nbsp; &nbsp;'''2.6. Aparatura rozdzielcza'''

&nbsp; &nbsp;'''2.6.1. Bezpieczniki topikowe – główny i urządzeń odbiorczych instalacji''' powinny mieć do brane znamionowe natężenie prądu tak, aby zapewniały ochronę instalacji i urządzeń odbiorczych instalacji zasilanej każdym rodzajem prądu wg 2.1, przy wahaniach napięcia wg 2.2, przed skutkami zwarć.

&nbsp; &nbsp; Bezpieczniki powinny spełniać wymagania wg [[BN-3086-14:1970|BN-70/3086-14]].

&nbsp; &nbsp;'''2.6.2. Wyłącznik (stycznik) główny''' powinien umożliwiać odłączenie pod obciążeniem urządzeń odbiorczych instalacji od przewodu głównego. Wyłącznik (stycznik) główny powinien spełniać wymagania wg [[PN-E-06120:1969|PN-69/E-06120]].

&nbsp; &nbsp;'''2.6.3. Styczniki załączające urządzenia odbiorcze instalacji wagonów''' przewidzianych do ruchu międzynarodowego powinny działać poprawnie przy prądzie stałym i przemiennym o częstotliwości 16<sup>2</sup>/<sub>3</sub> i 50 Hz.

&nbsp; &nbsp; Załączanie styczników powinno być uzależnione od obecności napięcia w przewodzie głównym. Styczniki załączające urządzenie odbiorcze instalacji powinny spełniać wymagania wg [[PN-E-06120:1969|PN-69/E-06120]]. 

&nbsp; &nbsp;'''2.6.4. Skrzynia rozdzielcza instalacji''' wielonapięciowej w wagonach przewidzianych do ruchu międzynarodowego oraz instalacji jednonapięciowej w wagonach przewidzianych do ruchu krajowego powinna zapewniać szczelność określoną wg [[PN-E-08106:1979|PN-79/E-08106]] i odpowiadać stopniowi ochrony IP55.

&nbsp; &nbsp; Otwarcie skrzyni powinno powodować wyłączenie wszystkich urządzeń odbiorczych oraz odłączenie instalacji zasilania od przewodu głównego. 

&nbsp; &nbsp;'''2.6.5. Tablica rozdzielcza sterowania instalacji''' powinna być umieszczona w szafie rozdzielczej z tablicami rozdzielczymi pozostałych instalacji stosowanych w wagonach osobowych i typu osobowego zasilanych napięciem 24 ÷ 120 V. 


&nbsp; &nbsp;'''2.7. Elektryczne sprzęgniki przewodu głównego.'''

&nbsp; &nbsp; Obciążalność sprzęgników powinna być zgodna z podaną na rys. 1 – ''I = f(t) ''.

&nbsp; &nbsp; Dopuszczalne temperatury – uchwytu wtyczki na powierzchni dotykowej – maksimum +60°C, przewodów – maksimum +90°C.

&nbsp; &nbsp; Rozmieszczenie sprzęgników na czołownicach wagonów i długość przewodu sprzęgnika powinny być zgodne z [[BN-3531-10:1978|BN-78/3531-10]] p. 2 i dokumentacją techniczną uzgodnioną z zamawiającym. 


&nbsp; &nbsp;'''2.8. Przewody'''

&nbsp; &nbsp;'''2.8.1. Rodzaje przewodów.''' W zależności od przeznaczenia w instalacji zasilania rozróżnia się następujące rodzaje przewodów:

&nbsp; &nbsp; a) przewody na znamionowe napięcie 3000 V

&nbsp; &nbsp; &nbsp; – przewód główny,

&nbsp; &nbsp; &nbsp; – przewody sprzęgników,

&nbsp; &nbsp; &nbsp; – przewody pozostałe.

&nbsp; &nbsp; b) przewody niskiego napięcia – wg [[BN-3512-12-04:1988|BN-88/3512-12/04]],

&nbsp; &nbsp; c) przewody ochronne. 

