Kolej Dahlmanna: Różnice pomiędzy wersjami
m (usunięcie kategorii) |
m (szablon Wikipedia) |
||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 10 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Plik:Dahlmann Rail Oborniki PL.JPG| | + | [[Plik:Dahlmann Rail Oborniki PL.JPG|thumb|200px|Schemat przebiegu Kolei Dahlmanna w [[Oborniki|Obornikach Wlkp.]]]] |
| − | '''Kolej Dahlmanna''' – wąskotorowa [[bocznica kolejowa]], wraz z [[ | + | [[Plik:Mlyn Dahlmanna, Oborniki.JPG|thumb|230px|Młyn i wagony na starej pocztówce]] |
| + | [[Plik:MOs810, WG 2014 48, powiat obornicki, Dahlmann Mill (3).JPG|thumb|230px|Ślad po torowisku]] | ||
| + | [[Plik:MOs810, WG 2014 48, powiat obornicki, Dahlmann Mill (5).JPG|thumb|230px|Fragment toru [[kolej wąskotorowa|wąskiego]]]] | ||
| + | [[Plik:MOs810, WG 2014 48, powiat obornicki, Dahlmann Mill (4).JPG|thumb|230px|Szyna]] | ||
| + | '''Kolej Dahlmanna''' – wąskotorowa [[bocznica kolejowa]], wraz z [[:pl:Młyn wodny|młynem]] stanowiąca założenie przemysłowe funkcjonujące do | ||
| + | lat 70. XX w. na terenie [[:pl:Oborniki|Obornik Wielkopolskich]]. | ||
== Informacje ogólne == | == Informacje ogólne == | ||
| − | + | [[Kolej wąskotorowa]] znajdowała się w lesie należącym do obornickiego przedsiębiorcy Dahlmanna, łącząc tamtejszy młyn z linią kolejową [[:pl:Oborniki Wielkopolskie (stacja kolejowa)|Oborniki]] – [[:pl:Wronki]]. Była jedną z dwóch linii wąskotorowych na terenie Obornik. Druga znajdowała się po przeciwnej (południowej) stronie [[:pl:Warta|Warty]], za torami kolejowymi, przy drodze do [[:pl:Gołaszyn (powiat obornicki)|Gołaszyna]]. Była to [[kolej cegielniana]]. | |
== Młyn == | == Młyn == | ||
| − | Młyn Dahlmanna (istniejący do dziś) to stary młyn, tzw. Starościański, o którym pisze historia miasta już w | + | Młyn Dahlmanna (istniejący do dziś) to stary młyn, tzw. Starościański, o którym pisze historia miasta już w XVI w. Został on w XVII w., przez ówczesnego starostę obornickiego, sprzedany rodzinie Busów, przechodził później w ręce rodziny Dittmar i ostatecznie przemysłowca E. Dahlmanna, który go znacząco rozbudował i przystosował do nowoczesnych zasad gospodarowania. Nie był to jedyny młyn nad [[Wełna (rzeka)|Wełną]] w rejonie Obornik – funkcjonowały także podobne zakłady W. Barciszewskiego oraz Brunka w [[:pl:Kowanówko|Kowanówku]]. |
== Historia kolei == | == Historia kolei == | ||
| − | [[Kolej przemysłowa]] w lesie Dahlmanna powstała prawdopodobnie w | + | [[Kolej przemysłowa]] w lesie Dahlmanna powstała prawdopodobnie w 1910, kiedy to do eksploatacji oddano wspomnianą wyżej linię kolejową Oborniki – Wronki. Rozstaw szyn kolei wynosił 600 mm. Tor o długości około 1 kilometra zaczynał się pod młynem Dahlmanna (w rejonie ul. Chłopskiej) a kończył przy rampie powyższej trasy kolejowej (opodal słupka kilometrowego 1,9). Po linii transportowano zboża, mąkę i półprodukty do młyna i zapewne wywożono gotowe produkty młynarskie. Obsługiwana była trakcją konną. W latach 40. XX w. konie zastąpiły niemieckie [[:pl:Ciągnik rolniczy|traktory]], najpewniej marki [[:pl:Lanz Bulldog]]. W latach 60. obsługę kolei zapewniały traktory polskiej produkcji, [[:pl:Ursus C-355|Ursusy C-355]]. Służyły one kolejce jako namiastki lokomotyw już do końca jej istnienia. Wzrost znaczenia transportu samochodowego spowodował, że podjęto decyzję o likwidacji kolei. Nastąpiło to w 1974. |
== Tabor i zasady ruchu == | == Tabor i zasady ruchu == | ||
| − | Na początku funkcjonowania kolei jeździły dwuosiowe koleby. Wzrost przewozów towarów spowodował wprowadzenie do eksploatacji czteroosiowych wagonów z metalowym podwoziem i drewnianym pudłem. Ciekawy był sposób przetaczania wagonów z powrotem do młyna. Odbywał się on siłą grawitacji. Wagony samodzielnie toczyły się do młyna. Nad bezpieczeństwem czuwał pracownik, który siedział w pierwszym wagonie i operował hamulcem. | + | Na początku funkcjonowania kolei jeździły dwuosiowe koleby. Wzrost przewozów towarów spowodował wprowadzenie do eksploatacji czteroosiowych wagonów z metalowym podwoziem i drewnianym pudłem. Ciekawy był sposób przetaczania wagonów z powrotem do młyna. Odbywał się on siłą grawitacji. Wagony samodzielnie toczyły się do młyna. Nad bezpieczeństwem czuwał pracownik, który siedział w pierwszym wagonie i operował hamulcem. |
