Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Enkol
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 31 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 112: Linia 112:
 
| 1655/53
 
| 1655/53
 
| 785mm
 
| 785mm
−
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawna
+
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 
|  
 
|  
 
|-
 
|-
Linia 159: Linia 159:
 
| 1981
 
| 1981
 
| 785mm
 
| 785mm
−
| style="background-color:#80FFFF;" |W trakcie remontu
+
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 
| Lokomotywa sprowadzona z Huty Pokój. Lokomotywa nie posiada górnej lampy oraz posiada malowanie zakładowe.
 
| Lokomotywa sprowadzona z Huty Pokój. Lokomotywa nie posiada górnej lampy oraz posiada malowanie zakładowe.
 
|-
 
|-
Linia 184: Linia 184:
 
|-
 
|-
 
| [[Tabor:Lw-00370|WLs150-7225]]
 
| [[Tabor:Lw-00370|WLs150-7225]]
−
| [[Plik:16am.jpg|100px]]  
+
| [[Plik:Wls150-7225.jpg|100px]]  
 
| 1966
 
| 1966
 
| 785mm
 
| 785mm
Linia 210: Linia 210:
 
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 
| Pęknięty blok silnika
 
| Pęknięty blok silnika
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-02036|2WLs50-1814]]
 +
| [[Plik:|100px]]
 +
| 1966
 +
| 785mm
 +
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 +
| Drzwi zaadoptowane z lokomotywy Wls75
 
|-
 
|-
 
| [[Tabor:Lw-00035|2WLs50-1836]]
 
| [[Tabor:Lw-00035|2WLs50-1836]]
Linia 287: Linia 294:
 
| 1
 
| 1
 
| Bo'
 
| Bo'
−
| style="background-color:#80FFFF;" |W Remoncie
+
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
−
| Najprawdopodobniej najstarszy czynny elektrowóz na świecie.
+
|
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
Linia 552: Linia 559:
 
| 750mm
 
| 750mm
 
| 03
 
| 03
−
| style="background-color:#80FFFF;" |W trakcie remontu
+
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 
| Wagon Kryty "Kibel"<br/>  
 
| Wagon Kryty "Kibel"<br/>  
 
-Przebudowa z węglarki Wddxh na wagon BTxhp do obsługi lini Siemianowice Śl. Wąsk. - Bytom K. Wąsk. - Miasteczko Śl. Wąsk. <br/>
 
-Przebudowa z węglarki Wddxh na wagon BTxhp do obsługi lini Siemianowice Śl. Wąsk. - Bytom K. Wąsk. - Miasteczko Śl. Wąsk. <br/>
Linia 565: Linia 572:
 
| 750mm
 
| 750mm
 
| 04
 
| 04
−
| style="background-color:#80FFFF;" |W trakcie remontu
+
| style="background-color:#fe7f00;" |Odstawiony
 
| Wagon Kryty "Kibel"<br/>  
 
| Wagon Kryty "Kibel"<br/>  
 
-Przebudowa z węglarki Wddxh na wagon BTxhp do obsługi lini Siemianowice Śl. Wąsk. - Bytom K. Wąsk. - Miasteczko Śl. Wąsk. <br/>
 
-Przebudowa z węglarki Wddxh na wagon BTxhp do obsługi lini Siemianowice Śl. Wąsk. - Bytom K. Wąsk. - Miasteczko Śl. Wąsk. <br/>
Linia 740: Linia 747:
 
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 
| Niskoburtowa, drewniana
 
| Niskoburtowa, drewniana
 +
|-
 +
| [[Tabor:Lw-03133|W]]
 +
| [[Plik:Węglarka Florian.jpg|100px]]
 +
|
 +
|
 +
| 785mm
 +
| W
 +
| style="background-color:#80FF89;" |Sprawny
 +
| Sprowadzona z Huty Florian gdzie stała na pomniku. Pojazd samowyładowczy.
 
|-
 
|-
 
| [[Tabor:Lw-03077|Kddxh]]
 
| [[Tabor:Lw-03077|Kddxh]]
Linia 783: Linia 799:
 
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
 
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
 
! style="width:25px" class="unsortable"|L.p.
 
! style="width:25px" class="unsortable"|L.p.
−
! style="width:400px" |Nazwa Stacji
+
! style="width:300px" |Nazwa Stacji
−
! style="width:50px"| Kilometraż
+
! style="width:25px"| Kilometraż
−
! style="width:100px" | Status
+
! style="width:50px" | Status
−
! style="width:400px" | Stan Zachowania
+
! style="width:450px" | Stan Zachowania
 +
! style="width:50px" | Plan Schematyczny Stacji
 
|-
 
|-
 
| 1
 
| 1
Linia 793: Linia 810:
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="text-align:right"| Bardzo dobry, brak nastawni wykonawczej
 
| style="text-align:right"| Bardzo dobry, brak nastawni wykonawczej
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 2
 
| 2
Linia 799: Linia 817:
 
| style="background-color:#fe7f00;" | Nieczynna
 
| style="background-color:#fe7f00;" | Nieczynna
 
| style="text-align:right"| Istnieje do dziś tor szlakowy z Bytomia Karbia do Bytomia Północnego. Stacja Zlikwidowana.
 
