Masa pojazdu kolejowego

Masa pojazdu kolejowego jest pojęciem dość ogólnym, ponieważ normy oraz akty prawne definiują różne rodzaje mas związanych z pojazdem kolejowym. Stąd podając masę pojazdu kolejowego konieczne jest określenie jakiego rodzaju masy dotyczy podawana wartość.

Geneza

Historycznie rozróżnienie rodzajów mas, wiąże się przede wszystkim z dużą masą węgla i wody potrzebnej do pracy parowozu, gdzie różnica między masą pustej lokomotywy względem masy lokomotywy przygotowanej do służby była istotna. Jest to szczególnie widoczne gdy porównamy masy materiałów eksploatacyjnych względem masy pustego pojazdu, w branży motoryzacyjnej do branży kolejowej

Pojazd	Rodzaj pojazdu	Masa pustego pojazdu	Masa zapasu paliwa	% udział masy paliw w masie pojazdu gotowego do jazdy
Fiat 518	samochód osobowy (1934–1939)	1070 kg	31,5 kg (45 l)	2,9%
Fiat 621	samochód ciężarowy (1935-1939)	2350 kg	56 kg (80 l)	2,4%
OKz32	parowóz tendrzak (1934–1936)	95,8 t	22,6 t (woda i węgiel)	19%

Kolejnym argumentem dla wyszczególnienia różnych rodzajów mas była niezaniedbywalna masa metalowych elementów zużywających się w trakcie eksploatacji. Tu przede wszystkim należy wskazać zużycie obręczy (wieńców) kół, tarcz oraz klocków hamulcowych.

Rodzaje mas

Zarówno TSI „Tabor – lokomotywy i tabor pasażerski” jak i przywołana w nim norma PN-EN 15663 „Kolejnictwo – Masy pojazdu” definiuje kilka rodzajów mas. O ile TSI posiada wydanie wielojęzyczne, to norma PN-EN 15663 jest dostępna w angielskiej wersji językowej i polskie nazewnictwo jest wprowadzone jedynie w postaci opisu normy na stronie sklepu norm zatem dla poprawnego ustalenia polskiego nazewnictwa należy odwołać się do TSI.

TSI „Tabor”	PN-EN 15663
Ciężar własny	Martwa masa
Masa projektowa bez obciążenia użytkowego	Masa projektowa w gotowości do eksploatacji
Masa projektowa przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masa projektowa przy normalnym obciążeniu użytkowym
Masa projektowa przy wyjątkowym obciążeniu użytkowym	Masa projektowa przy wyjątkowym obciążeniu użytkowym
Masa operacyjna bez obciążenia użytkowego	Masa operacyjna w gotowości do eksploatacji
Masa operacyjna przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masa operacyjna przy normalnym obciążeniu użytkowym

Poszczególne stany obciążeń definiuje norma.

Zobacz też

• Masa własna
• Masa projektowa
• Masa eksploatacyjna
• Masa pasażera

Słowniczek

BS EN 15663	PN-EN 15663	TSI Loc&Pas / RST (PL)	Francuski	Niemiecki
Dead mass	Martwa masa	Ciężar własny	Masse morte	Leermasse
Design mass in working order	Masa projektowa w gotowości do eksploatacji	Masa projektowa bez obciążenia użytkowego (tzw. masa służbowa)	Masse de conception en ordre de marche	Auslegungsmasse des betriebsbereiten Fahrzeugs
Design mass under normal payload	Masa projektowa przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masa projektowa przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masse de conception en charge normale	Auslegungsmasse bei normaler Zuladung
Design mass under exceptional payload	Masa projektowa przy wyjątkowym obciążeniu użytkowym	Masa projektowa przy dopuszczalnym obciążeniu użytkowym	Masse de conception en charge exceptionnelle	Auslegungsmasse bei außergewöhnlicher Zuladung
Operational mass, in working order	Masa operacyjna w gotowości do eksploatacji		Masse opérationnelle en ordre de marche	Betriebsmasse des betriebsbereiten Fahrzeugs
Operational mass under normal payload	Masa operacyjna przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masa pojazdu przy normalnym obciążeniu użytkowym	Masse opérationnelle en charge normale	Betriebsmasse bei normaler Zuladung.