Kolej Cukrowni Guzów: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Epilog: literówka) |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | + | Otwarta w 1827 roku cukrownia w Guzowie była jedną z najstarszych na Mazowszu. W związku z prowadzoną w 1922 roku modernizacją zakładu postanowiono zbudować wąskotorową kolej zakładową, która połączyłaby zakład ze stacją kolei państwowych. Pierwotnie planowano budowę linii do stacji w Żyrardowie, jednak ze względu na sprzeciw okolicznych rolników zdecydowano się poprowadzić linię w kierunku przeciwnym do Teresina. Budowę kolei rozpoczęto w 1923 roku. Tor ułożono z [[przęsła patentowe|przęseł patentowych]] o długości 5 m, 7 m lub 9 m z szynami H70 mocowanymi do metalowych podkładów. Minimalny promień łuków na terenie cukrowni wynosił 25 m. Ze względu na płaski teren nie było potrzeby wykonywania znacznych prac ziemnych. Jedynymi większymi obiektami inżynierskimi były dwa mosty w Szymanowie (9,4m - jednoprzęsłowy i 26,6m - trójprzęsłowy ). Na terenie cukrowni wybudowano pięciostanowiskową [[parowozownia|parowozownię]] oraz dosyć rozbudowany układ torowy wraz z wagą wagonową. Na drugim końcu linii usytuowano stację przeładunkową styczną z koleją normalnotorową Warszawa - Sochaczew wyposażoną w 4 tory i wagę kolejową. Powstały również dwie bocznice szlakowe do pobliskich folwarków. Bocznicę do majątku Irena ze względu na słabą nawierzchnię obsługiwano trakcją konną (po wojnie stosowano lokomotywy spalinowe). Jedyną na trasie mijankę zlokalizowano przy placu składowym buraków w Szymanowie. Całkowita długość linii główniej wynosiła 14,20 km, zaś bocznic 4,99. | |
== Tabor == | == Tabor == | ||
| − | Przez większość czasu trzon taboru stanowiły niezastąpione | + | Przez większość czasu trzon taboru stanowiły niezastąpione HF ''[[Brigadelokomotive]]'' (początkowo 3 sztuki), później uzupełniane o inne maszyny parowe a po wojnie również spalinowe (w tym dwie [[WLs40]]). Jako ciekawostkę można potraktować fakt, że pierwszy parowóz dotarł do Guzowa od strony Żyrardowa. Lokomotywa dojechała po specjalnie w tym celu przekładanych przęsłach patentowych.<br> |
| + | {| class="wikitable sortable" | ||
| + | |- | ||
| + | ! Lp. !! Nr<br /> 1946 r. !! Nr<br /> 1951 r. !! Nr<br /> 1965 r. !! Typ !! Producent !! Nr<br /> fabryczny !! Rok<br /> budowy !! Oznaczenie<br /> pierwotne !! Uwagi | ||
| + | |- | ||
| + | | 1 || 1 || 5 || <nowiki>-</nowiki> || Bn2t || Orenstein & Koppel || 7352 || 1916 || || | ||
| + | |- | ||
| + | | 2 || 2 || 3 || 3 || Dn2t || Schwartzkopf || 6337 || 1917 || HF 1436 || | ||
| + | |- | ||
| + | | 3 || 3 || 2 || 2 || Dn2t || Henschel || 15561 || 1917 || HF 1762 || | ||
| + | |- | ||
| + | | 4 || 4 || 1 || 1 || Dn2t || Schwartzkopf || 6753 || 1918 || HF 2111 || Kocioł Hartmann 4158/18 r. | ||
| + | |- | ||
| + | | 5 || <nowiki>-</nowiki> || 4 || 4 || Dn2t || Henschel || 15967 || 1918 || HF 1090 || Z Cukrowni Ciechanów (?) | ||
| + | |- | ||