&nbsp; &nbsp;'''2.8.2. Przewód główny''' w wielonapięciowej instalacji wagonów powinien mieć przekrój znamionowy 185 mm<sup>2</sup> Cu. izolację odporną na temperatury od -30 do +90°C oraz powinien być przystosowany do zasilania napięciem roboczym 4000 V. W jednonapięciowej instalacji wagonów przystosowanych do zasilania prądem stałym o napięciu znamionowym 3000 V powinien mieć przekrój znamionowy 95 mm<sup>2</sup> Cu, izolację odporną na temperatury od -30 do + 80°C oraz powinien być przystosowany do zasilania napięciem roboczym 4000 V. 

&nbsp; &nbsp;'''2.8.3. Przewody sprzęgników''' przeznaczone do połączenia wtyczek sprzęgników ze skrzynkami rozgałęźnymi w wielonapięciowej instalacji wagonów powinny mieć przekrój znamionowy 185 mm<sup>2</sup> plus żyłę ochronną minimum 25 mm<sup>2</sup> Cu, izolację odporną na temperatury od -30 do +90°C oraz powinny być przystosowane do zasilania napięciem roboczym 4000 V. W jednonapięciowej instalacji wagonów przystosowanych do zasilania prądem stałym o napięciu znamionowym 3000 V powinny mieć przekrój znamionowy 95 mm<sup>2</sup> plus żyłę ochronną minimum 25 mm<sup>2</sup> Cu, izolację odporną na temperatury od -30 do +90°C oraz powinny być przystosowane do zasilania napięciem roboczym 4000 V.

&nbsp; &nbsp;'''2.8.4. Przewody pozostałe.''' Przewody przeznaczone do połączenia skrzyni rozdzielczej ze skrzynią rozgałęźną lub gniazdem sprzęgnika powinny mieć izolację odporną na temperatury od -30 do +60°C oraz powinny być przystosowane do zasilania napięciem roboczym 4000 V.

&nbsp; &nbsp; Przewody pozostałe przeznaczone do połączeń urządzeń odbiorczych instalacji ogrzewczej (np. ogrzewaczy) z aparatami w skrzyni rozdzielczej powinny mieć izolację odporną na temperatury od -30 do +80°C oraz powinny być przystosowane do zasilania napięciem roboczym 4000 V.


&nbsp; &nbsp;'''2.9. Przetwornica statyczna''' powinna przekształcać prądy wymienione w 2.1 w prąd przemienny o napięciu z zakresu 220 ÷ 1000 V, częstotliwości 50 Hz lub prąd stały o napięciu z zakresu 24 ÷ 120 V.

&nbsp; &nbsp; Dopuszcza się przetwornice statyczne przekształcające prądy wymienione w 2.1 w obydwa te zakresy.


&nbsp; &nbsp;'''2.10. Połączenia ochronne.''' Wszystkie dostępne dla pasażerów lub obsługi metalowe części instalacji zasilania napięciem 1000 ÷ 3000 V powinny być połączone z masą metalową wagonu przewodami ochronnymi w celu wyrównania napięć (ekwipotencjalizacji).


&nbsp; &nbsp;'''2.11. Oznaczenia'''

&nbsp; &nbsp; a) oznaczenie wyłącznika (stycznika) głównego powinno być wykonane zgodnie z rys. 2,
[[Plik:BN-3512-12-01-02.jpg|thumb|right|400px|Rys. 2. </br>Kształt tabliczki i dźwigni podano przykładowo]]


&nbsp; &nbsp; b) oznaczenie wagonów osobowych i typu osobowego z instalacją powinno być wykonane zgodnie z [[BN-3500-13-64:1988|BN-88/3500-13/64]], a wagonów towarowych kursujących w pociągach pasażerskich zgodnie z [[BN-3500-13-42:1979|BN-79/3500-13/42]],

&nbsp; &nbsp; c) tablice i znaki ostrzegawcze na wagonach z instalacją powinny odpowiadać wymaganiom wg [[BN-3086-10:1976|BN-76/3086-10]].

=== 3. Postanowienie przejściowe ===
 
Do dnia 31 grudnia 1991 r. dopuszcza się stosowanie oznaczenia wyłącznika (stycznika) głównego instalacji znakami wg [[BN-3512-12-01:1982|BN-82/3512-12/01]]. 


