WLs40
| WLs40, WLs50, 2WLs40, 2WLs50, 3WLs50, 4WLs50 | |
| ' | |
| Przewoźnik | PKP, przemysł, Wojsko Polskie |
| Oznaczenie przewoźnika | Ld1 |
| Producent | Fablok*, Warszawskie Zakłady Budowy Urządzeń Przemysłowych (?), ZNTK Poznań |
| Lata budowy | 1951*, 1952-1960**, 1961-1975*** |
| Układ osi | B |
| Rozstaw szyn | 600mm, 750mm, 785mm |
| Masa służbowa | 7 t |
| Nacisk osi na szyny | 3,5 t |
| Rozstaw osi skrajnych | 1000 mm |
| Średnica kół | 550 mm |
| Długość ze zderzakami | 4380 mm |
| Szerokość | 1440 mm |
| Wysokość | 2200 mm |
| Prędkość konstrukcyjna | 17 km/h |
| Maksymalna siła pociągowa | 1900 kG |
| Typ silnika spalinowego | S64L**, S324HL*** |
| Moc znamionowa | 40 KM**, 50 KM*** |
| Zapas paliwa | 136 l |
| Rodzaj przekładni | mechaniczna |
| System hamulca | ręczny, uruchamiany za pomocą korby lub dźwigni |
| Sterowanie wielokrotne | brak |
| System ogrzewania | brak |
| * - prototyp, ** - dot. WLs40, *** - dot. WLs50 | |
Lokomotywy z rodziny WLs40, (oznaczenie na PKP Ld1) – polskie wąskotorowe lokomotywy spalinowe przeznaczone dla górnictwa, przemysłu i budownictwa. Podstawową, a zarazem wyjściową wersją lokomotywy była wersja WLs40 przeznaczona do pracy na torze o prześwicie 600 mm, wyposażona w silnik S64L. W latach 1956-57 zmodyfikowano wersję podstawową wprowadzając odmianę WLs50, różniącą się od pierwowzoru zastosowaniem silnika S324HL. Oprócz wersji na tor o prześwicie 600 mm, produkowano następujące wersje:
- 2WLs40 - na tory 750mm i 785mm,
- 2WLs50 - 2WLs40 z silnikiem S324HL o mocy 50KM,
- 3WLs50 - na tor 550 mm - dla górnictwa węgla kamiennego
- 4WLs50 - na tor 1040 mm - dla nasycalni podkładów w Czeremsze
Projekt lokomotywy WLs40 został opracowany w 1950 w Fabloku w Chrzanowie, na bazie dokumentacji produkowanej tam przed wojną lokomotywy 1DK (będącej konstrukcją niemieckiej firmy Deutz)[1]. Napęd stanowił silnik wysokoprężny S64L o mocy 40 KM (mocy trwałej, moc szczytowa wynosiła 44 KM), produkowany w Wytwórni Silników Wysokoprężnych Andoria S.A. w Andrychowie. Napęd na koła był przenoszony za pomocą ślepego wału i wiązarów. Pierwsze lokomotywy zostały zbudowane w Warszawskich Zakładach Budowy Urządzeń Przemysłowych, po czym seryjna produkcja została przeniesiona do ZNTK Poznań, gdzie w latach 1952-1960 zbudowano 883 egzemplarze[1]. Od 1961 do 1975 produkowano ulepszoną wersję z ekonomiczniejszym i mocniejszym silnikiem S324HL o mocy 50 KM, oznaczoną WLs50. Zbudowano 1090 lokomotyw WLs50[1]. Począwszy od lat 80. lokomotywy tych serii zaczęto modernizować.
Eksploatacja
Lokomotywy rodziny WLs40 używane były głównie na kolejach przemysłowych i leśnych. Nieliczne (10 WLs40 i 10 WLs50) używane były przez PKP[1], gdzie otrzymały numery w serii Ld1, oznaczającej dwuosiowe lokomotywy z silnikiem diesla i przekładnią mechaniczną. Na eksport zbudowano dwanaście egzemplarzy WLs40 dla Korei Północnej, trzy WLs50 dla Egiptu oraz dwie WLs50 dla jakiegoś kraju socjalistycznego. Obecnie lokomotywy tego typu stanowią podstawowy środek transportu na większości polskich kolei wąskotorowych o szerokości toru 600mm.
Modernizacja M1 i M3
W 1989 roku ZNTSiS w Brzesku opracowało dwa warianty modernizacji M1 i M3. Zmodernizowana wersja posiada nową, bardziej kanciastą obudowę z zamkniętą budką maszynisty. Zastosowano nowy silnik SW266/L1 (o mocy 50 KM). W wersji M3 zastosowano ponadto nową hydrokinetyczną przekładnię PH1-330.1.
