Edytujesz Rudy

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.

Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.

Aktualna wersja Twój tekst
Linia 11: Linia 11:
 
|Peron=Tak
 
|Peron=Tak
 
|Nastawnia=Tak - w budynku stacyjnym
 
|Nastawnia=Tak - w budynku stacyjnym
−
|Budynek stacyjny=Tak
+
|Budynek stacyjny=tak
−
|Lokomotywownia=Tak
+
|Lokomotywownia=tak
 
|Opis zabudowań=Na stacji znajduje się:
 
|Opis zabudowań=Na stacji znajduje się:
 
- powojenny budynek stacyjny (posiada oryginalne piwnice), w którym znajduje się poczekalnia, kasa, nastawnia oraz biura. </br>  
 
- powojenny budynek stacyjny (posiada oryginalne piwnice), w którym znajduje się poczekalnia, kasa, nastawnia oraz biura. </br>  
Linia 18: Linia 18:
 
- wieża wodna. </br>  
 
- wieża wodna. </br>  
 
- inne budynki gospodarcze, w tym jeden z oryginalnym tzw. murem pruskim lub inaczej nazywany budową szachtową.
 
- inne budynki gospodarcze, w tym jeden z oryginalnym tzw. murem pruskim lub inaczej nazywany budową szachtową.
−
[[https://enkol.pl/Zabytkowa_stacja_kolei_w%C4%85skotorowej_w_Rudach#Historia | Więcej informacji]]
 
 
|Opis urządzeń zrk=Urządzenia kluczowe, mechaniczne scentralizowane oraz urządzenia przekaźnikowe z pulpitem kostkowym.
 
|Opis urządzeń zrk=Urządzenia kluczowe, mechaniczne scentralizowane oraz urządzenia przekaźnikowe z pulpitem kostkowym.
−
[[https://enkol.pl/Zabytkowa_stacja_kolei_w%C4%85skotorowej_w_Rudach#Historia | Więcej informacji]]
 
 
|Historia=[[https://enkol.pl/Zabytkowa_stacja_kolei_w%C4%85skotorowej_w_Rudach#Historia | Historia Stacji]]
 
|Historia=[[https://enkol.pl/Zabytkowa_stacja_kolei_w%C4%85skotorowej_w_Rudach#Historia | Historia Stacji]]
 
|Nazwa={{Pw nazwa|Rauden|1899|1945}}{{Pw nazwa|Rudy|1945|nadal}}
 
|Nazwa={{Pw nazwa|Rauden|1899|1945}}{{Pw nazwa|Rudy|1945|nadal}}
 
|Rodzaj={{Pw rodzaj|stacja|1899|nadal}}
 
|Rodzaj={{Pw rodzaj|stacja|1899|nadal}}
−
|Linia={{Pw linia|Gliwice Trynek - Racibórz|23,500|1899|1945}}{{Pw linia|Bytom Karb Wąsk. - Racibórz Markowice|41,100|1945|nadal}}
+
|Linia={{Pw linia|Bytom Karb Wąsk. - Racibórz Markowice|41,1}}
−
|Grafika=Plan schematyczny Rudy 09.2023.jpg
 
−
|Opis grafiki=Plan schematyczny stacji Rudy. Stan na 09.2023r.
 
