Kolej torfowa
Kolej torfowa - wąskotorowa kolej przemysłowa eksploatowanej przez zakład torfowy lub kotłownię opalana torfem. W Polsce produkcja torfu służy głownie do celów ogrodniczych, w krajach byłego ZSRR spotyka się większa ilość kotłowni opalanych torfem i obsługiwanych przez kolej wąskotorową. Ze względu na właściwości torfu stosuje się lekkie szyny, często w postaci przęseł patentowych , które w razie wyczerpania złoża są rozbierane i przenoszone w inne miejsce. Polskie koleje torfowe posiadają szerokość toru 600 mm, w krajach byłego ZSRR było to zwykle 750mm, w Niemczech, Holandii i Irlandii prześwity wahały się od 600mm do 900mm.
Historia
Torf to masa organiczna powstająca z obumarłej roślinności bagiennej. Kiedyś używano jako opał, co obecnie nadal ma miejsce m.in w Rosji, w Estonii czy na Ukrainie, a obecnie jest używany w ogrodnictwie i kosmetyce. Większość zakładów torfowych używa kolei wąskotorowej jako środka transportu materiału, po jego zebraniu z pola torfowego ze względu na dużą grzązkość terenów bagiennych. Mogą się po nim poruszać tylko pojazdy gąsienicowe lub ewentualnie ciągniki z podwójnym ogumieniem.
W Polsce pierwsze kopalnie torfu powstały po II wojnie światowej. Wkrótce potrzeba transportowania urobku z pola torfowego wymusiła zastosowanie kolei wąskotorowej, która w tym zadaniu sprawdza się najlepiej. Taka kolej jest zazwyczaj zbudowana z lekkich przęseł, które łatwo można zdemontować i przenieść w inne miejsce.
Pociągi zwykle składają się z kilku/kilkunastu specjalnych wagoników do przewozu torfu i małej lokomotywy np. Ls600, Ns1 lub Diema, a czasem większej, jak np. GLs30 czy WLs50. Cięższe lokomotywy bywają jednak używane na liniach prowadzących od pola torfowego do zakładu przeróbczego. W chwili obecnej byt tych kolejek nie jest zagrożony.
Polskie zakłady wykorzystujące koleje wąskotorowe
ZT Lasland Grądy
HolLas Rucianka
ZT Krakulice
ZT Podczerwone
Przrzemtorf
ZT Parsęcko
ZT Karaska
ZT Budwity
ZT Józefowo
Bioprodukty - Samlino k. Golczewa
Lokomotywa Diema DS12 nr 6 na terenie kopalni w Grądach.
