Edytujesz Wypadek kolejowy w Korzybiu

  |nazwa            = Katastrofa kolejowa w Korzybiu

  |opis grafiki      = SU42-523 w bordowym malowaniu PR z wagonami poza kadrem oraz SU-522 w żółtym malowaniu z wagonami [[Bhp]]

  |commons          =  

  |wikinews          =  

}}

 

'''Katastrofa kolejowa w Korzybiu''' – czołowe zderzenie dwóch [[pociąg]]ów relacji [[Słupsk (stacja kolejowa)|Słupsk]] – [[Szczecinek (stacja kolejowa)|Szczecinek]] oraz Szczecinek – Słupsk, do którego doszło 13 lipca 2010 roku w miejscowości [[Korzybie (województwo pomorskie)|Korzybie]] o godzinie 9:12 na 151,835 km [[Linia kolejowa nr 405|linii kolejowej nr]] {{LK-linia|405}} ([[Piła Główna]] – [[Ustka (przystanek kolejowy)|Ustka]]){{r|dziesiec}}.

[[Plik:SU42-523 (Kruczek).jpg|thumb|SU42-523 w 2007 roku, jadąca w dniu katastrofy ze Słupska]]

O godzinie 7:47 pociąg nr 89523 należący do [[Przewozy Regionalne|PR Gdynia]] składający się z lokomotywy [[SU42]]-524 odwróconej tyłem oraz dwóch wagonów serii [[Bhp]] wyjechał planowo ze [[Szczecinek|Szczecinka]] o godzinie 7:47.

W Słupsku pociąg nr 89522 (PR Gdynia) zestawiony z lokomotywy [[SU42]]-523 odwróconej tyłem i dwóch wagonów serii [[Bhp]] był przygotowany do przeciwnego kursu Słupsk-Szczecinek. O godzinie 8:40 maszynista otrzymał zgodę na wyjazd składu ze stacji Słupsk. Pociąg wyjechał z toru stacyjnego nr 8 o godzinie 8:45 z 20 minutowym opóźnieniem z powodu oczekiwania na skomunikowany pociąg [[PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście|SKM]] z [[Gdynia Główna|Gdynii]]. Przed odjazdem [[Maszynista (kolej)|maszynista]] otrzymał informację od [[Dyżurny ruchu|dyżurnego ruchu]] stacji Słupsk, że prowadzony przez niego skład będzie się mijał z pociągiem nr 89523 na [[Mijanka|mijance]] w [[Kępice|Kępicach]].

W czasie zbliżania się składu relacji Szczecinek – Słupsk do Miastka dyżurny stacji Miastko otrzymał wiadomość od dyżurnego ruchu stacji Słupsk o 20-minutowym opóźnieniu pociągu nr 89522. Na stacji kolejowej w Miastku znajduje się Lokalnego Centrum Sterowania dla całego odcinka linii nr 405 między Słupskiem, a Szczecinkiem, skąd miastecki dyżurny ruchu nadzoruje całą trasę. Dyżurny w Miastku postanowił zmienić miejsce mijania się pociągów z Kępic na Korzybie z uwagi na wykluczenie powstania opóźnienia pociągu nr 89523, który musiałby oczekiwać w Kępicach na opóźniony pociąg z Korzybia. Po wyjeździe z [[Miastko|Miastka]] maszynista składu nr 89523 otrzymał informację przez [[radiotelefon]] na kanale 6 o częstotliwości 150 MHz od dyżurnego, że planowe mijanie się z pociągiem nr 89522 nie nastąpi w Kępicach, ale w Korzybiu z powodu opóźnienia pociągu. Polecono mu także połączenie się z maszynistą pociągu relacji Słupsk – Szczecinek z Kepic.

Po odjeździe pociągu nr 89522 ze Słupska dyżurny stacji Słupsk otrzymał wiadomość od dyżurnego stacji Miastko o zmianie miejsca mijania się składów, a następnie przekazał tą informację maszyniście pociągu nr 89522. Informacja prawdopodobnie nie dotarła do pociągu, jednak zespół powypadkowy mógł stwierdzić tego z uwagi na brak urządzeń rejestrujących rozmowy na kanale 6 o częstotliwości 150 MHz.