−
|Foto1=LokoRudy2.jpg
 
−
|Foto2=LokoRudy.jpg
 
−
|Foto3=B.Stacyjny Rudy.jpg
 
−
|Foto4=Stacja Rudy zwrotnik.jpg
 
 
}}
 
}}
−
{{Lw kwerenda istniejące|kolej=Górnośląskie Koleje Wąskotorowe - Kolej Wąskotorowa w Rudach}}
+
[[Plik:PKP class Pw53 locomotive in Rudy railway museum, Poland.jpg|thumb|right|Parowóz Pw53 w Rudach]]
 +
[[File:Rudy depot.jpg|thumb|Widok na wnętrze lokomotywowni Rudy. Na pierwszym planie [[Lxd2]], po lewej w głąb [[2WLs40/50|2WLs50]], za nią [[WLs150]]]]
 +
[[Plik:Drezyna 442.jpg|thumb|right|[[Drezyna]] w Rudach]]
 +
[[Plik:Siemens Rudy.JPG|thumb|right|[[Siemens 'Bo]] w Rudach]]
 +
'''Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach''' – stacja kolei wąskotorowej w Rudach zlokalizowana w kilometrze 41,1 linii kolejowej [[Bytom Karb Wąskotorowy]] - [[Racibórz Markowice|Markowice Raciborskie Wąskotorowe]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Dodatek do służbowego rozkładu jazdy Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, część I, V i VII|wydawca=Śląska Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Katowicach|miejsce=Bytom|data=1981|strony=52 - 53}}</ref> [[Górnośląskie Koleje Wąskotorowe|Górnośląskich Kolei Wąskotorowych]]. W latach 1899 - 1945 odcinek, na którym znajduje się ta stacja był częścią [[Linia wąskotorowa Gliwice – Racibórz|kolei Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz]], a na stacji tej znajdowało się zaplecze techniczne (m. in. [[lokomotywownia]]) tejże kolei. Od 19 października 2006 znajduje się na trasie Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
 +
 
 +
== Informacje ogólne ==
 +
Zabytkowa stacja z przełomu XIX i XX wieku znajduje się w Rudach przy ul. Szkolnej 2. Została udostępniona do zwiedzania 24 stycznia 1994 roku. W skansenie zgromadzono wiele eksponatów m.in [[lokomotywa|lokomotywy]] i [[wagon]]y. Do 2008 roku Stacją i kolejką opiekowało się ''Towarzystwo Służby Ochrony Zabytków Kolei Rybnik''. Od chwili przejęcia stacji przez gminę, pieczę nad obiektem sprawuje ''Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej''<ref> {{cytuj stronę | url = http://www.kolejkarudy.pl/site/index/2-aktualnosci/news/69-o-kolejce-na-x-sesji-rady-miejskiej--tekst--amp--video-.html| tytuł = O kolejce na X Sesji Rady Miejskiej| data dostępu = 2011-10-27| autor = | opublikowany = www.kolejkarudy.pl| praca = | data = | język = }}</ref>.
 +
 
 +
Wśród atrakcji oferowanych turystom jest zwiedzanie stacji i hali lokomotywowni, przejazd kolejką na trasie Rudy-[[Paproć (przysiółek Rud)|Paproć]] oraz Rudy-[[Stanice Wąskotorowe]], a także [[Drezyna|drezyną]] na terenie stacji. Od sierpnia 2011 r. organizowane są również przejazdy wyremontowanym w [[Huta Pokój|Hucie Pokój]] parowozem ''[[Las47|Las]]49''<ref> {{cytuj stronę | url = http://www.kolejkarudy.pl/site/index/2-aktualnosci/news/62--quot-las-49-quot--glowna-atrakcja-na-kolejce--foto--amp--video-.html| tytuł = "Las 49" główną atrakcją na kolejce| data dostępu = 2011-10-27| autor = | opublikowany = www.kolejkarudy.pl| praca = | data = | język = }}</ref>
 +
 
 +
Kolej wąskotorowa relacji Gliwice – Rudy – Racibórz o rozstawie toru 785 mm została zbudowana w latach 1899-1900 przez przedsiębiorstwo [[Górnośląskie Tramwaje Parowe]]. Do połowy lat 60. XX w. wąskotorówka była podstawowym środkiem transportu miejscowej ludności. Od 1945 r. kolejka została przymusowo przejęta przez [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]] i włączona do [[Górnośląskie Koleje Wąskotorowe|GKW]]. Ostatecznie linia '''Rudy''' – Gliwice została zamknięta w 1992 r.
 +
 
 +
== Tabor ==
 +
===Historyczny===
 +
W pierwszych latach do przewozów ludzi i towarów użytkowano tramwajowe lokomotywy parowe marki Hohenzoller, wycofane z dopiero co zelektryfikowanej miejskiej sieci tramwajowej, które ze względu na swój "miejski" rodowód nie sprawdziły się do ciągnięcia cięższych składów na dłuższych trasach. Już po 5 latach zaczęto więc wprowadzać do ruchu parowozy typowo "kolejowe" - początkowo marki Borsig (oznaczone serią Txb2) które służyły do lat 60-tych, później potężne Tw9. Po wojnie w ramach programu UNRRA dostarczono z USA maszyny serii Pxu które pracowały aż do zastąpienia ich spalinowozami rumuńskimi, kiedy to zostały w większości przekazane na Kujawskie Koleje Wąskotorowe. Podobnej klasy maszynami były polskie Px48 - trzy lokomotywy tej serii służyły na trasie Gliwice - Rudy w latach sześćdziesiątych jednak niewielka moc tych parowozów spowodowała, że przed końcem dekady zostały przeniesione na inne koleje wąskotorowe PKP.
 +
 
