Kolej Cukrowni Guzów

Kolej Cukrowni Guzów
'
Rok budowy	1923
Cel budowy	kolej cukrownicza
Zleceniodawca budowy	Cukrownia Guzów
Rok rozbiórki	1973
Rozstaw szyn	600 mm
Linie rozebrane	Cukrownia Guzów - Stacja PKP Szymanów, bocznica do Folwarku Irena, bocznica do Folwarku Strugi
Długość zlikwidowanych linii	14,20 + 4,99 km
Stacje styczne z koleją normalnotorową	Szymanów
Inne ważniejsze stacje	Cukrownia Guzów
Niepubliczna kolej towarowa
Operatorzy
Nazwa Operatora	Okres działalności
Cukrownia Guzów	1923 - 1972
'

Kolej Cukrowni Guzów - istniejąca w latach 1923-1973 niepubliczna kolej towarowa, wykorzystywana w procesie technologicznym cukrowni.

Opis

Otwarta w 1827 roku cukrownia w Guzowie była jedną z najstarszych na Mazowszu. W związku z prowadzoną w 1922 roku modernizacją zakładu postanowiono zbudować wąskotorową kolej zakładową, która połączyłaby zakład ze stacją kolei państwowych. Pierwotnie planowano budowę linii do stacji w Żyrardowie, jednak ze względu na sprzeciw okolicznych rolników zdecydowano się poprowadzić linię w kierunku przeciwnym do Teresina. Budowę kolei rozpoczęto w 1923 roku. Tor ułożono z przęseł patentowych o długości 5 m, 7 m lub 9 m z szynami H70 mocowanymi do metalowych podkładów. Minimalny promień łuków na terenie cukrowni wynosił 25 m. Ze względu na płaski teren nie było potrzeby wykonywania znacznych prac ziemnych. Jedynymi większymi obiektami inżynierskimi były dwa mosty w Szymanowie (9,4m - jednoprzęsłowy i 26,6m - trójprzęsłowy ). Na terenie cukrowni wybudowano pięciostanowiskową parowozownię oraz dosyć rozbudowany układ torowy wraz z wagą wagonową. Na drugim końcu linii usytuowano stację przeładunkową styczną z koleją normalnotorową Warszawa - Sochaczew wyposażoną w 4 tory i wagę kolejową. Powstały również dwie bocznice szlakowe do pobliskich folwarków. Bocznicę do majątku Irena ze względu na słabą nawierzchnię obsługiwano trakcją konną (po wojnie stosowano lokomotywy spalinowe). Jedyną na trasie mijankę zlokalizowano przy placu składowym buraków w Szymanowie. Całkowita długość linii główniej wynosiła 14,20 km, zaś bocznic 4,99.

Tabor

Przez większość czasu trzon taboru stanowiły niezastąpione HF Brigadelokomotive (początkowo 3 sztuki), później uzupełniane o inne maszyny parowe a po wojnie również spalinowe (w tym dwie WLs40). Jako ciekawostkę można potraktować fakt, że pierwszy parowóz dotarł do Guzowa od strony Żyrardowa. Lokomotywa dojechała po specjalnie w tym celu przekładanych przęsłach patentowych.

Lp.	Nr 1946 r.	Nr 1951 r.	Nr 1965 r.	Typ	Producent	Nr fabryczny	Rok budowy	Oznaczenie pierwotne	Uwagi
1	1	5	-	Bn2t	Orenstein & Koppel	7352	1916
2	2	3	3	Dn2t	Schwartzkopf	6337	1917	HF 1436
3	3	2	2	Dn2t	Henschel	15561	1917	HF 1762
4	4	1	1	Dn2t	Schwartzkopf	6753	1918	HF 2111	Kocioł Hartmann 4158/18 r.
5	-	4	4	Dn2t	Henschel	15967	1918	HF 1090	Z Cukrowni Ciechanów (?)
6	-	6	6	Cn2t	Orenstein & Koppel	8006	1914	HF 405	Z Cukrowni Łyszkowice.
7	-	7	-	Bn2t	Orenstein & Koppel	1059	1903
8	-	-	5	Bn2t	Henschel	24846	1939	T2-63	Z cukrowni Krsiniec.
9	-	-	7	Bn2t Ryś	FABLOK	1555	1946		Kocioł Babcock 11924/46 r.

Pierwszymi wagonami były czteroosiowe Brigadewagen (ładowność - 5 ton) uzupełnione o nowy tabor z Zakładów Ostrowieckich (czteroosiowe węglarki i wagony kryte o ładowności 6 ton). Sposobem gospodarczym zbudowano 3 cysterny o ładowności 6 ton. Po wojnie zakupiono w Hajnówce nieco większe węglarki o ładowności 10 ton. Nabyto również partię węglarek od PKP. Około 1962 r. zakupiono cysterny.

Epilog

Decyzję o likwidacji kolejki podjęto w połowie 1972 roku, a tory rozebrano w 1973. Z infrastruktury zachowały się oba mosty na Pisi w pobliżu Szymanowa oraz fragmenty nasypów.

Źródła

• Mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego
• Maciej Kucharski, Zbigniew Tucholski: Kolej Cukrowni Guzów, "Stalowe Szlaki" 2/2000