104E

104E, 104Ea, 104Eb
'
Przeznaczenie lokomotywy	pasażerska
Przewoźnik	PKP
Oznaczenie przewoźnika	EP09
Producent	Pafawag
Lata budowy	1986-1997
Układ osi	Bo'Bo'
Masa służbowa	83,5 tony
Długość ze zderzakami	16740 mm
Szerokość	2974 mm
Wysokość	4300 mm
Nacisk osi na szyny	20 T
Średnica kół	1250 mm
Rozstaw szyn	1435 mm
System zasilania	3 kV DC
Liczba silników	4
Typ silników	LKa740
Moc ciągła	2940 kW
Moc godzinna	3180 kW
Maksymalna siła pociągowa	21 T
Stosunek przekładni	73:38
Prędkość konstrukcyjna	160 km/h
Sterowanie wielokrotne	brak
System hamulca	Oerlikon + ED

104E(typ 104E, 104Ea, 104Eb, 104Ec)- normalnotorowa lokomotywa elektryczna przeznaczone do ciągnięcia składów pasażerskich, produkowana w zakładach Pafawag we Wrocławiu w latach 1986-97. Powstało 47 sztuk dla PKP gdzie otrzymały oznaczenie EP09. Jest to jedna z najszybszych lokomotyw produkowanych w Polsce.

Historia

Prace projektowe prowadzone przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Pojazdów Szynowych w Poznaniu, przyniosły efekt w postaci projektu lokomotywy czteroosiowej, pasażerskiej o prędkości maksymalnej 140 km/h. Projekt ukończony w 1981 roku trafił do Wrocławskiego Pafawagu, gdzie do 1984 roku miały powstać dwa jeżdżące prototypy. Budowa maszyn opóźniła się jednak o ponad dwa lata. Pierwsza była gotowa we wrześniu 1986 roku, zaś druga w czerwcu 1987 roku. Na etapie budowy, zdecydowano się na zwiększenie prędkości konstrukcyjnej do 160 km/h, poprzez zmianę przełożenia. Oficjalny debiut tych lokomotyw wyznaczono na 29 maja 1988 roku. Zostały dopuszczone do ruchu po Centralnej Magistrali Kolejowej z prędkością 160 km/h.

Opis konstrukcji

Lokomotywa posiada dwie kabiny maszynisty, po jednej na każdej ścianie czołowej. Jako pierwsza lokomotywa w Polsce została wyposażona w dwusystemowy układ hamulcowy, standardowy pneumatyczny i elektrodynamiczny. Opracowane w OBRPS Poznań dwuosiowe wózki były konstrukcją innowacyjną. Do połączenia pudła z wózkami, zamiast czopu skrętnego zastosowano wieszaki i sprężyny. Wózki połączono sprzęgiem międzywózkowym. Siły pociągowe i hamowania były przenoszone na poziomie główki szyny poprzez system cięgieł, co owocowało poprawą przyczepności w stosunku do innych lokomotyw produkowanych w Polsce. (...) Malowana w barwy niebieskie, granatowe, a egzemplarz o numerze 046 (nazywany przez miłośników kolei rodzynkiem) przemalowany w oryginalne pomarańczowo-brązowe kolory. Można ją spotkać na linii kolejowej nr 3 (Warszawa Zachodnia – Kunowice; przeważnie na odcinku Warszawa Wschodnia - Poznań Gł., niekiedy Warszawa Wsch. - Granica Państwa), linii kolejowej nr 4 (CMK), linii kolejowej nr 9 (Warszawa Wschodnia - Gdańsk Główny; obecnie rozkładowo jedynie z pociągiem ekspresowym "Norwid"), a także na fragmencie linii kolejowej nr 132.