| style="text-align:right"| Istnieje do dziś tor szlakowy z Bytomia Karbia do Bytomia Północnego. Stacja Zlikwidowana.
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 3
 
| 3
Linia 805: Linia 824:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 4
 
| 4
Linia 811: Linia 831:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 5
 
| 5
Linia 817: Linia 838:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 6
 
| 6
Linia 823: Linia 845:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 7
 
| 7
Linia 829: Linia 852:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 8
 
| 8
Linia 835: Linia 859:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 9
 
| 9
Linia 841: Linia 866:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 10
 
| 10
Linia 847: Linia 873:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 11
 
| 11
Linia 853: Linia 880:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak układu torowego, zachowany budynek stacyjny
 
| style="text-align:right"| Brak układu torowego, zachowany budynek stacyjny
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 12
 
| 12
−
| [[Kopalnia Gliwice (przystanek osobowy)]]
+
| [[Kopalnia_Gliwice_(przystanek_osobowy)|Kopalnia Gliwice (przystanek osobowy)]]
 
| style="text-align:right"| 20,100
 
| style="text-align:right"| 20,100
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 13
 
| 13
Linia 865: Linia 894:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 14
 
| 14
Linia 871: Linia 901:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak układu torowego, zachowany budynek stacyjny
 
| style="text-align:right"| Brak układu torowego, zachowany budynek stacyjny
 +
| [[Plik:Plan Bojków 09.1980.jpg|300px]]
 
|-
 
|-
 
| 15
 
| 15
Linia 877: Linia 908:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 16
 
| 16
Linia 883: Linia 915:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style="text-align:right"| Zachowany tor przy peronie
 
| style="text-align:right"| Zachowany tor przy peronie
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 17
 
| 17
Linia 888: Linia 921:
 
| style="text-align:right"| 28,300
 
| style="text-align:right"| 28,300
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
−
| Słabo zachowany układ torowy, zachowany budynek stacyjny w stanie słabym, perony, semafor wyjazdowy oraz magazyn w stanie ruiny.
+
| style="text-align:right"|Słabo zachowany układ torowy, zachowany budynek stacyjny w stanie słabym, perony, semafor wyjazdowy oraz magazyn w stanie ruiny.
 +
| [[Plik:Plan_Nieborowice_09.1990.jpg|300px]]
 
|-
 
|-
 
| 18
 
| 18
Linia 895: Linia 929:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowany
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 19
 
| 19
Linia 901: Linia 936:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Dobrze zachowany układ torowy, zachowany budynek stacyjny oraz magazyn w stanie dobrym.
 
| style="text-align:right"| Dobrze zachowany układ torowy, zachowany budynek stacyjny oraz magazyn w stanie dobrym.
 +
| [[Plik:Plan_Pilchowice_03.1991.jpg|300px]]
 
|-
 
|-
 
| 20
 
| 20
Linia 906: Linia 942:
 
| style="text-align:right"| 37,100
 
| style="text-align:right"| 37,100
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
−
| style="text-align:right"| Bardzo Dobry
+
| style="text-align:right"|Dobry
 +
| [[Plik:Stanica_03.2024.png|300px]]
 
|-
 
|-
 
| 21
 
| 21
Linia 913: Linia 950:
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="text-align:right"| Bardzo Dobry
 
| style="text-align:right"| Bardzo Dobry
 +
| [[Plik:Plan_schematyczny_Rudy_09.2023.jpg|300px]]
 
|-
 
|-
 
| 22
 
| 22
Linia 919: Linia 957:
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="text-align:right"| Układ torowy zachowany, budynki w stanie słabym.
 
| style="text-align:right"| Układ torowy zachowany, budynki w stanie słabym.
 +
| [[Plik:Plan_Paproć_11.2024.jpg|300px]]
 
|-
 
|-
 
| 23
 
| 23
Linia 925: Linia 964:
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="background-color:#80FF89;" |Czynna
 
| style="text-align:right"| Bardzo Dobry
 
| style="text-align:right"| Bardzo Dobry
 +
| [[Plik:Plan_Rybnik_Stodoły_11.2024.jpg|300px]]
 
|-
 
|-
 
| 24
 
| 24
Linia 931: Linia 971:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 25
 
| 25
Linia 937: Linia 978:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak układu torowego, budynek w stanie dobrym.
 
| style="text-align:right"| Brak układu torowego, budynek w stanie dobrym.
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 26
 
| 26
−
| [[Żwirownia Babice (bocznica)]]
+
| [[Żwirownia_Babice|Żwirownia Babice (bocznica)]]
 
| style="text-align:right"| 56,800
 
| style="text-align:right"| 56,800
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 27
 
| 27
Linia 949: Linia 992:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 
| style="text-align:right"| Brak Pozostałości
 +
|
 
|-
 
|-
 
| 28
 
| 28
Linia 955: Linia 999:
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style = "background-color: #ff6666| Zlikwidowana
 
| style="text-align:right"| Układ torowy zachowany w stanie złym, budynków brak.
 
| style="text-align:right"| Układ torowy zachowany w stanie złym, budynków brak.
 +
|
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}