<center>K O N I E C</center>

=== Informacje dodatkowe ===


&nbsp; &nbsp;'''1. Instytucja opracowująca normę''' – Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa. Warszawa.


&nbsp; &nbsp;'''2. Istotne zmiany w stosunku do [[BN-3512-12-01:1982|BN-82/3512-12/01]]'''

a) poszerzono wymagania normy w zakresie mocy pobieranej z przewodu głównego,

b) zmieniono wymagania dotyczące przewodu głównego instalacji,

c) wprowadzono nowy sposób oznaczenia wyłącznika (stycznika) głównego instalacji.


&nbsp; &nbsp;'''3. Normy związane'''

[[PN-E-01000:1974|PN-74/E-01000]] &nbsp; Łączniki energoelektryczne. Nazwy i określenia

[[PN-E-06120:1969|PN-69/E-06120]] &nbsp; Pojazdy trakcyjne. Aparaty elektryczne prądu stałego. Ogólne wymagania i badania 

[[PN-E-08106:1979|PN-79/E-08106]] &nbsp; Obudowy urządzeń elektrotechnicznych. Stopnie ochrony. Podział, wymagania i badania

[[PN-E-77100:1975|PN-75/E-77100]] &nbsp; Elektryczne urządzenia grzejne oporowe. Urządzenia grzejne dla taboru kolejowego. Ogólne wymagania i badania

[[BN-3086-10:1976|BN-76/3086-10]] &nbsp; Tabor kolejowy. Tablice i znaki ostrzegawcze przed porażeniem prądem elektrycznym

[[BN-3086-14:1970|BN-70/3086-14]] &nbsp; Bezpieczniki topikowe trakcyjne prądu stałego na znamionowe napięcie izolacji od 1000 do 3000 V. Wymagania i badania 

[[BN-3500-13-42:1979|BN-79/3500-13/42]] &nbsp; Napisy i znaki. Wagony towarowe. Oznaczenie na wagonach z elektrycznym przewodem ogrzewczym

[[BN-3500-13-64:1988|BN-88/3500-13/64]] &nbsp; Napisy i znaki. Wagony osobowe i typu osobowego. Oznaczenia na wagonach z przewodem lub urządzeniami ogrzewczymi

[[BN-3512-08:1986|BN-86/3512-08]] &nbsp; Tabor kolejowy. Instalacje elektryczne. Rodzaje i określenia

[[BN-3512-12-04:1988|BN-88/3512-12/04]] &nbsp; Tabor kolejowy. Elektryczna instalacja zasilania urządzeń wagonowych napięciem 24 ÷ 120 V prądu stałego. Warunki techniczne

[[BN-3531-10:1978|BN-78/3531-10]] &nbsp; Tabor kolejowy. Rozmieszczenie urządzeń na czołownicy wagonów


&nbsp; &nbsp;'''4. Dokumenty międzynarodowe'''

[[UIC 550]] Elektrische Energieversorgungseinrichtungcn für Wagen der Reisezugwagenbauart – wyd. 8 z dnia 1 stycznia 1978 r. ze zmianami 1 ÷ 5 do dnia 1 lipca 1985 r.

[[UIC 552]] Versorgung der Züge mit elektrischer Energie aus der Zugsammelschiene – wyd. 8 z dnia 1 stycznia 1978 r. ze zmianami 1 ÷ 8 do dnia 1 stycznia 1986 r.


&nbsp; &nbsp;'''5. Autor projektu normy''' – inż. Ryszard Grewling – Centralne Biuro Konstrukcyjne – Polskie Koleje Państwowe.



{|style="border-spacing:0px; text-align:center; margin-left:auto; margin-right:auto;" border="1"
|-
|style="width:650px;" | Zgłoszona przez [[Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa]] </br>
Ustanowiona przez [[Minister Transportu, Żeglugi i Łączności|Ministra Transportu, Żeglugi i Łączności]] dnia 2 czerwca 1989 r. </br>
jako norma obowiązująca od dnia 1 stycznia 1990 r. </br>
(Dz. Norm. i Miar nr 7/1989,  poz. 18)
|}

[[Kategoria:Norma Branżowa]]