Lista lokomotyw (niepełna)
| Nr fabr. | Typ | Rok prod. | Stan | Prześwit | Oznaczenie | Stacjonuje |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 100 | WLs40 | 1956[2] | Sprawna | 600 | ? | Poznań |
| 133 | WLs40 | 1953 | Odstawiona | 600 | ? | Trzeciewnica |
| 217 | WLs40 | ? | Złom | 600 | ? | Zduńska Wola |
| 258 | WLs40 | 1954 | Odstawiona | 600 | Brak oznaczenia | Przywidz, hotel Zielona Brama |
| ? | WLs40 | 1954 | Pomnik | 600 | ? | Nowa Wieś Lęborska |
| 286[3] | WLs40 | 1955 | Odstawiona | 600 | ? | Trzeciewnica |
| 291 | WLs40 | 1955 | Sprawna | 600 | WP 11-40364 | Hel (MOW) |
| 308 | WLs40 | 1955 | Sprawna | 600 | brak | Hel (MOW) |
| 911 | WLs50 | 1965 | Złom (2013)[4] | 600 | 2 | Bydgoszcz[5] |
| 318 | WLs40 | 1955 | Złom | 600 | brak | Cegielnia Łaznowska Wola |
| 324 | WLs40 | 1955 | Odstawiona | 600 | brak | Rudy |
| 331 | Wls50 | 1955 | Sprawna | 600 | Ld1-01 | Żnin |
| 338 | WLs40 | 1955 | Sprawna | 600 | ? | Ostrów Wielkopolski |
| 372 | WLs40 | 1955 | Odstawiona | 600 | ? | Rudy |
| 377 | WLs40 | 1955 | Odstawiona | 600 | ? | Rudy |
| 402 | WLs40 | 1956 | Sprawna | 600 | ? | Czarna Białostocka |
| 425 | WLs40 | 1955 | Sprawna (stan na sierpień 2011) | 600 | ? | Cegielnia Zasław koło Zagórza (co najmniej do sierpnia 2011) |
| 436 | WLs40 | 1956 | Sprawna | 600 | WP 11-40371 | Hel (wł. Marynarki Wojennej) |
| 437 | WLs40 | 1956 | Sprawna | 600 | WP 11-40372 | Hel (wł. Marynarki Wojennej) |
| 462/62 | WLs40 | 1956 | Sprawna | 600 | Bez oznaczeń | Hel (MOW) |
| 568 | WLs40 | 1957 | Sprawna(2012r.) | 600 | Bez oznaczeń | Cegielnia Branice |
| 588 | WLs40 | 1957 | Pomnik | 600 | brak | Cegielnia BORAL Jankowa Żagańska |
| 595 | WLs50 | 1957 | Sprawna | 600 | 595 | Kopalnia Soli Kłodawa |
| 684 | WLs40 | 1957 | Pomnik | 600 | •• | Cegielnia Toruń Grębocin |
| 688 | WLs40 | 1957 | Złom (2000) | 600 | WP 11-40 373 | Hel |
| 743 | WLs40 | 1958 | Sprawna | 600 | 13000 | Krakulice |
| 755 | WLs40 | 1958 | Pomnik | 600 | ? | Bedlno Radzyńskie |
| 761 | WLs40 | 1958 | Pomnik | 600 | brak | Plac zabaw w Krakowie przy ul. Szwedzkiej |
| 773 | WLs40 | 1958 | Odstawiona | 600 | ? | Trzeciewnica |
| 810 | WLs40 | 1958 | Sprawna | 600 | 12990 | Krakulice |
| 834 | WLs40 | 1958 | Sprawna | 600 | WLs40-834 | Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji |
| 837 | WLs40 | 1958 | Sprawna | 600 | ? | Czarna Białostocka |
| 885 | WLs40 | 1959 | Odstawiona | 600 | Brak oznaczenia (?) | Trans-Mot Bydgoszcz |
| 940 | 2WLs40 | 1959 | W trakcie naprawy | 750 | WLs40-940 | Rogów |
| 943 | 2WLs50 | 1959 | Eksponat | 750 | WLs50 943 | Muzeum rolnictwa i przemysłu rolno- spożywczego w Szreniawie |
| 947 | WLs40 | 1959 | Odstawiona | 600 | ? | Czarna Białostocka |
| 1053 | WLs50 | 1965 | Sprawna | 600 | ? | Płociczno |
| 1066 | WLs50 | 1960 | Odstawiona | 600 | ? | Przechowo |
| 1125 | WLs50 | 1961 | Pomnik | 600 | ? | Olecko |
| 1154 | WLs50 | ? | Pomnik | 600 | WLs40-1154 | Sochaczew |
| 1159 | WLs40 | 1961 | Odstawiona | 600 | Brak oznaczenia (?) | Trans-Mot Bydgoszcz |
| 1184 | 2WLs40 | 1961 | Sprawna | 750 | WLs50 | Sochaczew |
| 1189 | 2WLs40 | 1961 | Odstawiona | 785 | 10 | Rudy |
| 1225 | WLs50 | 1961 | Sprawna | 600 | ? | Poznań |
| 1291 | 2WLs40 | 1961 | W trakcie naprawy | 785 | ? | Bytom |
| 1362 | WLs40 | 1962 | Odstawiona | 600 | WLs40-1362 | Cegielnia Pudliszki k. Krobi |
| 1418 | WLs40 | 1963 | Pomnik | 600 | WLs40-1418 | Nowy Sącz |