Aktualna wersja na dzień 15:11, 30 lis 2024

Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach
LokoRudy.jpg
Poprzednie nazwy:
Rauden 1898-1945, Rudy 1945-nadal
Rok budowy 1898
Cel budowy Połączenie miast wcześniej nieskomunikowanych kolejowo: Gliwic z Raciborzem
Zleceniodawca budowy Górnośląskie Tramwaje Parowe
Data wpisu do rejestru zabytków 1993
Rozstaw szyn 785 mm
Pierwotny rozstaw szyn 785 mm
Istniejące linie Bytom Karb Wąskotorowy - Markowice Raciborskie
Długość czynnego odcinka 6,9km
Długość całkowita istniejących szlaków ~12 km
Długość zlikwidowanych linii 54,8 km
Stacje styczne z koleją normalnotorową Racibórz Markowice
Inne ważniejsze stacje Gliwice Trynek
'
Operatorzy
Nazwa Operatora Okres działalności
Górnośląskie Tramwaje Parowe 1900 - 1945
PKP 1945 – 1992
Towarzystwo Miłośników Górnośląskiej Kolei Wąskotorowej 1993 - 1999
Katowickie Stowarzyszenie Miłośników Kolei 1999 - 2009
Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej 2009 - 2017
Gminny Ośrodek Turystyki i Promocji w Rudach 2017 - nadal
'
Aktualności
kolejkarudy.pl

Zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach - Stacja kolei wąskotorowej położona w 23 kilometrze linii Gliwice Wąskotorowe - Racibórz Markowice (Stacja Rudy jest też w km 41,100 na lini Bytom Karb Wąskotorowy - Racibórz Markowice) obecnie znajduje się we władaniu Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej. Niegdyś była ważną stacją przeładunkową, główną lokomotywownią i wagonownią na linii. Dziś stanowi wielką atrakcję turystyczną w regionie.

Plan schematyczny Rudy 09.2023.jpg


Historia[edytuj]

Geneza powstania i budowa[edytuj]

Brak sprawnego systemu transportowego na trasie między Gliwicami a Raciborzem zaowocował w 1891 roku pomysłem budowy kolei wąskotorowej Gliwice-Rudy-Racibórz. Z inicjatywą stworzenia sprawnego systemu transportowego wyszła firma "Kramer & Co.". W 1894 r. utworzono Górnośląskie Tramwaje Parowe, które później zostały pierwszym przewoźnikiem na linii. Trwały już wtedy prace przy budowie pierwszej linii tramwajowej Gliwice-Piekary Śląskie. 15 października 1987 roku firma "Kramer & Co." otrzymała koncesję na budowę i eksploatację linii w trakcji parowej a 13 kwietnia 1898 roku Ministerstwo Robót Publicznych nadało tej firmie prawo wywłaszczenia gruntów pod budowę kolei. Linia została otwarta 25 marca 1899r., początkowo na odcinku Gliwice-Rudy. W tym samym czasie połączono stację Nieborowice z Cegielnią "Wilcza" torem o długości 3,7 km. We fragmencie zezwolenia z dnia 25 kwietnia 1900 roku udzielonemu przez Prezydenta Rządowego Opola czytamy:

"Udziela się zezwolenia przy poniższych warunkach na budowę i eksploatację kolejki o charakterze linii bocznej o szerokości 0,785 m z Gliwic przez Rudy do Raciborza dla przewozu osób i towarów za pomocą trakcji parowej dla firmy Oberschleise Dampfstraßenbahn G.m.b.H. Berlin, którą zarejestrowano 21 marca 1894 roku w rejestrze handlowym Królewskiego Sądu Okręgowego I w Berlinie na podstawie ustawy o kolejkach i prywatnych połączeniach kolejowych z 28 lipca 1892 roku, w porozumieniu z Królewską Dyrekcją Kolejową w Katowicach oraz z zachowaniem praw osób trzecich.

§1

Zezwolenia udziela się na okres 99 lat."

Z końcem 1900 roku Górnośląskie Tramwaje Parowe otrzymały prawo wywłaszczania gruntów pod budowę kolei od Rud w stronę Raciborza. Następnie do użytku oddany został krótki odcinek Rudy-Paproć (w lutym 1901). W kwietniu 1902 przedłużono linię do Markowic, po drodze budując stacje Szymocice, Nędza oraz Babice. W końcu 17 maja 1903 linia dotarła do ostatniej na linii stacji Ratibor Plania (Racibórz Płonia).