O godzinie 9:05 pociąg jadący z Miastka dotarł do Kepic. Miastecki dyżurny ruchu próbował z negatywnym skutkiem nawiązać z nim łączność radiotelefoniczną z pominięciem systemu Kapsch. Potwierdzenie mijania się w Korzybiu przekazał więc maszyniście pociągu nr 89523 poprzez telefon komórkowy, jednocześnie zezwalając na wyjazd z Kępic. Skład ruszył o godzinie 9:08 wg danych zarejestrowanych na urządzeniach SRK.

O godzinie 9:07 maszynista prowadzący pociąg nr 89522 próbował nawiązać łączność w systemie Kapsch z dyżurnym w Miastku. Nie udało mu się nawiązać połączenia. Pociąg nie został zalogowany w systemie, mimo to kontynuował jazdę wjeżdżając o godzinie 9:10 na prawy tor nr 2 w Korzybiu zgodnie z zasadą prawostronnych jazd przez mijanki. Wiedzę o wjeździe pociągu nr 89522 dyżurny odcinkowy w Miastku otrzymał około godziny 9:10 z urządzeń SNR, po czym próbował nawiązać kontakt z maszynistą poprzez system Kapsch. Po nieudanej próbie podjął starania nawiązania połączenia poprzez radiotelefon o częstotliwości 150 MHz. W trakcie prób połączenia dyżurny stacji Miastko otrzymał sygnał niebezpieczeństwa sygnalizowany przez SNR, a na monitorze pojawiła się informacja o wjeździe pociągu na tor zamknięty. Następnie użył przycisku alarm-stop na radiotelefonie 150 MHz. Tymczasem pociąg jadący z Kępic do Korzybia był już około 4 minuty w drodze między stacjami. Po około minutowym postoju maszynista pociągu nr 89522 nie podejmując próby nawiązania połączenia ze stacją w Miastku ruszył w kierunku toru szlakowego nr 1 prowadzącego do Kępic. [[Semafor (kolejnictwo)|Semafor]] wyjazdowy zezwalał na wyjazd. Po minięciu semafora skład najechał na odcinek kontroli niezajętości zwrotnicy nr 2. Po minięciu kolejnego semafora o godzinie 9:11 nastąpił wyjazd z toru nr 2 mijanki Korzybie na tor szlakowy Korzybie-Kępice bez wymaganego zezwolenia. W tym samym czasie pociąg nr 89523 najechał na czujniki rejestrujące obecność pojazdu dla potrzeb ułożenia drogi przebiegu na tor nr 1 mijanki. System mimo otrzymania sygnału nie przestawił zwrotnicy. Po zjechaniu pociągu z obwodu nastąpiło wzbudzenie przekaźnika, który został wcześniej odwzbudzony przez pociąg w Korzybiu na odcinku kontroli niezajętości. Umożliwiło to przyjęcie sygnału w celu zadziałania systemu przygotowania drogi na tor nr 1 mijanki. Maszynista jadący z Kępic stojąc po lewej stronie tyłem do kierunku jazdy z racji odwróconej lokomotywy nie zauważył późnego wyświetlenia się wskaźnika na sygnale powtarzającym. Kontynuował on jazdę z prędkością 83 km/h w kierunku mijanki w Korzybiu nie mając możliwości obserwacji szlaku stojąc po zewnętrznej stronie łuku. Dodatkowo widoczność ograniczały drzewa po wewnętrznej stronie. Maszynista pociągu nr 89522 miał również utrudnioną widoczność szlaku sterując lokomotywą odwróconą tyłem do kierunku jazdy. Nie był w stanie zauważyć nadjeżdżającego czołowo pociągu stojąc po wewnętrznej stronie łuku, gdzie drzewa utrudniały widoczność.

Zauważanie się maszynistów nastąpiło w odległości 150 m między pociągami. Maszynista pociągu nr 89523 jadącego z Kępic użył nagłego hamowania i zmniejszył prędkość z 83 km/h do 57 km/h. Maszynista pociągu nr 89522 również użył nagłego hamowania redukując prędkość z 48 km/h do 38 km/h. Zderzenie nastąpiło o godzinie 9:12{{r|trzydwa}}.