| 1424 | WLs40 | 1963 | Eksponat | 600 | ? | Muzeum Techniki Rolniczej i Gospodarstwa Wiejskiego w Redeczu Krukowym |
| 1465 | WLs40 | 1963 | Eksponat | 600 | brak | Muzeum Drogownictwa w Szczucinie |
| 1494 | WLs40 | 1963 | Eksponat | 600 | WLs40-1494 | Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji |
| 1544 | WLs50 | 1964 | Sprawna | 600 | ? | Hel |
| 1545 | WLs50 | 1964 | Złom (2006) | 600 | ? | Cegielnia Toruń Grębocin |
| 1547 | WLs50 | 1964 | Odstawiona | 600 | ? | LOKSERWIS Częstochowa |
| 1563 | WLs50 | 1964 | Sprawna | 600 | ? | Poznań |
| 1567 | WLs50 | 1964 | Pomnik | 600 | ? | Lublin |
| 1630 | 2WLs50 | 1964 | Pomnik | 750 | WLs50-1630 | Sochaczew |
| 1680 | WLs50 | 1965 | Sprawna | 600 | Ld1-03 | Żnin Wąsk. |
| 1697 | WLs40 | 1965 | Pomnik | 600 | Brak oznaczenia | Trans-Mot Bydgoszcz |
| 1709 | WLs50 | 1965 | Złom (2013)[4] | 600 | 1 | Bydgoszcz |
| 1836 | 2WLs50 | 1966 | Sprawna | 785 | PKW 2WLs50 1836 | Kolej Parkowa w Parku Śląskim w Chorzowie |
| 1847[6] | WLs50 | 1966 | Sprawna | 600 | ? | Płociczno |
| 1895 | WLs50 | 1967 | Odstawiona | 600 | ? | Ostrów Wielkopolski |
| nieznany | Wls50 | 1967 | Sprawna | 600 | brak | Jedlicze(stan na styczeń 2018) |
| 1935 | WLs50 | 1968 | Odstawiona | 600 | ? | Rudy |
| 1936 | WLs50 | 1968 | Odstawiona | 600 | ? | Rudy |
| 1981 | WLs50 | 1968 | Sprawna | 600 | ? | KWK Katowice Giszowiec |
| 2084 | WLs50 | 1955 | Sprawna | 600 | ? | [Cegielnia Karmelita w Przechowie]] |
| 2088 | 2WLs50 | 1970 | Sprawna | 785 | 2WLs50-2088 | Rudy |
| 2090 | WLs50 | 1970 | Pomnik | 600 | WLs50-2090 | Pomnik w parku w Ustroniu |
| 2105 | WLs50 | 1970 | Eksponat | 600 | ? | Janów Lubelski |
| 2106 | WLs50 | 1970 | Odstawiona | 600 | brak | Cegielnia w Starzynie k. Pucka |
| 2159 | WLs50 | 1971 | Odstawiona | 600 | brak | Tartak w Kłaju |
| 2211 | 2WLs50 | 1972 | Sprawna | 750 | WLs50-2211 | Cegielnia Stare Kurowo |
| 2223 | WLs50 | 1972 | Sprawna stan na 2006r. | 600 | WLs50-2223 | Cegielnia Niezabyszewo |
| 2257 | WLs50 | 1973 | Sprawna | 600 | WLs50-2257 | Nowy Sącz |
| 2268 | WLs50 | 1973 | Pomnik | 600 | ? | Spała |
| 2279 | WLs50 | 1974 | Odstawiona | 600 | WLs50-2279 | Nowy Sącz |
| 2293 | WLs50 | 1974 | Złom | 600 | WLs40-2293 | Cegielnia Strzyżew |
| 01 | 4Wls50 | 1975 | Sprawna | 1040 | Wls50-01 | Czeremcha |
| 003 | WLs50M1 | 1990 | Odstawiona | 600 | ? | Białośliwie |
| 033 | WLs50M3 | 1992 | Sprawna (2013) | 600 | ? | Huta Miedzi Legnica |
| 044 | WLs50M3 | 1992 | Odstawiona | 600 | WLs50-6 | Rudy |
| b.d. | WLs40 | 1959 | Złom 2002 | 600 | b.d. | Cegielnia w Obornikach Wlkp. |
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Bogdan Pokropiński, Lokomotywy spalinowe produkcji polskiej, WKiŁ, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-206-1731-3, s. 148
- ↑ rok produkcji najprawdopodobniej fikcyjny, zapewne jest to prototypowa lokomotywa tego typu z roku 1951 lub 1952
- ↑ wewnątrz budki jest tabliczka z numerem 179
- ↑ 4,0 4,1 Jedna z Myślęcińskich lokomotywek została zachowana jako pomnik [1]
- ↑ wg. innych źródeł chodzi o nr fabryczny 331, jednak maszyna o tym numerze stacjonuje w Żninie
- ↑ 1817?
Zobacz też
Wlp50 - lokomotywa o podobnej mocy
Ta strona zawiera treści z Wikipedii. Oryginalny artykuł był umieszczony pod nazwą WLs40. Lista autorów jest dostępna w historii strony. Tekst z Wikipedii jest udostępniony na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.