Okres Międzywojenny[edytuj]

Zakupiono 2 wersje parowozów na linie Gliwice Trynek-Racibórz Płonia:
-w 1919 roku zakupiono parowóz firmy Borsig Tx6 (układ osi D)
-w 1925 roku zakupiono 2 sztuki parowozów T40 firmy AEG, najsilniejsze parowozy w historii GKW

Po 1945 - w strukturach GKW (za czasów PKP)[edytuj]

Po wojnie cała linia znalazła się w granicach Polski. W 1945 roku po wkroczeniu oddziałów radzieckich rozebrano odcinek torów od Lukasyny do stacji Paproć. Linia siłami kolejarzy i z pomocą żołnierzy WP została odbudowana i przywrócono jej przejezdność. Kursowanie pociągów odbywało się już tylko do stacji Racibórz Markowice, gdyż stacja Ratibor Plania (Racibórz Płonie) została zamknięta 25 maja 1939 roku z powodu powodzi, która przerwała pobliskie wały. Nie została już ponownie uruchomiona, gdyż w 1940 roku do toru łączącego Płonię z Lukasyną dotarła budowa kanału Ulga i nie zdecydowano się na budowę mostu kolejowego dla wąskotorówki, kładąc jednocześnie kres tej linii. W w 1960 roku wyeksploatowano ostatni wagon motorowy na sieci GKW, a 6 lat później zawieszono ruch pasażerski do Markowic. PKP chcąć unowocześnić wąskie tory w Polsce zaczęło sprowadzać lokomotywy Lxd2 firmy FAUR w Bukareszcie. Pierwszą lokomotywownią w Polsce, która otrzymała te lokomotywy była lok. Rudy (1967r.). W 1989 roku przeprowadzono ostatnią większą inwestycje na lini, a mianowicie wybudowano przystanek Gliwice Śródmieście. Zaledwie niecałe 2 lata później zawieszono ruch do tego przystanku (1991.11.04). Zawieszenie kursów pasażerskich na lini nastąpiło na przełomie 1991/92 roku a pociągów towarowych nastąpiło przez rozwiązanie umowy bocznicowej z kopalnią Gliwice 31 grudnia 1993 roku.

Pod władaniem stowarzyszeń[edytuj]

1993-1999 – okres "rządów" Tadeusza Popiela na stacji Rudy przekazanej w opiekę Towarzystwu Miłośników Górnośląskiej Kolei Wąskotorowej. Niestety, Towarzystwo nie wykorzystało możliwości przywrócenia ruchu pasażerskiego na całkowicie przejezdnej (do 1995 roku) linii. Pan Popiel jako prezes Towarzystwa" zasłynął" z wrogości okazywanej miłośnikom kolei chcącym wejść na teren stacji oraz całkowitej ignorancji opinii środowiska polskich hobbystów kolejnictwa i konserwatora zabytków. Zrealizował swój pomysł z serii "Idee fixe": w 1998 wybudowano parowóz Pw53 kosztem zniszczenia 2 unikatowych parowozów: ostatniego czynnego Tw53, wypożyczonego Towarzystwu (pojazd jest własnością Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu) i Px48 darowanego Towarzystwu przez PKP. Drugi z parowozów (bez tendra wykorzystanego w parowozie Pw53), po dewastacji, zostaje nielegalnie sprzedany angielskiemu miłośnikowi.

1999.12 – Pod naciskiem opinii publicznej Tadeusz Popiel rezygnuje z prezesury Towarzystwa ustępując miejsca Januszowi Gieruckiemu, etnografowi i muzealnikowi. Katowickie Stowarzyszenie Milośników Kolei przejmuje w opiekę stację Rudy wraz z całą infrastrukturą. Rodzi się koncepcja stopniowego odbudowywania rozkradzionego i zniszczonego szlaku GKW Gliwice-Rudy-Markowice. Wykonywane były remonty lokomotyw oraz naprawy szlaku oraz jego odkrzaczanie.

Niestety Pan Gierucki skasował wiele unikatowych eksponatów na zawsze pozbawiając kolejkę unikalnych, wyjątkowych zbiorów. Rozebrał również linię teletechniczną biegnącej wzdłuż szlaku.

Przejęcie Stacji Przez UM Kuźnia Raciborska[edytuj]

2009.01 - przejęcie obiektu przez gminę Kuźnia Raciborska. Nastały nowe, lepsze czasy po zawiłym zarządzaniu przez stowarzyszenia. Naczelnikiem stacji Rudy zostaje Pan Jarosław Łuszcz. Nowy naczelnik czyni dużo starań o pozyskanie taboru i sprowadzenie go na stację. Wykonano dużo remontów, przywrócono dużo lokomotyw do ruchu, między innymi perłę stacji czyli parowóz Las49-3343

Niezrealizowane projekty[edytuj]

Plany przedłużenia linii do centrum Raciborza nie doszły do skutku, podobnie jak plany połączenia Rud z Kopalnią "Emma" (obecnie Marcel") przez Rybnik czy też pochodzącego z 1901 roku projektu budowy linii z Nieborowic do Czerwionki w której to znajduje się Kopalnia Dębieńsko. Jako fragment sieci tramwajowej, także kolej do Rud miała planowo zostać zelektryfikowana jednak pomysł ten nigdy nie doczekał się realizacji.