 +
 
 +
 
 +
 
 +
*Zestawienie taboru obecnie stacjonującego w Rudach:
 +
 
 +
=== Parowozy ===
 +
 
 +
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
 +
! style="width:90px" |Nr fabr.
 +
! Typ
 +
! Producent
 +
! Rok prod.
 +
! Nr. Kotła
 +
! Prześwit
 +
! Oznaczenie
 +
! style="width:110px"|Stan
 +
! class="unsortable"|Uwagi
 +
|-
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-02986|3343]]
 +
| Las49
 +
| Chrzanów
 +
| 1954
 +
| 1655/53
 +
| 785mm
 +
| Las49-3343
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tw53/3996|3996]]
 +
| Tw53/Pw53
 +
| Chrzanów
 +
|1955/1997/9
 +
| 13969/54
 +
| 785mm
 +
| Pw53-02
 +
| style="background-color:#ff0090;" |Eksponat
 +
| Przebudowany z Tw53. Tender od Px48. Zachowały się skrzynie wodne z Tw53
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-02988|Tw9-8]]
 +
| Tw9
 +
| AEG
 +
| ?
 +
| ?
 +
| 785mm
 +
| Tw9-8
 +
| style="background-color:#ff0090;" |Eksponat
 +
| Na stacji znajduje się kocioł służący kiedyś do ogrzewania lokomotywowni
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-02989|Borsig Bn2t]]
 +
| Bn2t
 +
| Borsig
 +
| 1929
 +
| 12050/29
 +
| 785mm
 +
| 15
 +
| style="background-color:#ff0090;" |Eksponat
 +
|
 +
|-
 +
|}
 +
 
 +
=== Spalinowe pojazdy trakcyjne ===
 +
 
 +
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
 +
! style="width:90px" |Nr fabr.
 +
! Typ
 +
! Rok prod.
 +
! Prześwit
 +
! Oznaczenie
 +
! style="width:110px"|Stan
 +
! class="unsortable"|Uwagi
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00231|Lxd2-373]]
 +
| Lxd2
 +
| 1981
 +
| 785mm
 +
| Lxd2-373
 +
| style="background-color:#80FFFF;" |W trakcie remontu
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00224|Lxd2-08]]
 +
| Lxd2
 +
| 1981
 +
| 785mm
 +
| HP-Lxd2-08
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Lokomotywa sprowadzona z Huty Pokój. Lokomotywa nie posiada górnej lampy oraz posiada malowanie zakładowe.
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00098|Lxd2-354]]
 +
| Lxd2
 +
| 1967
 +
| 785mm
 +
| Lxd2-354
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00122|Urządzenie Rotacyjne]]
 +
| Lxd2
 +
| 1967
 +
| 785mm
 +
| Urządzenie Rotacyjne (Ex. Lxd2-357)
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 +
| Przebudowana na rotacyjne urządzenie do oczyszczania toru w roku 1987 z lokomotywy Lxd2-357.
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00370|Lyd1-150]]
 +
| Wls150
 +
| 1966
 +
| 785mm
 +
| Lyd1-150
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00449|Wls180-15]]
 +
| Wls180
 +
| 1971
 +
| 785mm
 +
| Wls180-15
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00472|Wls180-36]]
 +
| Wls180
 +
| 1972
 +
| 785mm
 +
| Wls180-36
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00041|2Wls50-2088]]
 +
| 2WLs50
 +
| 1970
 +
| 785mm
 +
| 2WLs50-2088
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00035|2Wls50-1836]]
 +
| 2WLs50
 +
| 1970
 +
| 785mm
 +
| 2WLs50-1836
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00013|2Wls40-1189]]
 +
| 2WLs40
 +
| 1961
 +
| 785mm
 +
| 10
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiona
 +
| Pęknięty blok silnika
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00644|Wls75-38]]
 +
| Wls75
 +
| 1967
 +
| 785mm
 +
| Wls75-38
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 +
| Prowadzi pociągi robocze oraz wykonuje drobne manewry w stacji.
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00657|Wls75-66]]
 +
| Wls75
 +
| 1971
 +
| 785mm
 +
| Wls75-66
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-01386|Wlp50-031]]
 +
| Wlp50
 +
| 1994
 +
| 785mm
 +
| Wlp50-031
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiona
 +
| Przekuta na 785mm. Kiedyś służyła na Kolei Parkowej w WPKiW.
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-01301|Wmd 101]]
 +
| Wmc
 +
| nieznany
 +
| 785mm
 +
| Wmd 101
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00617|Mbxd2-218]]
 +
| A20D-P
 +
| 1986
 +
| 785mm
 +
| MBxd2-218
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
|
 +
|-
 +
| [[WLs40/377|Wls40-377]]
 +
| WLs40
 +
| 1955
 +
| 600mm
 +
| Wls40-377
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiona
 +
|
 +
|-
 +
| [[WLs40/372|Wls40-372]]
 +
| WLs40
 +
| 1955
 +
| 600mm
 +
| Wls40-372
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiona
 +
|
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-00074|Wls40-568]]
 +
| WLs40
 +
| 1957
 +
| 600mm
 +
| Wls40-568
 +
| style="background-color:#80FFFF;" |W renowacji
 +
|
 +
|-
 +
|}
 +
 