W lokomotywie pociągu relacji Słupsk – Szczecinek została wykolejona 1 i 3 [[oś pojazdu|oś]], natomiast 4 oś uniesiona została ponad główkę [[Szyna (profil)|szyny]]. W pojeździe SU42-524 pierwszy [[wózek (kolejnictwo)|wózek]] uległ zerwaniu i wykolejeniu. W obu pojazdach przedziały z szafą [[Wysokie napięcie|wysokiego napięcia]] oraz [[agregat prądotwórczy|agregatu]] grzewczego zostały zgniecione i przesunięte w przestrzeń kabiny maszynisty. Dolne [[reflektor]]y zostały urwane, a górne zmiażdżone. Czoła pociągów w bezpośrednim styku. [[Zderzak (kolejnictwo)|Zderzaki]] czołowe obu lokomotyw zostały urwane, a tylne wbite w poszycia [[Wagon osobowy|wagonów]]. Pudło wagonu nr 50 51 25-18304-4 uległo złamaniu i wypiętrzeniu{{r|jedenascie}}.

* wyrwany z postumentu zespoł agregatu grzewczego, oberwany i połamany osprzęt aparatu

* naderwane mocowanie głownego zbiornika powietrza

Usuwanie skutków wypadku przez IZ Szczecin: 12501,32 zł

Komunikacja zastępcza: 300633,63 zł

Straty PR Gdynia: 765528,65 zł

<b>Łączne straty: 1080127,50 zł</b> (1 milion 80 tysięcy 127 złotych i 50 groszy){{r|siedemnasciedwadziescia}}

Maszynista pociągu nr 89522 relacji Słupsk - Szczecinek został skazany na 3 lata pozbawienia wolności w zawieszeniu na półtora roku oraz trzyletni zakaz wykonywania zawodu maszynisty. za wyjazd pociągiem ze stacji Korzybie bez zgody dyżurnego ruchu stacji Miastko{{r|kurierkolejowy}}.

[[Plik:Peron PKP w Miastku ubt.JPG|thumb|Stacja kolejowa w Miastku, siedziba Lokalnego Centrum Sterowania odcinka Słupsk-Szczecinek (najwyższy budynek)]]

* Niewłaściwa i niezgodna ze służbowym [[Rozkład jazdy|rozkładem jazdy]] seria lokomotyw wykorzystana do prowadzenia pociągów: lokomotywy [[SU42]] zamiast lokomotyw [[SU45]], co spowodowało niewystarczającą widoczność [[Szlak (kolejnictwo)|szlaku]] obu maszynistów.

* Konary drzew sięgały obrysu pojazdów kolejowych, co uniemożliwiało wychylenie głowy, celem zwiększenia widoczności.

* brak stacji bazowej w systemie Kapsch o częstotliwości 450 MHz na stacji Korzybie oraz niesprawna łączność pociągowa o częstotliwości 150 MHz (brak zasięgu)

* Wyjazd pociągu nr 89523 ze stacji Szczecinek w kierunku stacji Słupsk oraz wyjazd pociągu nr 89522 ze stacji Słupsk w kierunku stacji Szczecinek nie powinien nastąpić z powodu braku urządzeń radiotelefonicznych systemu Kapsch o częstotliwości 450 MHz.

* prowadzenie pociągów pasażerskich przy jednoosobowej obsadzie trakcyjnej w lokomotywach serii SU42 ze stanowiskiem maszynisty nieprzystosowanym ergonomicznie do jazdy tyłem, po lewej stronie w kierunku jazdy, z ograniczoną widzialnością poprzez nadbudowę [[prądnica|prądnicy]] ogrzewania pociągu

* posługiwanie się radiołącznością pociągową stosując formy radiogramów niezgodne z przepisami

* Świadectwa sprawności technicznej wagonów pociągów nr 89522 i 89523 wystawione zostały w sposób niezgodny z przyjętym wzorem.