Tabor[edytuj]

Historyczny[edytuj]

W pierwszych latach do przewozów ludzi i towarów użytkowano tramwajowe lokomotywy parowe marki Hohenzoller, wycofane z dopiero co zelektryfikowanej miejskiej sieci tramwajowej, które ze względu na swój "miejski" rodowód nie sprawdziły się do ciągnięcia cięższych składów na dłuższych trasach. Już po 5 latach zaczęto więc wprowadzać do ruchu parowozy typowo "kolejowe" - początkowo marki Borsig (oznaczone serią Txb2) które służyły do lat 60-tych, później potężne Tw9. Po wojnie w ramach programu UNRRA dostarczono z USA maszyny serii Pxu które pracowały aż do zastąpienia ich spalinowozami rumuńskimi, kiedy to zostały w większości przekazane na Kujawskie Koleje Wąskotorowe. Podobnej klasy maszynami były polskie Px48 - trzy lokomotywy tej serii służyły na trasie Gliwice - Rudy w latach sześćdziesiątych jednak niewielka moc tych parowozów spowodowała, że przed końcem dekady zostały przeniesione na inne koleje wąskotorowe PKP.

Obecnie[edytuj]

Zestawienie taboru stacjonującego w Rudach:

Parowozy[edytuj]

Oznaczenie Zdjęcie Typ Rok prod. Nr. Kotła Prześwit Stan Uwagi
Las49-3343 Las49-3343 Rudy.jpeg Las49 1954 1655/53 785mm Odstawiony
Tw53-3996 /
Pw53-02 		Pw53-02.jpg Tw53/Pw53 1955/1999 13969/54 785mm Eksponat Przebudowany z Tw53. Tender od Px48.
15 Borsig Rudy.jpeg Bn2t 1929 12050/29 785mm Eksponat
Tw9-8 Tw9.Rudy.jpg Tw9 1924 785mm Eksponat Na stacji znajduje się kocioł służący kiedyś do ogrzewania lokomotywowni a obecnie jest częścią muzeum multimedialnego w hali Wagonowni w Rudach.

Spalinowe pojazdy trakcyjne[edytuj]

Oznaczenie Zdjęcie Rok prod. Prześwit Stan Uwagi
Lxd2-08 DSC06872am.JPG 1981 785mm Odstawiony Lokomotywa sprowadzona z Huty Pokój. Lokomotywa nie posiada górnej lampy oraz posiada malowanie zakładowe.
Lxd2-354 DSC05612am6.JPG 1967 785mm Odstawiony
Lxd2-373 Lxd2-373 Rudy.jpg 1981 785mm Sprawna
Lyd1-150 IMG 20210619 142752.jpg 1966 785mm Odstawiony
WLs150-7225 Wls150-7225.jpg 1966 785mm Odstawiony
WLs180-15 Wls180-15-rudy-m-bachusz.jpeg 1971 785mm Sprawna
WLs180-36 DSC0731am6.JPG 1972 785mm Sprawna
2WLs40-1189 DSC05617bm.JPG 1961 785mm Odstawiony Pęknięty blok silnika
2WLs50-1814 [[Plik:|100px]] 1966 785mm Odstawiony Drzwi zaadoptowane z lokomotywy Wls75
2WLs50-1836 2Wls50-1836 Rudy.jpeg 1970 785mm Odstawiony
2WLs50-2088 Wąskotorówka w rudach 444.jpg 1970 785mm Sprawna
WLs75-38 DSC02857am.JPG 1967 785mm Sprawna
WLs75-66 Wls75-66 Rudy.jpeg 1971 785mm Odstawiony
Mbxd2-218 DSC09477am.JPG 1986 785mm Sprawna
WLs40-372 Rudy, WLs40 (1).JPG 1955 600mm Eksponat
WLs40-377 Wls40-377.jpg 1955 600mm Eksponat
WLs40-568 Wls40-568 Rudy.jpg 1957 600mm W trakcie remontu

Elektrowozy[edytuj]

Typ Zdjęcie Rok prod. Prześwit Nr. Zakładowy Układ osi Stan Uwagi
Siemens Siemens Rudy.JPG 1896 785mm 1 Bo' Odstawiony

Pojazdy Specjalne[edytuj]

Typ Zdjęcie Rok prod. Prześwit Oznaczenie Stan Uwagi
Wmd Wmd101.jpeg 1959 785mm Wmd 101 Sprawny
Doc Drezyna Doc Stanica.jpg 785mm Doc Sprawny Zbudowana na podstawie drezyny Doc, obecnie posiada ławki oraz ma silnik z motoru "Mińsk"
803S 803S-01.jpg 1985 785mm 803S-01 Odstawiony Pług Odśnieżny, kiedyś miał rozstaw 1000mm, a obecnie stoi na wózkach z węglarek Wddxh.
Urządzenie Rotacyjne 09am.jpg 1967 785mm Urządzenie Rotacyjne (Ex. Lxd2-357) Odstawiony Przebudowana na rotacyjne urządzenie do oczyszczania toru w roku 1987 z lokomotywy Lxd2-357.
Wagon Opryskowy Wagon Opryskowy.jpg 785mm Wagon Opryskowy Odstawiony Wagon służył do rozprowadzania substancji chemicznej do usuwania zieleni z torowiska. W środku znajdował się zbiornik na substancję, z którego pompa zasilana silnikiem dwusuwowym andorii rozprowadzała równomiernie do dysz opryskowych płyn podczas jazdy. Dzięki temu roślinność nie rosła w pobliżu torów.
Pług Odśnieżny Bjorke Pług Rudy.jpg 1963 785mm S 00-00-932-3000-1 Odstawiony Wagon przywieziono w 1969 roku do Bytomia i przydzielono do lokomotywowni Rudy
Kdxh Kdxh 1105-6.jpg 785mm S 00-00-934-1105-6 Odstawiony Wagon kryty, brankard.
Kdxh Kdxh roboczy.jpg 785mm S Sprawny Wagon kryty, brankard. Używany do prac torowych.
PWmd PWmd Rudy1.jpg 785mm PWmd 4001-8 Odstawiony Wagon doczepny do drezyn Wmc/Wmd
Wózek torowy Wózek torowy.jpg 785mm Wózek torowy Sprawny
Koleba Koleba Florian.jpg 785mm Koleba Odstawiony Koleba sprowadzona z huty Florian w Świętochłowicach
Koleba Koleba rudy.jpg 785mm Koleba Odstawiony
Transporter Transporter1 Rudy.jpg 785mm T Odstawiony Transporter typu rollbock do przewozu wagonów normalnotorowych po sieci wąskotorowej.
Transporter Transporter2 Rudy.jpg 785mm T Eksponat Transporter typu rollbock do przewozu wagonów normalnotorowych po sieci wąskotorowej.

