Mxx 189: Różnice pomiędzy wersjami

Z Enkol
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
m
m
Linia 29: Linia 29:
 
|liczba_miejsc_siedzących  =104
 
|liczba_miejsc_siedzących  =104
 
|liczba_miejsc_ogółem      =238
 
|liczba_miejsc_ogółem      =238
|świadectwo_typu           =
+
|świadectwo_typu_pojazdu_kolejowego           =
|uwagi                      = <nowiki>*</nowiki> u B. Pokropińskiego pojawia się również oznaczenie Mxx 186.<br /><nowiki>**</nowiki> Przebudowa z F 901<br /><nowiki>***</nowiki> Dane dla zespołów serii F.<br /><nowiki>****</nowiki> Napędowe/toczne
+
|uwagi                      = <nowiki>*</nowiki> u B. Pokropińskiego pojawia się również Mxx 186.<br /><nowiki>**</nowiki> Przebudowa z zespołu motorowego serii F<br /><nowiki>***</nowiki> Dane dla zespołów motorowych serii F.<br /><nowiki>****</nowiki> Napędowe/toczne
 
}}  
 
}}  
 
Mxx 189 - trójczłonowy [[Kolej wąskotorowa|wąskotorowy]] [[wagon spalinowy|zespół motorowy]] odbudowany w warsztatach [[Pleszewska Kolej Lokalna|Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej]] w 1949 roku w oparciu o podzespoły łotewskiego wagonu F 901<ref>R. Witkowski: ''Tajemnicze trójczłonowe zespoły motorowe na tor szerokości 750 mm'', "Świat Kolei" 8/2015</ref>.
 
Mxx 189 - trójczłonowy [[Kolej wąskotorowa|wąskotorowy]] [[wagon spalinowy|zespół motorowy]] odbudowany w warsztatach [[Pleszewska Kolej Lokalna|Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej]] w 1949 roku w oparciu o podzespoły łotewskiego wagonu F 901<ref>R. Witkowski: ''Tajemnicze trójczłonowe zespoły motorowe na tor szerokości 750 mm'', "Świat Kolei" 8/2015</ref>.
Linia 39: Linia 39:
 
Nie wiadomo, w jaki sposób i kiedy dokładnie wagon 901 został sprowadzony do Pleszewa. Mogło się to stać jeszcze w trakcie trwania wojny, albo tuż po jej zakończeniu<ref>B. Pokropiński twierdzi ("Spalinowy zespół trakcyjny..."), że pomysł budowy w Pleszewie trójczłonowego wagonu motorowego powstał podobno w 1943 roku. Możliwe, że miało to związek z pojawieniem się zespołu 901.</ref>. Najprawdopodobniej wagon był mocno uszkodzony i miał zdemontowany układ napędowy. Być może o jego przesłaniu na [[Pleszewska Kolej Lokalna|Kolej Powiatową Krotoszyn-Pleszew]] zadecydowały miejscowe doświadczenia we wprowadzaniu trakcji motorowej. Już w latach '30 kolej ta obsługiwała trzy linie autobusowe, zaś w 1935 roku w pleszewskiej parowozowni zbudowano we współpracy z firmą Zagórski-Tatarski z Poznania wagon napędzany silnikiem benzynowym.
 
Nie wiadomo, w jaki sposób i kiedy dokładnie wagon 901 został sprowadzony do Pleszewa. Mogło się to stać jeszcze w trakcie trwania wojny, albo tuż po jej zakończeniu<ref>B. Pokropiński twierdzi ("Spalinowy zespół trakcyjny..."), że pomysł budowy w Pleszewie trójczłonowego wagonu motorowego powstał podobno w 1943 roku. Możliwe, że miało to związek z pojawieniem się zespołu 901.</ref>. Najprawdopodobniej wagon był mocno uszkodzony i miał zdemontowany układ napędowy. Być może o jego przesłaniu na [[Pleszewska Kolej Lokalna|Kolej Powiatową Krotoszyn-Pleszew]] zadecydowały miejscowe doświadczenia we wprowadzaniu trakcji motorowej. Już w latach '30 kolej ta obsługiwała trzy linie autobusowe, zaś w 1935 roku w pleszewskiej parowozowni zbudowano we współpracy z firmą Zagórski-Tatarski z Poznania wagon napędzany silnikiem benzynowym.
  