* Maszyniści nie posiadali kwalifikacji zwrotniczego niezbędnych do wykonywania dodatkowych czynności

* Nieodnotowanie w książce pokładowej pojazdu z napędem faktu sprawdzenia przez maszynistę sprawności radiołączności pociągowej

! Stanowisko || Zakład pracy || Stan trzeźwości || Data i godzina<br />rozpoczecia pracy || Ilość godzin wypoczynku<br />przed rozpoczęciem pracy

|align="left"| dyżurny ruchu<br />odcinkowy, stacji Miastko || IZ Szczecin || trzeźwy || 13 lipca 2010<br />godzina 6:00 || 24 godziny

|align="left"| Komenda Policji w Kępicach || 9:20 || Prokuratura || Asesor,<br />[[Prokuratura rejonowa]] w Miastku || 10:10 || 17:30

; pociąg nr 89522

Pociąg o długości 40 prowadzony był przez lokomotywę SU42-523 o numerze fabrycznym 8476, wyprodukowaną w 1975 roku. Świadectwo sprawności technicznej zostało wydane w [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]] 26 stycznia 2010 roku na okres do 27 listopada 2013 roku, na przebieg 220000 km. Stan licznika wynosił 42428 km. Skład składał się z dwóch wagonów serii [[Bhp]] nr 50 51 25-18181-6 oraz 50 51 25-18178-2 pochodzących ze stacji macierzystej [[Chojnice (stacja kolejowa)|Chojnice]]. Oba wagony zostały wyprodukowane w 1975 roku, łączna liczba miejsc. Świadectwo sprawności technicznej z dnia 29 maja 2009 roku ważne było do 29 sierpnia 2011 roku na przebieg 360 000 km. [[Prędkość maksymalna (kolej)|Prędkość rozkładowa]] wynosiła 90 km/h, masa ogólna pociągu 176 t, rzeczywista masa hamująca 161 t przy wymaganych 135 t. Wagony posiadały [[Żeliwo|żeliwne]] wstawki hamujące. Ostatnia szczegółowa próba hamowania odbyła się w Słupsku{{r|jedenascie}}.

; pociąg nr 89523

Pociąg relacji Szczecinek – Słupsk zestawiony był z lokomotywą SU42-524 o numerze fabrycznym 8965, wyprodukowaną w 1975 roku i dwoma wagonami serii Bhp nr 50 51 25-18304-4 oraz 50 51 25-18301-0 pochodzącymi ze stacji Chojnice. Świadectwo sprawności technicznej lokomotywy zostało wystawione w [[Poznań|Poznaniu]] 1 lutego 2010 roku na czas do dnia 18 marca 2012 roku, na przebieg 94 728 km liczony od 125 272 km. Stan licznika wskazywał 152559 km. Pod względem technicznym i roku produkcji użyto wagonów identycznych jak w pociągu nr 89522{{r|dwanascie}}.

* przywrócenie całkowitej sprawności technicznej urządzeń sterowania ruchem na stacji w Korzybiu,

* zapewnienie zasięgu łączności radiotelefonicznej o częstotliwości 150 MHz budując urządzenia retransmisji sygnału ze stacji Miastko oraz przywrócenie pełnej sprawności urządzeń Kapsch o częstotliwości 450 MHz, w tym uruchomienie nieczynnej stacji systemu Kapsch w Korzybiu

* zabudowę w stacji Słupsk urządzeń rejestracji rozmów prowadzonych na kanale 6 radiołączności pociągowej o częstotliwości 150 MHz na odcinku linii Słupsk-Miastko

* dokonanie zabiegów konserwacyjnych napowietrznej linii telefonicznej będącej nośnikiem transmisji sieci Kapsch i Systemu Nadzoru Ruchu włącznie z wycięciem drzew w pasie tej linii

<ref name=trzezwy>{{Cytuj książkę |autor = Andrzej Gniwek, Jan Młynarczyk, Rafał Leśniowski | tytuł = Raport Nr PKBWK/1/2011 (strona 29) | strony = 38 | wydawca = Ministerstwo Infrastruktury, Państwowa Komisja Badania Wypadków Kolejowych | miejsce = Warszawa | rok = 2011}}</ref>

<ref name=trzyszesc>{{Cytuj książkę |autor = Andrzej Gniwek, Jan Młynarczyk, Rafał Leśniowski | tytuł = Raport Nr PKBWK/1/2011 (strona 36) | strony = 38 | wydawca = Ministerstwo Infrastruktury, Państwowa Komisja Badania Wypadków Kolejowych | miejsce = Warszawa | rok = 2011}}</ref>

[[Kategoria:Gmina Kępice]]

[[Kategoria:Katastrofy kolejowe w Polsce]]

[[Kategoria:Katastrofy w 2010]]

[[Kategoria:Katastrofy w Polsce po 1989]]

[[Kategoria:2010 w Polsce]]