| + | | 6 || <nowiki>-</nowiki> || 6 || 6 || Cn2t || Orenstein & Koppel || 8006 || 1914 || HF 405<ref>Najprawdopodobniej jedna ze 150 lokomotyw wyprodukowanych przez O&K dla ''[[Heeresfeldbahn]]en'', którym przydzielono numery HF z zakresu 400 - 549. Ostatecznie numerów tych nigdy nie nadano.</ref> || Z Cukrowni Łyszkowice. | ||
| + | |- | ||
| + | | 7 || <nowiki>-</nowiki> || 7 || <nowiki>-</nowiki> || Bn2t || Orenstein & Koppel || 1059 || 1903 || || | ||
| + | |- | ||
| + | | 8 || <nowiki>-</nowiki> || <nowiki>-</nowiki> || 5 || Bn2t || Henschel || 24846 || 1939 || T2-63 || Z cukrowni Krsiniec. | ||
| + | |- | ||
| + | | 9 || <nowiki>-</nowiki> || <nowiki>-</nowiki> || 7 || Bn2t<br /> Ryś || FABLOK || 1555 || 1946 || || Kocioł Babcock 11924/46 r. | ||
| + | |} | ||
Pierwszymi wagonami były czteroosiowe Brigadewagen (ładowność - 5 ton) uzupełnione o nowy tabor z Zakładów Ostrowieckich (czteroosiowe węglarki i wagony kryte o ładowności 6 ton). Sposobem gospodarczym zbudowano 3 cysterny o ładowności 6 ton. Po wojnie zakupiono w Hajnówce nieco większe węglarki o ładowności 10 ton. Nabyto również partię węglarek od PKP. Około 1962 r. zakupiono cysterny. | Pierwszymi wagonami były czteroosiowe Brigadewagen (ładowność - 5 ton) uzupełnione o nowy tabor z Zakładów Ostrowieckich (czteroosiowe węglarki i wagony kryte o ładowności 6 ton). Sposobem gospodarczym zbudowano 3 cysterny o ładowności 6 ton. Po wojnie zakupiono w Hajnówce nieco większe węglarki o ładowności 10 ton. Nabyto również partię węglarek od PKP. Około 1962 r. zakupiono cysterny. | ||
| Linia 50: | Linia 72: | ||
* [http://www.mapywig.org Mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego] | * [http://www.mapywig.org Mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego] | ||
* Maciej Kucharski, Zbigniew Tucholski: ''Kolej Cukrowni Guzów'', "Stalowe Szlaki" 2/2000 | * Maciej Kucharski, Zbigniew Tucholski: ''Kolej Cukrowni Guzów'', "Stalowe Szlaki" 2/2000 | ||
| + | [[Kategoria:Koleje wąskotorowe w Polsce]] | ||
| + | [[Kategoria:Koleje przemysłowe i technologiczne]] | ||
| + | [[Kategoria:Nieistniejące linie kolejowe]] | ||
| + | [[Kategoria:Wąskotorowe_koleje_przemysłowe]] | ||
| + | |||
| + | ==Przypisy== | ||
| + | <references/> | ||
Aktualna wersja na dzień 18:37, 3 wrz 2019
| Kolej Cukrowni Guzów | |
| ' | |
| Rok budowy | 1923 |
| Cel budowy | kolej cukrownicza |
| Zleceniodawca budowy | Cukrownia Guzów |
| Rok rozbiórki | 1973 |
| Rozstaw szyn | 600 mm
|
| Linie rozebrane | Cukrownia Guzów - Stacja PKP Szymanów, bocznica do Folwarku Irena, bocznica do Folwarku Strugi |
| Długość zlikwidowanych linii | 14,20 + 4,99 km |
| Stacje styczne z koleją normalnotorową | Szymanów |
| Inne ważniejsze stacje | Cukrownia Guzów |
| Niepubliczna kolej towarowa | |
| Operatorzy | |
| Nazwa Operatora | Okres działalności |
| Cukrownia Guzów | 1923 - 1972
|
| ' | |
Kolej Cukrowni Guzów - istniejąca w latach 1923-1973 niepubliczna kolej towarowa, wykorzystywana w procesie technologicznym cukrowni.
