Edytujesz Ełcka Kolej Wąskotorowa
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 35: | Linia 35: | ||
}} | }} | ||
− | '''Ełcka Kolej Wąskotorowa''' (EKW, niem. ''Lycker Kleinbahn'') – zabytkowa [[kolej wąskotorowa]] o prześwicie toru 750 mm zlokalizowana w województwie warmińsko-mazurskim. Obecnie prowadzony jest sezonowy ruch turystyczny na odcinku | + | '''Ełcka Kolej Wąskotorowa''' (EKW, niem. ''Lycker Kleinbahn'') – zabytkowa [[kolej wąskotorowa]] o prześwicie toru 750 mm zlokalizowana w województwie warmińsko-mazurskim. Obecnie prowadzony jest sezonowy ruch turystyczny na odcinku Ełk Wąsk. - Sypitki przy użyciu trakcji spalinowej, jak również parowej. |
− | |||
== Historia == | == Historia == | ||
− | === | + | === Pierwsze lata === |
− | Prace projektowe rozpoczęto z inicjatywy starosty ełckiego Carla Suermondta w 1905 roku. Kolejka miała za zadanie zaktywizować gospodarczo tereny przygranicznego powiatu o słabo rozwiniętej sieci dróg lokalnych. W celu realizacji zadania powołano Towarzystwo Akcyjne Kolejki Ełckiej (''Lycker Kleinbahn Aktiengesellschaft''). Akcjonariuszami LKAG było państwo pruskie z udziałem 1 050 000 M, Prowincja Prusy Wschodnie i Powiat Ełk z udziałami po 525 000 M oraz firma | + | Prace projektowe rozpoczęto z inicjatywy starosty ełckiego Carla Suermondta w 1905 roku. Kolejka miała za zadanie zaktywizować gospodarczo tereny przygranicznego powiatu o słabo rozwiniętej sieci dróg lokalnych. W celu realizacji zadania powołano Towarzystwo Akcyjne Kolejki Ełckiej (''Lycker Kleinbahn Aktiengesellschaft''), które podlegało Wschodniopruskiemu Towarzystwu Kolejowemu (''Ostdeutsche Eisenbahn-Gesellschaft''). Akcjonariuszami LKAG było państwo pruskie z udziałem 1 050 000 M, Prowincja Prusy Wschodnie i Powiat Ełk z udziałami po 525 000 M oraz firma Lenz z Berlina, której powierzono budowę i dostawę taboru z udziałem 490 000 M. Całkowity kapitał spółki wynosił 2 590 000 M <ref>Zeitschrift für Kleinbahnen, v. 19 1912 r. (s. 722)</ref>. |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | + | Powstała linia jednotorowa, o [[Rozstaw szyn|szerokości torów]] 1000 mm . Całkowita jej długość wynosi 47,66 km. Główna linia liczy sobie 37,98 km z Ełku do [[Turowo (powiat ełcki)|Turowa]] (wówczas położonego nad granicą z Rosją). W pobliżu miejscowości [[Laski Małe (województwo warmińsko-mazurskie)|Laski Małe]] znajduje się odgałęzienie do [[Zawady-Tworki|Zawad-Tworków]] o długości 9,68 km. Pierwszy fragment EKW, o długości 24,76 km odcinek do miejscowości [[Borzymy (województwo warmińsko-mazurskie)|Borzymy]] wraz z 9,7 km odgałęzieniem do m. [[Zawady-Tworki]], otwarto już [[23 października]] [[1913]]. | |
− | + | === I wojna światowa === | |
+ | Drugi odcinek po wyparciu Rosjan (trwała I wojna światowa) [[1 grudnia]] [[1915]] – 13,22 km odcinek Borzymy-Turowo. Przewozy pasażerskie i towarowe wznowiono na EKW po ostatecznym usunięciu zniszczeń wojennych na tym terenie, co nastąpiło [[5 października]] [[1918]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.kolej.one.pl/index.php?dzial=linie&id=930&okno=historia&od=0&do=16| tytuł = Ogólnopolska Baza Kolejowa| data dostępu = 20 stycznia 2009| autor = | język = pl}}</ref>. W [[1938]] przewieziono 29 026 ton towarów i 54 837 pasażerów. W [[1939]] roku tabor posiadał 5 parowozów, 9 wagonów pasażerskich, 2 wagony pocztowe i 37 wagonów towarowych. | ||
+ | <ref>[http://www.mosir.elk.com.pl/ekw/index.html Ełcka Kolej Wąskotorowa<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. | ||
− | + | [[Plik:Ełk2,kolej wąskotorowa.JPG|thumb|290px|Muzeum Zabytków Kolejnictwa z 1913 roku]] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
=== II wojna światowa === | === II wojna światowa === | ||