== Pozostałości == | == Pozostałości == | ||
| − | Jedyną pozostałością po kolei Dahlmanna jest (2009) [[beton]]owa rampa przy linii kolejowej do Wronek. Można się też domyślić śladu przebiegu | + | Jedyną pozostałością po kolei Dahlmanna jest (2009) [[:pl:beton]]owa rampa przy linii kolejowej do Wronek. Można się też domyślić śladu przebiegu linii po ukształtowaniu terenu. |
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | *[[Kolej cegielniana w Gołaszynie]] | + | * [[Kolej cegielniana w Gołaszynie]] |
| − | *[[Kolej folwarczna w Objezierzu]] | + | * [[Kolej folwarczna w Objezierzu]] |
| − | == Bibliografia | + | == Bibliografia == |
| + | * Krzysztof Springer: [https://web.archive.org/web/20140325114606/http://www.oborniki.com.pl/historia/varia/kolej2.php ''Obornickie wąskie tory''], w: ''Gazeta Powiatowa Ziemia Obornicka'', Oborniki Wlkp., 2009 | ||
| − | + | {{Wikipedia}} | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Koleje przemysłowe i technologiczne]] |
Aktualna wersja na dzień 18:17, 30 lip 2021
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Kolej Dahlmanna – wąskotorowa bocznica kolejowa, wraz z młynem stanowiąca założenie przemysłowe funkcjonujące do lat 70. XX w. na terenie Obornik Wielkopolskich.
Informacje ogólne[edytuj]
Kolej wąskotorowa znajdowała się w lesie należącym do obornickiego przedsiębiorcy Dahlmanna, łącząc tamtejszy młyn z linią kolejową Oborniki – pl:Wronki. Była jedną z dwóch linii wąskotorowych na terenie Obornik. Druga znajdowała się po przeciwnej (południowej) stronie Warty, za torami kolejowymi, przy drodze do Gołaszyna. Była to kolej cegielniana.
Młyn[edytuj]
Młyn Dahlmanna (istniejący do dziś) to stary młyn, tzw. Starościański, o którym pisze historia miasta już w XVI w. Został on w XVII w., przez ówczesnego starostę obornickiego, sprzedany rodzinie Busów, przechodził później w ręce rodziny Dittmar i ostatecznie przemysłowca E. Dahlmanna, który go znacząco rozbudował i przystosował do nowoczesnych zasad gospodarowania. Nie był to jedyny młyn nad Wełną w rejonie Obornik – funkcjonowały także podobne zakłady W. Barciszewskiego oraz Brunka w Kowanówku.
Historia kolei[edytuj]
Kolej przemysłowa w lesie Dahlmanna powstała prawdopodobnie w 1910, kiedy to do eksploatacji oddano wspomnianą wyżej linię kolejową Oborniki – Wronki. Rozstaw szyn kolei wynosił 600 mm. Tor o długości około 1 kilometra zaczynał się pod młynem Dahlmanna (w rejonie ul. Chłopskiej) a kończył przy rampie powyższej trasy kolejowej (opodal słupka kilometrowego 1,9). Po linii transportowano zboża, mąkę i półprodukty do młyna i zapewne wywożono gotowe produkty młynarskie. Obsługiwana była trakcją konną. W latach 40. XX w. konie zastąpiły niemieckie traktory, najpewniej marki pl:Lanz Bulldog. W latach 60. obsługę kolei zapewniały traktory polskiej produkcji, Ursusy C-355. Służyły one kolejce jako namiastki lokomotyw już do końca jej istnienia. Wzrost znaczenia transportu samochodowego spowodował, że podjęto decyzję o likwidacji kolei. Nastąpiło to w 1974.
Tabor i zasady ruchu[edytuj]
Na początku funkcjonowania kolei jeździły dwuosiowe koleby. Wzrost przewozów towarów spowodował wprowadzenie do eksploatacji czteroosiowych wagonów z metalowym podwoziem i drewnianym pudłem. Ciekawy był sposób przetaczania wagonów z powrotem do młyna. Odbywał się on siłą grawitacji. Wagony samodzielnie toczyły się do młyna. Nad bezpieczeństwem czuwał pracownik, który siedział w pierwszym wagonie i operował hamulcem.
Pozostałości[edytuj]
Jedyną pozostałością po kolei Dahlmanna jest (2009) pl:betonowa rampa przy linii kolejowej do Wronek. Można się też domyślić śladu przebiegu linii po ukształtowaniu terenu.
Zobacz też[edytuj]
Bibliografia[edytuj]
- Krzysztof Springer: Obornickie wąskie tory, w: Gazeta Powiatowa Ziemia Obornicka, Oborniki Wlkp., 2009
Ta strona zawiera treści z Wikipedii. Oryginalny artykuł był umieszczony pod nazwą Kolej Dahlmanna. Lista autorów jest dostępna w historii strony. Tekst z Wikipedii jest udostępniony na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.