Opis[edytuj]
Otwarta w 1827 roku cukrownia w Guzowie była jedną z najstarszych na Mazowszu. W związku z prowadzoną w 1922 roku modernizacją zakładu postanowiono zbudować wąskotorową kolej zakładową, która połączyłaby zakład ze stacją kolei państwowych. Pierwotnie planowano budowę linii do stacji w Żyrardowie, jednak ze względu na sprzeciw okolicznych rolników zdecydowano się poprowadzić linię w kierunku przeciwnym do Teresina. Budowę kolei rozpoczęto w 1923 roku. Tor ułożono z przęseł patentowych o długości 5 m, 7 m lub 9 m z szynami H70 mocowanymi do metalowych podkładów. Minimalny promień łuków na terenie cukrowni wynosił 25 m. Ze względu na płaski teren nie było potrzeby wykonywania znacznych prac ziemnych. Jedynymi większymi obiektami inżynierskimi były dwa mosty w Szymanowie (9,4m - jednoprzęsłowy i 26,6m - trójprzęsłowy ). Na terenie cukrowni wybudowano pięciostanowiskową parowozownię oraz dosyć rozbudowany układ torowy wraz z wagą wagonową. Na drugim końcu linii usytuowano stację przeładunkową styczną z koleją normalnotorową Warszawa - Sochaczew wyposażoną w 4 tory i wagę kolejową. Powstały również dwie bocznice szlakowe do pobliskich folwarków. Bocznicę do majątku Irena ze względu na słabą nawierzchnię obsługiwano trakcją konną (po wojnie stosowano lokomotywy spalinowe). Jedyną na trasie mijankę zlokalizowano przy placu składowym buraków w Szymanowie. Całkowita długość linii główniej wynosiła 14,20 km, zaś bocznic 4,99.
Tabor[edytuj]
Przez większość czasu trzon taboru stanowiły niezastąpione HF Brigadelokomotive (początkowo 3 sztuki), później uzupełniane o inne maszyny parowe a po wojnie również spalinowe (w tym dwie WLs40). Jako ciekawostkę można potraktować fakt, że pierwszy parowóz dotarł do Guzowa od strony Żyrardowa. Lokomotywa dojechała po specjalnie w tym celu przekładanych przęsłach patentowych.
| Lp. | Nr 1946 r. |
Nr 1951 r. |
Nr 1965 r. |
Typ | Producent | Nr fabryczny |
Rok budowy |
Oznaczenie pierwotne |
Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1 | 5 | - | Bn2t | Orenstein & Koppel | 7352 | 1916 | ||
| 2 | 2 | 3 | 3 | Dn2t | Schwartzkopf | 6337 | 1917 | HF 1436 | |
| 3 | 3 | 2 | 2 | Dn2t | Henschel | 15561 | 1917 | HF 1762 | |
| 4 | 4 | 1 | 1 | Dn2t | Schwartzkopf | 6753 | 1918 | HF 2111 | Kocioł Hartmann 4158/18 r. |
| 5 | - | 4 | 4 | Dn2t | Henschel | 15967 | 1918 | HF 1090 | Z Cukrowni Ciechanów (?) |
| 6 | - | 6 | 6 | Cn2t | Orenstein & Koppel | 8006 | 1914 | HF 405[1] | Z Cukrowni Łyszkowice. |
| 7 | - | 7 | - | Bn2t | Orenstein & Koppel | 1059 | 1903 | ||
| 8 | - | - | 5 | Bn2t | Henschel | 24846 | 1939 | T2-63 | Z cukrowni Krsiniec. |
| 9 | - | - | 7 | Bn2t Ryś |
FABLOK | 1555 | 1946 | Kocioł Babcock 11924/46 r. |
Pierwszymi wagonami były czteroosiowe Brigadewagen (ładowność - 5 ton) uzupełnione o nowy tabor z Zakładów Ostrowieckich (czteroosiowe węglarki i wagony kryte o ładowności 6 ton). Sposobem gospodarczym zbudowano 3 cysterny o ładowności 6 ton. Po wojnie zakupiono w Hajnówce nieco większe węglarki o ładowności 10 ton. Nabyto również partię węglarek od PKP. Około 1962 r. zakupiono cysterny.
Epilog[edytuj]
Decyzję o likwidacji kolejki podjęto w połowie 1972 roku, a tory rozebrano w 1973. Z infrastruktury zachowały się oba mosty na Pisi w pobliżu Szymanowa oraz fragmenty nasypów.
Źródła[edytuj]
- Mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego
- Maciej Kucharski, Zbigniew Tucholski: Kolej Cukrowni Guzów, "Stalowe Szlaki" 2/2000
Przypisy[edytuj]
- ↑ Najprawdopodobniej jedna ze 150 lokomotyw wyprodukowanych przez O&K dla Heeresfeldbahnen, którym przydzielono numery HF z zakresu 400 - 549. Ostatecznie numerów tych nigdy nie nadano.