Masa projektowa
Masa projektowa - masa pojazdu kolejowego brana pod uwagę podczas projektowania pojazdu i jego części. Wyróżniamy trzy stany masy projektowej w zależności od stanu obciążenia.
Masa projektowa w gotowości do eksploatacji
Masa pojazdu w stanie "jak zbudowano" (patrz: masa własna) wyposażonego dodatkowo we wszystkie materiały eksploatacyjne oraz obsadzona przez personel, który jest niezbędny do spełnienia jego funkcji. Pojazd bez ładunku użytecznego (tj. masa własna + materiały eksploatacyjne + personel). Wedle zapisów punktu 4.2.2.10 z TSI Loc&Pas (Rozporządzenie 1302/2014) jest równoznaczna z masą służbową.
Do obliczania obciążenia od personelu oraz materiałów eksploatacyjnych należy przyjąć:
| Analizowany składnik masy | Stan |
|---|---|
| Maszynista, drużyna pociągowa, załoga wagonu barowego / restauracyjnego | 80 kg na osobę |
| Paliwa | Pełne zbiorniki |
| Piasek | Pełne zbiorniki |
| Jedzenie i napoje, w tym woda do picia i gotowania | Maksymalna zaprojektowana pojemność |
| Czysta woda do układu toalet (wspólne lub niezależne zbiorniki) i zmywanie naczyń | Maksymalna zaprojektowana pojemność największego zbiornika (wody czystej lub ścieków) |
| Zawartość zbiorników toaletowych | |
| Płyn do spryskiwacza szyby przedniej | Określony maksymalny poziom płynu |
Stan ten jest również opisywany jaka masa próżna lub tara.
Masa projektowa przy normalnym obciążeniu użytkowym
Masa projektowa w gotowości do eksploatacji wraz z doliczoną normalną zaprojektowaną ładownością.
Jest to typowa masa dla największej ładowności obserwowanej regularnie i jest określona przez rodzaj taboru i/lub poziom komfortu związany z typem świadczonej usługi.
| Analizowany składnik | dla pociągów dużych prędkości i dalekobieżnych | dla pojazdów pasażerskich innych niż pociągi dużych prędkości lub pociągi dalekobieżne |
|---|---|---|
| Masa pasażera | 80 kg (łącznie z bagażem) | 70 kg (bagaż należy uwzględnić jak poniżej - bagaż podręczny nie musi być brany pod uwagę) |
| Siedzenia pasażerskie | Zajęte w 100% | |
| Siedzenia odchylne | Miejsca składne nie są liczone, chyba że operator określił inaczej | |
| Powierzchnia do stania | 0 kg/m² (0 pasażerów/m²) | 280 kg/m² (4 pasażerów/m²) |
| Powierzchnia gastronomiczna | 100 kg/m² (1,25 pasażera/m²) [a] | |
| Przedział bagażowy | 300 kg/m² | |
| Powierzchnia bagażowa | 0 kg/m² (bagaż ten jest wliczony w masę pasażera) | 100 kg/m² |
[a] - Wynika to z założenia, że pasażerowie w części gastronomicznej są jedynie czasowo, poszukując usług gastronomicznych, zwalniając w tym czasie obciążenie z innych części pociągu.
- Dla pojazdów towarowych
Maksymalna ładowność określona dla pojazdu
Nie ma częściowo załadowanych lub wyjątkowych stanów odniesienia ładunku dla pojazdów towarowych. Ładowność jest zawsze przyjmowana jako maksymalna ładowność określona dla pojazdu. Maksymalne obciążenie jest określone w tabeli obciążeń pojazdu. Masę pojazdu w stanie gotowym do pracy plus ten ładunek określa się również jako masę ładowną pojazdu.
Masa projektowa przy dopuszczalnym obciążeniu użytkowym
Masa projektowa w gotowości do eksploatacji wraz z doliczonym maksymalnym dopuszczalnym obciążeniem użytkowym.
Dopuszczalne obciążenie użytkowe jest zdefiniowane w poniższej tabeli. Jest ono zależne od rodzaju taboru i stanowi dopuszczalne obciążenie, które można przetransportować i które występuje tylko w wyjątkowych przypadkach (np. wyjątkowo duża liczba pasażerów). Odpowiada ona granicy konstrukcyjnej pojazdu.
| Analizowany składnik | dla pociągów dużych prędkości i dalekobieżnych | dla pojazdów pasażerskich innych niż pociągi dużych prędkości lub pociągi dalekobieżne |
|---|---|---|
| Masa pasażera | 80 kg (łącznie z bagażem) | 70 kg (bagaż należy uwzględnić jak poniżej - bagaż podręczny nie musi być brany pod uwagę) |
| Siedzenia pasażerskie | Zajęte w 100% | |
| Siedzenia odchylne | Miejsca składne nie są liczone, chyba że operator określił inaczej | |
| Powierzchnia do stania | 160 - 320 kg/m² (2 - 4 pasażerów/m²) [b] | 500 kg/m² (ok. 7,14 pasażerów/m²) [c] |
| Powierzchnia gastronomiczna | ||
| Przedział bagażowy | 300 kg/m² | |
| Powierzchnia bagażowa | 0 kg/m² (bagaż ten jest wliczony w masę pasażera) | 100 kg/m² |
[b] - Dopuszczalne obciążenie użytkowe od pasażerów stojących na poziomie 320 kg/m² jest typowe dla sytuacji występujących w krajach europejskich, jednak dla niektórych rodzajów usług może być ono mniejsze. Organizacja określająca wymagania techniczne dla pojazdu (np. autor Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia) może określić mniejszą wartość dopuszczalnego obciążenia od stojących pasażerów niż 320 kg/m², szczególnie w przypadku występowania warunków specyficznych dla danego rodzaju usługi (np. klasa pierwsza, wagony sypialne, ...)
[c] - Dopuszczalne obciążenie użytkowe od pasażerów stojących na poziomie 500 kg/m² jest typowe dla sytuacji występujących w krajach europejskich, jednak w zależności od rodzaju usługi wartość ta waha się od 350 kg/m² do 700 kg/m² (od 5 do 10 pasażerów/m²). Organizacja określająca wymagania techniczne dla pojazdu (np. autor Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia) może określić inną wartość dopuszczalnego obciążenia od stojących pasażerów niż 500 kg/m², szczególnie w przypadku występowania warunków specyficznych dla niektórych rodzajów:
- pojazdów dwupokładowych i pojazdów podmiejskich (np. tylko z drzwiami w końcach wagonów) dopuszczalne obciążenie może być mniejsze ze względu na gorsze warunki wymiany pasażerskiej i tym samym mniejsze rzeczywiste napełnienie pojazdu,
- pojazdów agomaracyjnych może być wymagane wyższe obciążenie dopuszczalne ze względu na wyższe rzeczywiste napełnienie pojazdów w godzinach szczytu.