W Pleszewie dokonano najprawdopodobniej całkowitej rekonstrukcji pudła zespołu. Świadczą o tym zasadnicze różnice w wyglądzie wagonów przed i po odbudowie. Pozostawiono pierwotny układ z członem silnikowym podwieszonym pomiędzy dwoma członami sterowniczymi<ref>Raczej jako chwyt propagandowy należy potraktować przypisanie przez "Kolejowy Przegląd Mechaniczny" (8/1950) autorstwa tego rozwiązania kolejarzom pleszewskim</fef>, zmieniono jednak rozplanowanie wnętrza, układ drzwi oraz liczbę i szerokość okien. W miejsce dwóch zespołów napędowych zastosowano pojedynczy silnik Scania-Vabis o mocy 180 KM. Pojazd oddano do eksploatacji 14 czerwca 1950 roku i oznaczono Mxx 189.  
+
W Pleszewie dokonano najprawdopodobniej całkowitej rekonstrukcji pudła zespołu. Świadczą o tym zasadnicze różnice w wyglądzie wagonów przed i po odbudowie. Pozostawiono pierwotny układ z członem silnikowym podwieszonym pomiędzy dwoma członami sterowniczymi<ref>Raczej jako chwyt propagandowy należy potraktować przypisanie przez "Kolejowy Przegląd Mechaniczny" (8/1950) autorstwa tego rozwiązania kolejarzom pleszewskim</ref>, zmieniono jednak rozplanowanie wnętrza, układ drzwi oraz liczbę i szerokość okien. W miejsce dwóch zespołów napędowych zastosowano pojedynczy silnik Scania-Vabis o mocy 180 KM. Pojazd oddano do eksploatacji 14 czerwca 1950 roku i oznaczono Mxx 189.  
  
 
W nocy z 6 na 7 stycznia 1962 roku wagon spłonął doszczętnie na szlaku między [[Pleszew Wąsk.|Pleszewem Wąsk.]] i [[Dobrzyca|Dobrzycą]]. Nie nadawał się do odbudowy i został złomowany w Pleszewie.
 
W nocy z 6 na 7 stycznia 1962 roku wagon spłonął doszczętnie na szlaku między [[Pleszew Wąsk.|Pleszewem Wąsk.]] i [[Dobrzyca|Dobrzycą]]. Nie nadawał się do odbudowy i został złomowany w Pleszewie.
Linia 45: Linia 45:
 
==Konstrukcja==
 
==Konstrukcja==
 
Pojazd zaprojektowano i wykonano jako trójczłonowy, w którym człony skrajne przeznaczone były do przewozu pasażerów, człon środkowy - podwieszony - mieścił silnik wraz z zespołem napędowym. Do napędu wykorzystano silnik firmy Scania-Vabis (stąd potoczna nazwa tego wagonu - "skania") zblokowany ze skrzynią biegów firmy Mylius. Napęd poprzez przekładnię rewersową był przenoszony za pomocą wałów Kardana na najbliższe środkowi pojazdu osie wózków w sąsiednich członach (człon silnikowy nie posiadał własnych kół).
 
Pojazd zaprojektowano i wykonano jako trójczłonowy, w którym człony skrajne przeznaczone były do przewozu pasażerów, człon środkowy - podwieszony - mieścił silnik wraz z zespołem napędowym. Do napędu wykorzystano silnik firmy Scania-Vabis (stąd potoczna nazwa tego wagonu - "skania") zblokowany ze skrzynią biegów firmy Mylius. Napęd poprzez przekładnię rewersową był przenoszony za pomocą wałów Kardana na najbliższe środkowi pojazdu osie wózków w sąsiednich członach (człon silnikowy nie posiadał własnych kół).
 
  
 
== Źródła ==
 
== Źródła ==
Linia 51: Linia 50:
 
R. Witkowski: ''Tajemnicze trójczłonowe zespoły motorowe na tor szerokości 750 mm'', "Świat Kolei" 8/2015
 
R. Witkowski: ''Tajemnicze trójczłonowe zespoły motorowe na tor szerokości 750 mm'', "Świat Kolei" 8/2015
  
 +
== Przypisy ==
 +
<References/>
 
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]]
 
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]]
 
[[Kategoria:Wąskotorowe spalinowe zespoły trakcyjne]]
 
[[Kategoria:Wąskotorowe spalinowe zespoły trakcyjne]]

Wersja z 15:37, 22 sie 2015

Mxx 189*
'
Przewoźnik PKP
Oznaczenie przewoźnika Mxx 189*
Producent Warsztaty KD Pleszew**,
Lata budowy 1949/50
Układ osi 2'(1A)'(A1)'2'
Układ członów r+s+r
Masa służbowa ok. 39 t
Długość ze zderzakami ok. 32 m
Szerokość 2250***/ok. 2300 mm
Wysokość 3095***/ok. 3100 mm
Rozstaw osi skrajnych 28330 mm***
Rozstaw czopów skrętu 9330/8400 mm***
Rozstaw osi wózka 1270 mm***
Średnica kół 660/580 mm****
Rozstaw szyn 750 mm
Typ silnika spalinowego wysokoprężny, R8
Producent silnika Scania-Vabis
Moc silnika 180 KM
Rodzaj przekładni mechaniczna
Typ przekładni Mylius



Liczba miejsc siedzących 104
Liczba miejsc ogółem 238
* u B. Pokropińskiego pojawia się również Mxx 186.
** Przebudowa z zespołu motorowego serii F
*** Dane dla zespołów motorowych serii F.
**** Napędowe/toczne

Mxx 189 - trójczłonowy wąskotorowy zespół motorowy odbudowany w warsztatach Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej w 1949 roku w oparciu o podzespoły łotewskiego wagonu F 901[1].