Wagony pasażerskie[edytuj]

Typ Zdjęcie Rok prod. Prześwit Oznaczenie Stan Uwagi
A20D-P A20D-P 236-7.jpg 1988 785mm Bxhpi 00-450024-236-7 Odstawiony Wagon doczepny FAUR
Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[1]
A20D-P A20D-P 237-5.jpg 1988 785mm Bxhpi 00-450024-237-5 Odstawiony Wagon doczepny FAUR
Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[2]
A20D-P A20D-P 238-3.jpg 1988 785mm Bxhpi 00-450024-238-3 Sprawny Wagon doczepny FAUR
Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[3]
BTxh BTxh 313-9.jpg 785mm BTxh 00-320034-313-9 Sprawny Wagon Letni
Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
BTxhp BTxh 314-7.jpg 785mm BTxhp 00-320034-314-7 Sprawny Wagon Letni
Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
BTxhp BTxh 315-4.jpg 785mm PKW BTxhp 00-320034-315-4 Sprawny Wagon Letni
Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh. (sprowadzony z PKW Chorzów)
BTxhp BTxh 316-2.jpg 785mm PKW BTxhp 00-320034-316-2 Sprawny Wagon Letni
Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh. (sprowadzony z PKW Chorzów)
BTxh BTxh 317-0.jpg 785mm BTxh 00-320034-317-0 Sprawny Wagon Letni
Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
BTxh BTxh 318-9.jpg 785mm BTxh 00-320034-318-9 Sprawny Wagon Letni
Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
BTxh BTxh 319-6.jpg 785mm BTxh 00-320034-319-6 Sprawny Wagon Letni
Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh
BTxhpi BTxhpi Kibel.jpg 1981 785mm BTxhpi 316-1 Sprawny Wagon Kryty "Kibel"
Wagon w 2022 roku przeszedł naprawę główną i został przywrócony do ruchu.
BTxhpi BTxhpi 311-5.jpg 1983/95 785mm BTxhpi 00-220034-311-5 Sprawny Wagon Letni "Bytomka"
BTxhpi BTxhpi 310-7.jpg 1983/96 785mm BTxhpi 00-220034-310-7 Sprawny Wagon Letni "Bytomka"
Kdxh Kdxh rudy1.jpg 1899 785mm Kdxh 00-151344-504-7 Sprawny Wagon Brankard

Wagon przebudowany z technicznego na osobowy za czasów PKP

1Aw 1Aw 211-9.jpg 1955 785mm Bxhpi 00-380034-211-9 Odstawiony Wagon Kryty
Fabryka Wagonów Świdnica
Nr. Fab. :1811
BTxhp KWK K-J 03.jpg 750mm 03 Odstawiony Wagon Kryty "Kibel"

-Przebudowa z węglarki Wddxh na wagon BTxhp do obsługi lini Siemianowice Śl. Wąsk. - Bytom K. Wąsk. - Miasteczko Śl. Wąsk.
-Wagon przebudowany z wagonu letniego BTxhp i przystosowany do warunków pracy w kopalni. Przekuty na 750mm.
-Wagon do przewozu pracowników w KWK Kazimierz-Juliusz.
-Przez jakiś czas stał w hali Huty Kościuszko.
-11 Października 2023 roku został sprowadzony na stację w Rudach.

BTxhp KWK K-J 04.jpg 750mm 04 Odstawiony Wagon Kryty "Kibel"

-Przebudowa z węglarki Wddxh na wagon BTxhp do obsługi lini Siemianowice Śl. Wąsk. - Bytom K. Wąsk. - Miasteczko Śl. Wąsk.
-Wagon przebudowany z wagonu letniego BTxhp i przystosowany do warunków pracy w kopalni. Przekuty na 750mm.
-Wagon do przewozu pracowników w KWK Kazimierz-Juliusz.
-Przez jakiś czas stał w hali Huty Kościuszko.
-11 Października 2023 roku został sprowadzony na stację w Rudach.

