Olecka Kolej Wąskotorowa: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 48: | Linia 48: | ||
Kolejkę zaprojektowano jako wąskotorową o szerokości toru 1000 mm. Główną stację przeładunkową z parowozownią zlokalizowano w Olecku równolegle do placów składowych kolei państwowych, przy czym część osobową umieszczono w północnej jej części na skwerze na wprost dworca kolei państwowych. Ze stacji wyprowadzono linie w dwóch kierunkach oraz bocznicę do gazowni miejskiej. Urozmaicony teren wymusił wykonanie szeregu prac ziemnych oraz obiektów inżynieryjnych. Były to głównie żelbetowe wiadukty kolejowe i drogowe, część z nich wykonana jako konstrukcje trójprzęsłowe z bocznymi przęsłami łukowymi i środkowym w postaci belki stalowej. Budowy wiaduktu (pierwotnie z belką stalową) wymagało również przeprowadzenie toru kolejki do Świętajna pod linią kolei państwowych na południe od stacji w Olecku. | Kolejkę zaprojektowano jako wąskotorową o szerokości toru 1000 mm. Główną stację przeładunkową z parowozownią zlokalizowano w Olecku równolegle do placów składowych kolei państwowych, przy czym część osobową umieszczono w północnej jej części na skwerze na wprost dworca kolei państwowych. Ze stacji wyprowadzono linie w dwóch kierunkach oraz bocznicę do gazowni miejskiej. Urozmaicony teren wymusił wykonanie szeregu prac ziemnych oraz obiektów inżynieryjnych. Były to głównie żelbetowe wiadukty kolejowe i drogowe, część z nich wykonana jako konstrukcje trójprzęsłowe z bocznymi przęsłami łukowymi i środkowym w postaci belki stalowej. Budowy wiaduktu (pierwotnie z belką stalową) wymagało również przeprowadzenie toru kolejki do Świętajna pod linią kolei państwowych na południe od stacji w Olecku. | ||
| − | Oba odcinki Kolejki Oleckiej oddano do użytku 18 września 1911 roku. Wykaz stacji i przystanków | + | Oba odcinki Kolejki Oleckiej oddano do użytku 18 września 1911 roku. Wykaz stacji i przystanków przedstawiają tabele: |
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Linia 62: | Linia 62: | ||
|''Garbassen'' | |''Garbassen'' | ||
|stacja końcowa | |stacja końcowa | ||
| + | |Dworzec murowany, szachulcowy magazyn. | ||
|- | |- | ||
| Linia 109: | Linia 110: | ||
|Biała Olecka (Kamienna) | |Biała Olecka (Kamienna) | ||
|''Billstein'' | |''Billstein'' | ||
| − | |stacja | + | |stacja (od II wojny światowej) |
| − | | | + | |Bocznica do gorzelni |
|- | |- | ||
| Linia 152: | Linia 153: | ||
|''Liebchenruch'' | |''Liebchenruch'' | ||
|przystanek | |przystanek | ||
| − | | | + | |Budynek poczekalni |
|- | |- | ||
| Linia 165: | Linia 166: | ||
|Olecko Stadion | |Olecko Stadion | ||
|''Marggrabowa/Treuburg Stadion'' | |''Marggrabowa/Treuburg Stadion'' | ||
| − | |przystanek | + | |przystanek (od lat '30) |
| − | | | + | |Drewniana wiata peronowa |
|- | |- | ||
| Linia 173: | Linia 174: | ||
|''Marggrabowa/Treuburg Mitte'' | |''Marggrabowa/Treuburg Mitte'' | ||
|przystanek | |przystanek | ||
| + | |Budynek dworca, sanitariat, parowozownia, bocznica do Zakł. Miejskich | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |27,3 | ||
| + | |Olecko Wąskotorowe | ||
| + | |''Marggrabowa/Treuburg Kleinbahnhof'' | ||
| + | |stacja styczna | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | |} |
| + | <br> | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" | ||
| + | !Km | ||
| + | !Nazwa polska | ||
| + | !Nazwa niemiecka | ||
| + | !Rodzaj posterunku | ||
| + | !Uwagi | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |0,0 | ||
|Olecko Wąskotorowe | |Olecko Wąskotorowe | ||
|''Marggrabowa/Treuburg Kleinbahnhof'' | |''Marggrabowa/Treuburg Kleinbahnhof'' | ||