− | + | Kolejnych zniszczeń dokonała ofensywa rosyjska podczas II wojny światowej – szczęśliwie ocalały jednak wszystkie parowozy. W [[1951]] przekuto tory na 750 mm. Aż do lat 60. na trasie kursowały lokomotywy parowe, a od [[1968]] doszły 2 lokomotywy spalinowe Lyd-1, jednak parowozy nadal jeździły po Ełckiej Kolei Dojazdowej. Mimo wielkiej popularności wśród mieszkańców oraz turystów dochody EKW nie pokrywały wydatków – nowa sytuacja polityczno-gospodarcza sprawiła, że przed ełcką wąskotorówką stanęło, mimo wpisania na listę zabytków, widmo upadku. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | [[ | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | + | === Okres współczesny === | |
− | + | W [[2001]] PKP podjęła decyzję o likwidacji linii – rok później przejął ją ełcki Urząd Miasta i przekazał Miejskiemu Ośrodkowi Sportu i Rekreacji, jako Ełcką Kolej Wąskotorową (do tej pory funkcjonowała pod nazwą '''Ełckiej Kolei Dojazdowej'''). W historii EKW rozpoczął się nowy etap. Obecnie pociągi mogą kursować na całej trasie wąskotorówki, jednak dla potrzeb turystów najczęściej wykorzystywana jest tylko jej część. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
== Stacja, muzeum == | == Stacja, muzeum == | ||
− | Na ulicy Wąski Tor 1 w Ełku znajduje się osobna stacja kolei wąskotorowej – ''Ełk Wąskotorowy'', położona w pobliżu [[Ełk (stacja kolejowa)|głównej stacji kolejowej]]. W budynku funkcjonuje [[ | + | {{osobny artykuł|Ełk (stacja kolejowa)}} |
+ | Na ulicy Wąski Tor 1 w Ełku znajduje się osobna stacja kolei wąskotorowej – ''Ełk Wąskotorowy'', położona w pobliżu [[Ełk (stacja kolejowa)|głównej stacji kolejowej]]. W budynku funkcjonuje [[muzeum]] poświęcone historii ełckiego węzła kolejowego. W muzeum znajdziemy przedmioty wyprodukowane przed [[1945]] rokiem, od dawnego urządzenia do datowania kartonowych biletów, przez miniaturowe modele lokomotyw, po zbiór przedmiotów używanych niegdyś na co dzień w pracy [[Konduktor|konduktorów]], [[Zawiadowca|zawiadowców]], [[Dróżnik przejazdowy|dróżników]]. Można tu przymierzyć dawne wyposażenie służbowe konduktorów. Kolejną atrakcją turystyczną jest [[skansen]] pszczelarski, w którym rzeźbione są w pniach drzew [[Ul|ule]], wyrabia się małe rzeźby z miodu i wosku pszczelego<ref>http://www.wartozwiedzic.pl/elk/785</ref>. | ||
− | '''Muzeum | + | '''Muzeum Ełckiej Kolei Wąskotorowej''' |
− | * w sezonie ( | + | * w sezonie ([[maj]]-[[wrzesień]]) |
− | ** czynne codziennie | + | ** czynne codziennie 8:00 - 15:00 (po uzgodnieniu telefonicznym tel. 610 00 00) |
− | * poza sezonem (październik - | + | * poza sezonem ([[październik]]- [[kwiecień]]) |
** czynne poniedziałek – piątek 8:00 – 15:00 | ** czynne poniedziałek – piątek 8:00 – 15:00 | ||
Linia 810: | Linia 78: | ||
* 1993 - wprowadzenie pociągów turystycznych z trakcją parową | * 1993 - wprowadzenie pociągów turystycznych z trakcją parową | ||
* 2001 - wstrzymanie ruchu pociągów przez [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]] | * 2001 - wstrzymanie ruchu pociągów przez [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]] | ||
− | * 2002 - przejęcie przez samorząd miejski w Ełku, rozpoczęcie działalności turystycznej | + | * 2002 - przejęcie przez samorząd miejski w Ełku, rozpoczęcie działalności turystycznej |
− | |||
== Obecny tabor == | == Obecny tabor == | ||
Linia 825: | Linia 92: | ||
* lokomotywa spalinowa Lxd2(nieczynna) | * lokomotywa spalinowa Lxd2(nieczynna) | ||
* lokomotywy spalinowe Lyd1- 5 sztuk, część czynna. | * lokomotywy spalinowe Lyd1- 5 sztuk, część czynna. | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
== Galeria == | == Galeria == | ||
Linia 841: | Linia 102: | ||
Plik:Lyck - EKW2.JPG|Wagon wąskotorowy [[Bxhpi]] na stacji w Ełku | Plik:Lyck - EKW2.JPG|Wagon wąskotorowy [[Bxhpi]] na stacji w Ełku | ||
</gallery> | </gallery> | ||
+ | |||
+ | {{przypisy}} | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
Linia 851: | Linia 114: | ||
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]] | [[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]] | ||
[[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]] | [[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]] | ||
− | |||
</noinclude> | </noinclude> |