Edytujesz Górnośląskie Koleje Wąskotorowe

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.

Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.

Aktualna wersja Twój tekst
Linia 3: Linia 3:
 
'''Górnośląskie Koleje Wąskotorowe''' ('''GKW''', miejscowa nazwa ''[[wikt:rosbanka|rosbanka]]'', niem. ''Oberschlesische Schmalspurbahn'' (OSSB)) – publiczna sieć [[kolej wąskotorowa|kolei wąskotorowych]] o [[rozstaw szyn|prześwicie toru]] 785 mm służąca głównie do transportu surowców i półproduktów między zakładami przemysłowymi Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
 
'''Górnośląskie Koleje Wąskotorowe''' ('''GKW''', miejscowa nazwa ''[[wikt:rosbanka|rosbanka]]'', niem. ''Oberschlesische Schmalspurbahn'' (OSSB)) – publiczna sieć [[kolej wąskotorowa|kolei wąskotorowych]] o [[rozstaw szyn|prześwicie toru]] 785 mm służąca głównie do transportu surowców i półproduktów między zakładami przemysłowymi Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
  
Ich powstanie zostało uwarunkowane niewydolnością ówczesnego systemu transportu towarów, który opierał się na drogowym przewozie konnym (przez tzw. wekturantów). W naturalny sposób GKW łączyły ze sobą autonomiczne wąskotorowe [[kolej przemysłowa|koleje wewnątrzzakładowe]] poszczególnych kopalń, hut i innych fabryk. Niezależnie od GKW, poszczególne przedsiębiorstwa tworzyły własne linie i sieci kolejowe, np. linia [[Linia wąskotorowa Gliwice – Racibórz|Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz]], czy sieć kolei łącząca zakłady koncernu [[Georg von Giesches Erben|Giesche`s Erben]] w rejonie Szopienic. Większość prywatnych kolei miała zapewnione połączenie z siecią publicznych GKW. Niektóre z nich, jak np. linię Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz zostały organizacyjnie przyłączone do GKW po 1945 roku w ramach jednego przedsiębiorstwa – [[Polskie Koleje Państwowe|Polskich Kolei Państwowych]].
+
Ich powstanie zostało uwarunkowane niewydolnością ówczesnego systemu transportu towarów, który opierał się na drogowym przewozie konnym (przez tzw. wekturantów). W naturalny sposób GKW łączyły ze sobą autonomiczne wąskotorowe [[kolej przemysłowa|koleje wewnątrzzakładowe]] poszczególnych kopalń, hut i innych fabryk. Niezależnie od GKW, poszczególne przedsiębiorstwa tworzyły własne linie i sieci kolejowe, np. linia [[Linia wąskotorowa Gliwice – Racibórz|Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz]] czy sieć kolei łącząca zakłady koncernu [[Georg von Giesches Erben|Giesche`s Erben]] w rejonie Szopienic. Większość prywatnych kolei miała zapewnione połączenie z siecią publicznych GKW. Niektóre z nich, jak np. linię Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz zostały organizacyjnie przyłączone do GKW po 1945 roku w ramach jednego przedsiębiorstwa – [[Polskie Koleje Państwowe|Polskich Kolei Państwowych]].
  
 
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe pełniły funkcję kolei znaczenia miejscowego, tj. większość ładunków została nadawana do i ze stacji w obrębie własnej sieci. z wyjątkiem typowo pasażersko-towarowej linii Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz, GKW w zasadzie nie służyły transportowi osób. Incydentalne przypadki przewozów pasażerskich miały miejsce zaraz po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] między Katowicami a Tarnowskimi Górami oraz w pewnych okresach czasu między oddziałami zakładów przemysłowych. Na linii rudzkiej do 1991 roku prowadzono regularne przewozy pasażerskie między Gliwicami a Rudam i Raciborzem. W latach 70. XX wieku uruchomiono próbnie rozkładowe pociągi turystyczne łączące Bytom z [[Jezioro Chechło-Nakło|Zalewem Nakło-Chechło]] w Miasteczku Śląskim. Szybko z nich zrezygnowano, najprawdopodobniej z uwagi na odbywający się operatywnie intensywny ruch towarowy kolidujący z ruchem pasażerskim wymagającym regularnego rozkładu jazdy oraz wyjątkowo duże zainteresowanie przewyższające zdolność przewozową. Do pomysłu powrócono w 1993 roku, kiedy ponownie uruchomiono połączenie turystyczne na tej samej trasie. Wkrótce relację wydłużono aż do Siemianowic Śląskich. Obecnie GKW funkcjonują tylko jako kolej turystyczna.
 
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe pełniły funkcję kolei znaczenia miejscowego, tj. większość ładunków została nadawana do i ze stacji w obrębie własnej sieci. z wyjątkiem typowo pasażersko-towarowej linii Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz, GKW w zasadzie nie służyły transportowi osób. Incydentalne przypadki przewozów pasażerskich miały miejsce zaraz po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] między Katowicami a Tarnowskimi Górami oraz w pewnych okresach czasu między oddziałami zakładów przemysłowych. Na linii rudzkiej do 1991 roku prowadzono regularne przewozy pasażerskie między Gliwicami a Rudam i Raciborzem. W latach 70. XX wieku uruchomiono próbnie rozkładowe pociągi turystyczne łączące Bytom z [[Jezioro Chechło-Nakło|Zalewem Nakło-Chechło]] w Miasteczku Śląskim. Szybko z nich zrezygnowano, najprawdopodobniej z uwagi na odbywający się operatywnie intensywny ruch towarowy kolidujący z ruchem pasażerskim wymagającym regularnego rozkładu jazdy oraz wyjątkowo duże zainteresowanie przewyższające zdolność przewozową. Do pomysłu powrócono w 1993 roku, kiedy ponownie uruchomiono połączenie turystyczne na tej samej trasie. Wkrótce relację wydłużono aż do Siemianowic Śląskich. Obecnie GKW funkcjonują tylko jako kolej turystyczna.

Wkład na Enkol jest udostępniany na licencji Creative Commons – za uznaniem autora, na tych samych zasadach (szczegóły w Enkol:Prawa autorskie). Jeśli nie chcesz, żeby Twój tekst był dowolnie zmieniany przez każdego i rozpowszechniany bez ograniczeń, nie umieszczaj go tutaj.
Zapisując swoją edycję, oświadczasz, że ten tekst jest Twoim dziełem lub pochodzi z materiałów dostępnych na warunkach domeny publicznej lub kompatybilnych. PROSZĘ NIE WPROWADZAĆ MATERIAŁÓW CHRONIONYCH PRAWEM AUTORSKIM BEZ POZWOLENIA WŁAŚCICIELA!

Anuluj Pomoc w edycji (otwiera się w nowym oknie)