Masa pojazdu kolejowego

Masa pojazdu kolejowego jest pojęciem dość ogólnym, ponieważ normy oraz akty prawne definiują różne rodzaje mas związanych z pojazdem kolejowym. Stąd podając masę pojazdu kolejowego konieczne jest określenie jakiego rodzaju masy dotyczy podawana wartość.

Geneza

Historycznie rozróznienie rodzajów mas, wiąże się przede wszystkim z dużą masą węgla i wody potrzebnej do pracy parowozu, gdzie różnica między masą pustej lokomotywy względem masy lokomotywy przygotowanej do służby była istotna. Jest to szczególnie widoczne gdy porównamy masy materiałów eksploatacyjnych względem masy pustego pojazdu, w branży motoryzacyjnej do branży kolejowej

Pojazd	Rodzaj pojazdu	Masa pustego pojazdu	Masa zapasu paliwa	% udział masy paliw w masie pojazdu gotowego do jazdy
Fiat 518	samochód osobowy (1934–1939)	1070 kg	31,5 kg (45 l)	2,9%
Fiat 621	samochód ciężarowy (1935-1939)	2350 kg	56 kg (80 l)	2,4%
OKz32	parowóz tendrzak (1934–1936)	95,8 t	22,6 t (woda i węgiel)	19%

Kolejnym argumentem dla wyszczególnienia różnych rodzajów mas była niezaniebdywalna masa metalowych elementów zużywających się w trakcie eksploatacji. Tu przede wszystkim należy wskazać zużycie obręczy (wieńców) kół oraz klocków hamulcowych.

Rodzaje mas

Wedle opisu zakresu ze strony sklep.pkn.pl, norma PN-EN 15633 "Kolejnictwo - Masy pojazdu":

• martwą masę
• masę projektową
  • masę projektową w gotowości do eksploatacji
  • masę projektową przy normalnym obciążeniu użytkowym
  • masę projektową przy wyjątkowym obciążeniu użytkowym
• masę operacyjną
  • masę operacyjną w gotowości do eksploatacji
  • masę operacyjną przy normalnym obciążeniu użytkowym

Jednak należy podkreślić, że jest to norma w angielskiej wersji językowej, zaś określenia poszczególnych mas możamy znaleźć również w aktach prawnych, które definicyjnie są nadrzędne względem słownictwa normy, a tym bardziej słownictwa strony internetowej sklepu norm.

Słowniczek

BS EN 15633	PN-EN 15633	TSI Loc&Pas (PL)	Francuski	Niemiecki
Dead mass	Martwa masa	Ciężar własny	Masse morte	Leermasse
Design mass in working order	Masa projektowa w gotowości do eksploatacji	Masa projektowa bez obciążenia użytkowego (tzw. masa służbowa)	Masse de conception en charge exceptionnelle	Auslegungsmasse bei außergewöhnlicher Zuladung
Design mass under normal payload	Masa projektowa przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masa projektowa przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masse de conception en charge normale	Auslegungsmasse bei normaler Zuladung
Design mass under exceptional payload	Masa projektowa przy wyjątkowym obciążeniu użytkowym	Masa projektowa przy dopuszczalnym obciążeniu użytkowym	Masse de conception en ordre de marche	Auslegungsmasse des betriebsbereiten Fahrzeugs
Operational mass, in working order	Masa operacyjna w gotowości do eksploatacji		Masse opérationnelle en ordre de marche	Betriebsmasse des betriebsbereiten Fahrzeugs;
Operational mass under normal payload	Masa operacyjna przy normalnym obciążeniu użytkowym		Masse opérationnelle en charge normale	Betriebsmasse bei normaler Zuladung.