 +
=== Elektrowozy ===
 +
 
 +
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
 +
! style="width:90px" |Nr fabr.
 +
! Typ
 +
! Rok prod.
 +
! Prześwit
 +
! Oznaczenie
 +
! style="width:110px"|Stan
 +
! class="unsortable"|Uwagi
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-02987|Siemens]]
 +
| Siemens elektrowóz
 +
| 1896
 +
| 785mm
 +
| 15
 +
| style="background-color:#80FFFF;" |W Remoncie
 +
|
 +
|-
 +
|}
 +
 
 +
===Wagony pasażerskie===
 +
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
 +
! style="width:90px" |Typ
 +
! Rok prod.
 +
! Prześwit
 +
! Oznaczenie
 +
! style="width:110px"|Stan
 +
! class="unsortable"|Uwagi
 +
|-
 +
| A20D-P
 +
| 1988
 +
| 785mm
 +
| Bxhpi 00-450024-236-7
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 +
| Wagon doczepny FAUR<br/>Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Soida | imię = Krzysztof| autor link = | tytuł = Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz| wydawca = Emi-Press| miejsce = Łódź| rok = 1998| strony = 79| isbn = 83-904079-2-2}}</ref>
 +
|-
 +
| A20D-P
 +
| 1988
 +
| 785mm
 +
| Bxhpi 00-450024-237-5
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 +
| Wagon doczepny FAUR<br/>Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Soida | imię = Krzysztof| autor link = | tytuł = Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz| wydawca = Emi-Press| miejsce = Łódź| rok = 1998| strony = 79| isbn = 83-904079-2-2}}</ref>
 +
|-
 +
| A20D-P
 +
| 1988
 +
| 785mm
 +
| Bxhpi 00-450024-238-3
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon doczepny FAUR<br/>Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Soida | imię = Krzysztof| autor link = | tytuł = Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz| wydawca = Emi-Press| miejsce = Łódź| rok = 1998| strony = 79| isbn = 83-904079-2-2}}</ref>
 +
|-
 +
| BTxh
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxh 00-320034-313-9
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon Letni<br/> Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
 +
|-
 +
| BTxh
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxh 00-320034-314-7
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon Letni<br/> Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
 +
|-
 +
| BTxh
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxh 00-320034-315-4
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon Letni<br/> Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh. (sprowadzony z PKW Chorzów)
 +
|-
 +
| BTxh
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxh 00-320034-316-2
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon Letni<br/> Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh. (sprowadzony z PKW Chorzów)
 +
|-
 +
| BTxh
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxh 00-320034-317-0
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon Letni<br/> Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
 +
|-
 +
| BTxh
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxh 00-320034-318-9
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon Letni<br/> Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
 +
|-
 +
| BTxh
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxh 00-320034-319-6
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Wagon Letni<br/> Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
 +
|-
 +
| BTxhpi
 +
|
 +
| 785mm
 +
| BTxhpi
 +
| style="background-color:#80FFFF;" |W remoncie
 +
| Wagon Kryty<br/>
 +
|-
 +
| 1Aw
 +
|
 +
| 785mm
 +
| 1Aw
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 +
| Wagon Kryty<br/> Fabryka Wagonów Świdnica
 +
|-
 +
|-
 +
|}
 +
 