Wagony towarowe[edytuj]

Typ Zdjęcie Producent Rok prod. Prześwit Oznaczenie Stan Uwagi
Wddxh Wddxh 8713-9.jpg ZNTK Stargard 1969 785mm Wddxh 00-17 534 8713-9 Sprawny Stary nr. 52819
Wddxh Węglarka Rudy 8972-1.jpg ZNTK Stargard 1970 785mm Wddxh 00-17 534 8972-1 Sprawny Stary nr. 53079.
Nietypowy pomost hamulcowy, brak daszku nad jednym stopniem oraz dodatkowa poręcz na ścianie czołowej
Wddxh Wddxh 9586-8.jpg ZNTK Stargard 1980 785mm Wddxh 00-17 534 9586-8 Sprawny
Wddxh Wddxh 8913-5.jpg ZNTK Stargard 1970 785mm Wddxh 00-17 534 8913-5 Sprawny Stary nr. 53019
Wddxh Wddxh 8769-1.jpg ZNTK Stargard 1969 785mm Wddxh 00-17 534 8769-1 Sprawny Stary nr. 52875
Wddxh Wddxh 8950-3.jpg ZNTK Stargard 1970 785mm Wddxh 00-17 534 8950-3 Sprawny
Wddxh Wddxhrudy5.jpg ZNTK Stargard 1966 785mm Wddxh 00-17 534 8390-6 Sprawny Stary nr. 52496
Wddxh Wddxhrudy4.jpg Zastal Zielona Góra 1959 785mm Wddxh 00-17 534 7042-6 Sprawny
Wddxh Wddxhrudy3.jpg ZNTK Stargard 1966 785mm Wddxh 00-17 534 8293-2 Sprawny Stary nr. 52398
Wddxh Niskoburtówkarudy1.jpg Zastal Zielona Góra 1960 785mm Wddxh 00-17 534 7058-2 Odstawiony Niskoburtowa, drewniana
Wddxh Wddxh rudy roboczy.jpg Zastal Zielona Góra 1960 785mm Wddxh 00-17 534 7076-4 Sprawny Niskoburtowa, drewniana
Wddxh Weglrakaniskoburtowarudy.jpg Konstal Chorzów 1954 785mm Wddxh 00-17 534 7024-4 Sprawny Niskoburtowa, metalowa
Wddxh Wddxhniskoburtowyrudy1.jpg Zastal Zielona Góra 1960 785mm Wddxh Sprawny Niskoburtowa, metalowa.

Przeszła naprawę główną w 2022r.

Wh Wh szprychowaRudy.jpg Konstal Chorzów 785mm Wh 00 08 532 5033-0 Odstawiony Stary nr. 42275 Koła szprychowe
Wh Wh koła pełne rudy.jpg Konstal Chorzów 785mm Wh 00 08 532 5518-0 Odstawiony Stary nr. 42252 Koła pełne
Wh Wh niskoburtowa 1003-7.jpg Konstal Chorzów 785mm Wh 00-08 532 1003-7 Sprawny Niskoburtowa, drewniana
Wh Wh 1004-8 niskoburtowa.jpg Konstal Chorzów 1912 785mm Wh 00-08 532 1004-8 Sprawny Niskoburtowa, drewniana
W Węglarka Florian.jpg 785mm W Sprawny Sprowadzona z Huty Florian gdzie stała na pomniku. Pojazd samowyładowczy.
Kddxh Kddxh Rudy.jpg Zastal Zielona Góra 785mm Kddxh Sprawny Wagon kryty do przewozu płyt cynkowych.
Rdxh Rdxh 4603-4 Rudy.jpg Zastal Zielona Góra 1955 785mm Rdxh 00-15 734 4603-4 Sprawny Wagon cysterna, zbiornik nitowany
Pdxh Pdxh 7106-9.jpg Zastal Zielona Góra 1960 785mm Pdxh 00-15 534 7106-9 Sprawny Platforma, zbudowane na podstawie Wddxh. Stary nr. 52255
Pdx Pdxh 7109-6.jpg Zastal Zielona Góra 1960 785mm Pdx 00-15 534 7109-6 Sprawny Platforma, zbudowane na podstawie Wddxh. Stary nr. 52275

Wszystkie posterunki na linii[edytuj]

Wykaz stacji, post. osłonnych, post. bocznicowych, przystanków osobowych, ładowni i bocznic na linii Bytom Karb Wąsk. - Racibórz Markowice Wąsk.