Historia

Trzy zespoły motorowe serii F zostały zamówione w 1939 roku do obsługi przekuwanej wówczas na szerokość 750 mm linii kolejowej Lipawa - Aizpute w zachodniej części Łotwy[2]. Człony sterownicze powstały w Warsztatach Głównych w Lipawie w wyniku przebudowy 6 czteroosiowych wagonów pasażerskich pochodzących z zakładów Linke-Hofmann we Wrocławiu. Człony silikowe wybudowano w tym samym okresie w Warsztatach Głównych w Rydze. Jako źródło napędu zastosowano dwa silniki wysokoprężne Mercedes-Benz o mocy po 100 KM połączone z przekładniami mechanicznymi Mylius. Ukończone zespoły oznaczono serią F i numerami 901, 902 i 903. Do eksploatacji weszły na przełomie lat 1939/40. 21 czerwca 1940 roku na Łotwę wkroczyła Armia Czerwona, zaś niemal równo rok później - Wehrmacht. Podczas okupacji niemieckiej najprawdopodobniej zdemontowano w wagonach układy napędowe. Ostatecznie Niemcy wywieźli wszystkie trzy zespoły z Łotwy. Dwa z nich po wojnie znalazły się na terenie NRD. Wagon 903 został w 1950 roku odbudowany i służył na kolejach DR do grudnia 1964 roku jako VT 137 600.

Nie wiadomo, w jaki sposób i kiedy dokładnie wagon 901 został sprowadzony do Pleszewa. Mogło się to stać jeszcze w trakcie trwania wojny, albo tuż po jej zakończeniu[3]. Najprawdopodobniej wagon był mocno uszkodzony i miał zdemontowany układ napędowy. Być może o jego przesłaniu na Kolej Powiatową Krotoszyn-Pleszew zadecydowały miejscowe doświadczenia we wprowadzaniu trakcji motorowej. Już w latach '30 kolej ta obsługiwała trzy linie autobusowe, zaś w 1935 roku w pleszewskiej parowozowni zbudowano we współpracy z firmą Zagórski-Tatarski z Poznania wagon napędzany silnikiem benzynowym.

W Pleszewie dokonano najprawdopodobniej całkowitej rekonstrukcji pudła zespołu. Świadczą o tym zasadnicze różnice w wyglądzie wagonów przed i po odbudowie. Pozostawiono pierwotny układ z członem silnikowym podwieszonym pomiędzy dwoma członami sterowniczymi[4], zmieniono jednak rozplanowanie wnętrza, układ drzwi oraz liczbę i szerokość okien. W miejsce dwóch zespołów napędowych zastosowano pojedynczy silnik Scania-Vabis o mocy 180 KM. Pojazd oddano do eksploatacji 14 czerwca 1950 roku i oznaczono Mxx 189.

W nocy z 6 na 7 stycznia 1962 roku wagon spłonął doszczętnie na szlaku między Pleszewem Wąsk. i Dobrzycą. Nie nadawał się do odbudowy i został złomowany w Pleszewie.

Konstrukcja

Pojazd zaprojektowano i wykonano jako trójczłonowy, w którym człony skrajne przeznaczone były do przewozu pasażerów, człon środkowy - podwieszony - mieścił silnik wraz z zespołem napędowym. Do napędu wykorzystano silnik firmy Scania-Vabis (stąd potoczna nazwa tego wagonu - "skania") zblokowany ze skrzynią biegów firmy Mylius. Napęd poprzez przekładnię rewersową był przenoszony za pomocą wałów Kardana na najbliższe środkowi pojazdu osie wózków w sąsiednich członach (człon silnikowy nie posiadał własnych kół).

Źródła

B. Pokropiński: Pleszewska "skania", "Świat Kolei" 11/2003 R. Witkowski: Tajemnicze trójczłonowe zespoły motorowe na tor szerokości 750 mm, "Świat Kolei" 8/2015

Przypisy

  1. R. Witkowski: Tajemnicze trójczłonowe zespoły motorowe na tor szerokości 750 mm, "Świat Kolei" 8/2015
  2. Na linii tej pierwotnie zastosowano tor o szerokości 1000 mm.
  3. B. Pokropiński twierdzi ("Spalinowy zespół trakcyjny..."), że pomysł budowy w Pleszewie trójczłonowego wagonu motorowego powstał podobno w 1943 roku. Możliwe, że miało to związek z pojawieniem się zespołu 901.
  4. Raczej jako chwyt propagandowy należy potraktować przypisanie przez "Kolejowy Przegląd Mechaniczny" (8/1950) autorstwa tego rozwiązania kolejarzom pleszewskim