 +
==Kursy turystyczne==
 +
*Na stacji w Rudach odbywają sie całoroczne kursy turystyczne w stronę stacji Stanica oraz w stronę stacji Rybnik Stodoły przez stację Paproć.
 +
 
 +
*Pociągi w trakcji parowej prowadzi parowóz Las, w trakcji spalinowej na trasie Rudy-Rybnik Stodoły-Rudy są to Wls180 lub okazjonalnie Lxd2 natomiast na trasie do Stanicy spalinowozy Wls180 lub Lxd2
 +
 
 +
*Czasem można podziwiać w ruchu pociągi robocze i utrzymaniowe lub drezynę do patrolu szlaku.
 +
 
 +
*Okazjonalnie można spotkać również specjalne pociągi dla miłośników fotografii kolejowej zestawione z wagonów towarowych.
 +
 
 +
==Inne atrakcje==
 +
*Na stacji w Rudach można udać się do bistro "Peron 2", dla dzieci atrakcją jest park linowy "Stacyjkowo Rudy" oraz do restauracji zaaranżowanej w wagonie kolejowym.
 +
 
 +
*Możliwa jest także przejażdżka drezyną ręczną .
 +
 
 +
*Można także zwiedzać lokomotywownię i wagonownię z przewodnikiem .
 +
 
 +
*W wagonowni znajduje się ścieżka ineraktywna z goglami VR oraz innymi ciekawymi atrakcjami.
 +
 
 +
*Istnieje możliwość zobaczenia pracy kowala w stacyjnej kuźni oraz warsztaty kowalskie.
 +
 
 +
== Zobacz też ==
 +
* [[Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach]]
 +
 
 +
{{Przypisy}}
 +
 
 +
== Bibliografia ==
 +
* [http://turystyka.silesia-region.pl/szt/pl/21.html Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej na Szlaku Zabytków Techniki]
 +
 
 +
== Linki zewnętrzne ==
 +
* [http://www.kolejkarudy.pl/ Oficjalna strona Zabytkowej Stacji Kolei Wąskotorowej w Rudach]
 +
{{stacja kolejowa/sąsiednie
 +
|stacja        = Rudy
 +
|linia        = [[Bytom Karb Wąskotorowy]] - [[Racibórz Markowice|Markowice Raciborskie Wąskotorowe]]
 +
|stan          = Czynna
 +
|typ          = BHF
 +
|kilometr      = 41,1
 +
|następny    = [[Paproć (stacja kolejowa)|Paproć]]
 +
|następny_km  = 2,001
 +
|następny_typ = KHSTr
 +
|poprzedni      = [[Stanice Wąskotorowe]]
 +
|poprzedni_km  = 4,007
 +
}}
 +
 
 +
{{Wikipedia}}
 +
 
 +
[[Kategoria:Stacje, przystanki i posterunki Górnośląskich Kolei Wąskotorowych]]
 +
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]]

Wkład na Enkol jest udostępniany na licencji Creative Commons – za uznaniem autora, na tych samych zasadach (szczegóły w Enkol:Prawa autorskie). Jeśli nie chcesz, żeby Twój tekst był dowolnie zmieniany przez każdego i rozpowszechniany bez ograniczeń, nie umieszczaj go tutaj.
Zapisując swoją edycję, oświadczasz, że ten tekst jest Twoim dziełem lub pochodzi z materiałów dostępnych na warunkach domeny publicznej lub kompatybilnych. PROSZĘ NIE WPROWADZAĆ MATERIAŁÓW CHRONIONYCH PRAWEM AUTORSKIM BEZ POZWOLENIA WŁAŚCICIELA!

Anuluj Pomoc w edycji (otwiera się w nowym oknie)

Szablony użyte w tym artykule:

Źródło: „https://enkol.pl/Rudy”