L.p. Nazwa Stacji Kilometraż Status Stan Zachowania Plan Schematyczny Stacji
1 Bytom Karb Wąsk. 0,000 Czynna Bardzo dobry, brak nastawni wykonawczej
2 Nowy Karb 0,700 Nieczynna Istnieje do dziś tor szlakowy z Bytomia Karbia do Bytomia Północnego. Stacja Zlikwidowana.
3 Miechowice 3,000 Zlikwidowana Brak pozostałości
4 Biskupice Śl. Wąsk. 5,400 Zlikwidowana Brak Pozostałości
5 Zabrze Półn. Wąsk. 8,300 Zlikwidowana Brak Pozostałości
6 Maciejów Śl. 13,700 Zlikwidowana Brak Pozostałości
7 Nowa Hołda 15,200 Zlikwidowana Brak Pozostałości
8 Gliwice Wschodnie 16,300 Zlikwidowana Brak Pozostałości
9 Ciepłownia Gliwice 16,400 Zlikwidowana Brak Pozostałości
10 Gliwice Wąsk. 17,400 Zlikwidowana Brak Pozostałości
11 Gliwice Trynek 19,300 Zlikwidowana Brak układu torowego, zachowany budynek stacyjny
12 Kopalnia Gliwice (przystanek osobowy) 20,100 Zlikwidowany Brak Pozostałości
13 Kopalnia Gliwice (post. osłonny) 20,400 Zlikwidowany Brak Pozostałości
14 Bojków Wąsk. 22,700 Zlikwidowana Brak układu torowego, zachowany budynek stacyjny Plan Bojków 09.1980.jpg
15 Bojków Górny. Wąsk. (przystanek osobowy) 24,400 Zlikwidowany Brak Pozostałości
16 Mysia Góra Osiedle (przystanek osobowy) 26,700 Zlikwidowany Zachowany tor przy peronie
17 Nieborowice 28,300 Zlikwidowana Słabo zachowany układ torowy, zachowany budynek stacyjny w stanie słabym, perony, semafor wyjazdowy oraz magazyn w stanie ruiny. Plan Nieborowice 09.1990.jpg
18 Pilchowice Bierawka (przystanek osobowy) 31,400 Zlikwidowany Brak Pozostałości
19 Pilchowice 32,800 Zlikwidowana Dobrze zachowany układ torowy, zachowany budynek stacyjny oraz magazyn w stanie dobrym. Plan Pilchowice 03.1991.jpg
20 Stanica 37,100 Czynna Dobry Stanica 03.2024.png
21 Rudy 41,100 Czynna Bardzo Dobry Plan schematyczny Rudy 09.2023.jpg
22 Paproć 43,100 Czynna Układ torowy zachowany, budynki w stanie słabym. Plan Paproć 11.2024.jpg
23 Rybnik Stodoły (kiedyś przystanek/teraz stacja) 44,000 Czynna Bardzo Dobry Plan Rybnik Stodoły 11.2024.jpg
24 Szymocice Wąsk. 52,900 Zlikwidowana Brak Pozostałości
25 Nędza Wąsk. 55,900 Zlikwidowana Brak układu torowego, budynek w stanie dobrym.
26 Żwirownia Babice (bocznica) 56,800 Zlikwidowana Brak Pozostałości
27 Babice 58,100 Zlikwidowana Brak Pozostałości
28 Markowice Raciborskie Wąsk. 61,700 Zlikwidowana Układ torowy zachowany w stanie złym, budynków brak.

Bocznice[edytuj]

Linia stanowiła trzon transportu towarowego w regionie, z tego powodu posiadała kilka bocznic do różnych zakładów przemysłowych. Wykaz bocznic (na odc. Gl. Trynek - Markowice) przedstawia poniższa tabela

L.p. Nazwa bocznicy Data otwarcia Data zamknięcia
1 Cegielnia "Wilcza" 1899-03-2525 marca 1899 1926-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1926
2 Górnośląskie Koleje Wąskotorowe 1905-06-022 czerwca 1905 1996-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1996
3 Kopalnia Węgla Kamiennego "Gliwice" 1905-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1905 1993-12-3131 grudnia 1993
4 Młyn parowy, późniejsza garbarnia 1923-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1923 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
5 stacja normalnotorowa Markowice 1905-02-011 lutego 1905 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
6 Tartak "Lukasine" 1930-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1930
7 Tartak "Paproć" 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
8 Zakład Kruszyw Januszowice, Żwirownia "Babice" 1977-11-077 listopada 1977 1981-09-3030 września 1981
9 Zakłady Chemiczne "Ceres" S.A. 1905-02-011 lutego 1905 1945-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1945
10 Zakłady Elektrod Węglowych "1 Maja" (dawniej Siemens) 1939-05-2525 maja 1939
11 Żwirownia "Arndt & Baron" 1931-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1931
12 Żwirownia "Babice" Gminy Bojków 1931-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1931 1937-00-Błąd w wyrażeniu – nieoczekiwany operator < 1937

Zdjęcia[edytuj]

  • Wls180-15 na tle semafora kształtowego w Rudach

  • Las49-3343 z pociągiem specjalnym na stacji Stanica

  • Zwrotnik na stacji Rudy

  • Budynek Stacji Rudy

  • Tory przed lokomotywownią w Rudach


Bibliografia[edytuj]

  • Soida Krzysztof, Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz, EMI-PRESS, ISBN 83-904079-2-2
  • gkw.pl
  • Soida Krzysztof, Koleje wąskotorowe na Górnym Śląsku Tom II, Apland, Katowice 2001, ISBN 83-912575-0-9
  • Służbowy R.J. Poc. Pas. i Tow. Zeszyt IV-41 (02.VI.1985)
  • Archiwum Zabytkowej Stacji Kolei Wąskotorowej w Rudach
  1. ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2. 
  2. ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2. 
  3. ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2. 
Źródło: „https://enkol.pl/index.php?title=Zabytkowa_stacja_kolei_wąskotorowej_w_Rudach&oldid=83136”