Edytujesz Deutz OMZ 122 F

{{Lokomotywa spalinowa infobox
 |typ_lokomotywy         = OMZ 122 F
 |przewoźnik             = Firmy budowlane, kopalnie i inne zakłady przemysłowe, ''Wehrmacht''.
 |oznaczenie_przewoźnika =
 |grafika                = [[Plik:Budowa kanalu gliwickiego1.png|290px|Lxd2]]
 |opis_zdjęcia           = Lokomotywa wąskotorowa Deutz OMZ 122 F kolei przemysłowej na budowie Kanału Gliwickiego.
 |producent              = Deutz
 |lata_budowy            = 1932-1965
 |układ_osi              = B
 |masa_służbowa          = 10/12* t
 |długość_ze_zderzakami  = 3820/4140* mm
 |szerokość              = 1600 mm
 |wysokość               = 2560 mm
 |rozstaw_osi_skrajnych  = 1150 mm
 |średnica_kół           = 
 |rozstaw_szyn           = 500-1067 mm
 |zapas_paliwa           = 50 l
 |typ_silnika            = OMZ 122
 |moc_znamionowa         = 36/40** KM
 |siła_pociągowa         = 2100/2350* kg
 |rodzaj_przekładni      = mechaniczna, czterobiegowa
 |prędkość_konstrukcyjna = 17,5*** km/h
 |nacisk_osi             = 5/6* t
 |system_hamulca         = ręczny.
 |sterowanie_wielokrotne = 
 |system_ogrzewania      = 
 |swiadectwo_typu        = 
 |uwagi                  = * w zależności od wariantu - odpowiednią masę lokomotywy uzyskiwano za pomocą balastu. Lokomotywy HF 40 B dostarczone dla ''Wehrmachtu'' miały masę 7, 8,5 oraz 9 ton.<br /> ** moc ciągła/moc chwilowa (do 10 min).<br /> *** Na kolejnych biegach: 3,3/6,0/10,4/17,5 km/h.
[[Plik:Deutz-OMZ-122-F.jpg|290px|Lxd2]]
}}

Deutz OMZ 122 F - typ wąskotorowej lokomotywy spalinowej, produkowanej przez niemiecką firmę ''Humboldt-Deutzmotoren AG, Köln''. Oznaczenie wywodzi się od zastosowanego typu silnika OMZ 122<ref> OM - silnik wysokoprężny (''Ölmotor''), Z - dwucylindrowy (''Zweizylinder'').</ref>, na bazie którego powstała lokomotywa w dwóch odmianach: F - wąskotorowej (kolei polowej - ''Feldbahn'') oraz R - normalnotorowej (manewrowej - ''Rangier'')<ref>Wybrane rozwiązania konstrukcyjne lokomotywy Deutz OMZ 122 R zostały wykorzystane przy projektowaniu polskiej lokomotywy Ls-40.</ref>. Obie odmiany dzieliły te same rozwiązania części mechanicznej. Wersję wąskotorową kupowały głównie firmy budowlane, kopalnie (do pracy na powierzchni) i inne zakłady posiadające koleje zakładowe. W 1940 roku partię 62 egzemplarzy dostarczono również dla ''Wehrmachtu'', gdzie otrzymały oznaczenie HF 40 B. Ogółem w latach 1932-1944 wyprodukowano 1383 lokomotywy tego typu.

== Opis konstrukcji ==
Lokomotywa posiada dwucylindrowy, dwusuwowy silnik wysokoprężny Deutz OMZ 122 o mocy ciągłej 36 KM (z możliwością krótkotrwałego jej zwiększenia do 40 KM) przy 600 obrotach na minutę. Zastosowano smarowanie ciśnieniowe z pompą zębatą i wodny układ chłodzenia z obiegiem wymuszonym. Do rozruchu silnika wykorzystywane są wpuszczane do cylindrów sprężone gazy wylotowe, których część magazynowana jest w zbiorniku ciśnieniowym podczas pracy silnika. Czterobiegowa mechaniczna skrzynia biegów z mechanizmem nawrotnym (sprzęgła kłowe) pozwala na uzyskiwanie jednakowych prędkości przy jeździe w obu kierunkach. Silnik ze skrzynią biegów połączony jest za pomocą jednotarczowego sprzęgła suchego. Napęd ze skrzyni przenoszony jest poprzez przekładnię zębatą na tylną oś, która połączona jest z osią przednią za pomocą wiązarów. W odmianie wąskotorowej zastosowano zewnętrzną ostoję w formie skrzyni zespawanej z blach stalowych. Usprężynowanie stanowią resory piórowe. Uruchamiany za pomocą dźwigni ręcznej hamulec mechaniczny działa na wszystkie koła. Lokomotywę wyposażono ponadto w działające w obu kierunkach piasecznice, gwizdawkę wykorzystującą spaliny z układu wydechowego oraz acetylenowe lampy sygnalizacyjne.

== Źródła ==
* Alfred B. Gottwald: ''Heeresfeldbahnen'', Transpress, Stuttgart, 1998, ISBN 3-613-70818-3.
* [http://www.feldbahnseite.de/archiv/dat/omz122_p.pdf Broszura reklamowa lokomotywy Deutz OMZ 122 F ze strony feldbahnseite.de] (niem.), Frank Engel [dostęp 2014-06-29]
* [http://de.wikipedia.org/wiki/Deutz_OMZ_122_R de.wikipedia: Deutz OMZ 122 R] (niem.) [dostęp 2014-06-29]
* [http://www.heeresfeldbahn.de/lokomotiven/deutschland/hf_40_b/index.html heeresfeldbahn.de: HF 40 B] (niem.), Florian Rauh [dostęp 2014-06-29]
* [http://www.werkbahn.de/eisenbahn/lokbau/typen/typen_III.htm werkbahn.de: Deutz-KHD] (niem.), Jens Merte [dostęp 2014-06-29]
* [http://www.feldbahnmuseum-wiesloch.de/fahrzeuge-technik/lokomotiven/deutz-omz-122.html feldbahnmuseum-wiesloch.de: Deutz OMZ 122 F] (niem.) [dostęp 2014-06-29] 

{{przypisy}} 

[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]]
[[Kategoria:Wąskotorowe_lokomotywy_spalinowe]]
[[Kategoria:Deutz OMZ 122 F]]