|stacja styczna | |stacja styczna | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |1,7 | ||
| + | |Siejnik | ||
| + | |''Elisenhöhe'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |4,0 | ||
| + | |Kukowo | ||
| + | |''Kukowen'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |5,1 | ||
| + | |Kukowo Folwark | ||
| + | |''Kukowen Gut'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |5,7 | ||
| + | |Kukowo Las | ||
| + | |''Kukowen Wald'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |7,9 | ||
| + | |Zajdy | ||
| + | |''Sayden'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |10,6 | ||
| + | |Giże | ||
| + | |''Giesen'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |12,5 | ||
| + | |Dudki | ||
| + | |''Duttken'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |13,8 | ||
| + | |Kondratowo | ||
| + | |''Kondratsfelde'' | ||
| + | |przystanek | ||
| + | | | ||
| + | |||
| + | |- | ||
| + | |15,9 | ||
| + | |Świętajno | ||
| + | |''Schwentainen'' | ||
| + | |stacja końcowa | ||
| | | | ||
Wersja z 22:31, 11 kwi 2013
| Olecka Kolej Wąskotorowa* | |
| 290px | |
| Poprzednie nazwy: Oletzkoer Kleinbahn-AG (1911-1933) Treuburger Kleinbahnen (1933-1945) | |
| Rok budowy | 1911 |
| Zleceniodawca budowy | Oletzkoer Kleinbahn-AG
|
| Rozstaw szyn | 1000 mm
|
| Linie rozebrane | Treuburg/Marggrabowa Klb (Olecko Wąsk.) - Garbassen (Garbas) Treuburg/Marggrabowa Klb (Olecko Wąsk.) - Schwentainen (Świętajno) |
| Długość zlikwidowanych linii | 43,10 km |
| Stacje styczne z koleją normalnotorową | Treuburg/Marggrabowa Klb (Olecko Wąsk.) |
| ' | |
| Operatorzy | |
| Nazwa Operatora | Okres działalności |
| Oletzkoer Kleinbahn-AG | 1911 - 1924 |
| Ostdeutsche Eisenbahn-Gesellschaft | 1924 – 1945
|
| ' | |
Olecka Kolejka Wąskotorowa (niem. Oletzkoer Kleinbahn-AG, Treuburger Kleinbahnen) – nieistniejąca kolej wąskotorowa o prześwicie toru 1000 mm położona na terenie obecnego województwa warmińsko-mazurskiego. Po drugiej wojnie kolej nie została odbudowana.
Historia
Po raz pierwszy kolej dotarła do Olecka[1] w 1879 roku dzięki państwowej linii Gołdap - Ełk. W 1908 roku powstała lokalna linia kolejowa Olecko - Kruklanki.
W celu uzupełnienia sieci połączeń na terenie powiatu powołano w dniu 19 grudnia 1909 roku[2] przedsiębiorstwo Kolejka Olecka SA (Oletzkoer Kleinbahn-AG), której udziałowcami zostało państwo pruskie (udział w wysokości 1 050 000 Marek), Prowincja Prusy Wschodnie (525 000 M), Powiat Olecki (525 000 M) oraz przedsiębiorstwo [[Lenz & Co.] (463 000 M)[3]. Zaplanowano budowę dwóch odcinków:
- Garbas (Garbassen) - Mieruszki (Mierunsken) - Olecko (Marggrabowa) o długości 27,3 km.
- Olecko - (Marggrabowa) - Świętajno (Schwentainen) o długości 15,9 km.
W ciągu następnych kilku miesięcy spółka uzyskała koncesję wraz z prawem do wywłaszczenia gruntów (marzec 1910 roku)[4] i przystąpiła do budowy.
Kolejkę zaprojektowano jako wąskotorową o szerokości toru 1000 mm. Główną stację przeładunkową z parowozownią zlokalizowano w Olecku równolegle do placów składowych kolei państwowych, przy czym część osobową umieszczono w północnej jej części na skwerze na wprost dworca kolei państwowych. Ze stacji wyprowadzono linie w dwóch kierunkach oraz bocznicę do gazowni miejskiej. Urozmaicony teren wymusił wykonanie szeregu prac ziemnych oraz obiektów inżynieryjnych. Były to głównie żelbetowe wiadukty kolejowe i drogowe, część z nich wykonana jako konstrukcje trójprzęsłowe z bocznymi przęsłami łukowymi i środkowym w postaci belki stalowej. Budowy wiaduktu (pierwotnie z belką stalową) wymagało również przeprowadzenie toru kolejki do Świętajna pod linią kolei państwowych na południe od stacji w Olecku.
Oba odcinki Kolejki Oleckiej oddano do użytku 18 września 1911 roku. Wykaz stacji i przystanków przedstawiają tabele:
| Km | Nazwa polska[5] | Nazwa niemiecka | Rodzaj posterunku | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 0,0 | Garbas | Garbassen | stacja końcowa | Dworzec murowany, szachulcowy magazyn. |
| 1,9 | Mieruniszki Północ | Mierunsken Nord | przystanek | |
| 4,0 | Mieruniszki Centrum | Mierunsken Mitte | przystanek | |
| 4,6 | Mieruniszki Południe | Mierunsken Süd | przystanek | |
| 6,9 | Mieruniszki Folwark | Mierunsken Gut | przystanek | |
| 9,4 | Drozdowo | Drosdowen | przystanek | |
| 11,8 | Budki | Buttken | przystanek | |
| 13,7 | Biała Olecka (Kamienna) | Billstein | stacja (od II wojny światowej) | Bocznica do gorzelni |
| 15,9 | Lenarty | Lehnarten | przystanek | |
| 18,0 | Dąbrowice (Dombrowskie) | Dombrowsken | przystanek | |
| 21,0 | Babki Oleckie | Stobbenort | przystanek | |
| 22,9 | Sedranki I | Seedronken | przystanek | |
| 23,3 | Sedranki II | Seedronken | przystanek sezonowy | |
| 23,7 | Olecko Kolonia | Liebchenruch | przystanek | Budynek poczekalni |
| 26,4 | Olecko Północ | Marggrabowa/Treuburg | przystanek | |
| 26,8 | Olecko Stadion | Marggrabowa/Treuburg Stadion | przystanek (od lat '30) | Drewniana wiata peronowa |
| 27,0 | Olecko Centrum | Marggrabowa/Treuburg Mitte | przystanek | Budynek dworca, sanitariat, parowozownia, bocznica do Zakł. Miejskich |
| 27,3 | Olecko Wąskotorowe | Marggrabowa/Treuburg Kleinbahnhof | stacja styczna |
| Km | Nazwa polska | Nazwa niemiecka | Rodzaj posterunku | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 0,0 | Olecko Wąskotorowe | Marggrabowa/Treuburg Kleinbahnhof | stacja styczna | |
| 1,7 | Siejnik | Elisenhöhe | przystanek | |
| 4,0 | Kukowo | Kukowen | przystanek | |
| 5,1 | Kukowo Folwark | Kukowen Gut | przystanek | |
| 5,7 | Kukowo Las | Kukowen Wald | przystanek | |
| 7,9 | Zajdy | Sayden | przystanek | |
| 10,6 | Giże | Giesen | przystanek | |
| 12,5 | Dudki | Duttken | przystanek | |
| 13,8 | Kondratowo | Kondratsfelde | przystanek | |
| 15,9 | Świętajno | Schwentainen | stacja końcowa |
Przypisy
- ↑ W 1928 roku ówczesną nazwę miasta - Marggrabowa - zmieniono na Treuburg (dosł. Wierne Miasto) dla podkreślenia faktu, że plebiscyt w 1920 roku zakończył się na tych terenach przytłaczającym sukcesem Niemiec. W 1933 przemianowano w analogiczny sposób powiat
- ↑ Akt erekcyjny dostępny na stronie: Ocalić od zapomnienia
- ↑ Zeitschrift für Kleinbahnen, v. 17 1910 r. (s. 334)
- ↑ Zeitschrift für Kleinbahnen, v. 17 1910 r. (s. 283)
- ↑ W związku z rezygnacją z odbudowy kolejki po 1945 roku formalnie nazw polskich nigdy nie nadano.
Ta strona zawiera treści z Wikipedii. Oryginalny artykuł był umieszczony pod nazwą Olecka Kolej Wąskotorowa. Lista autorów jest dostępna w historii strony. Tekst z Wikipedii jest udostępniony na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.