Rudy
stacja Rudy
Stan: czynny
Kolej
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe
Miejscowość
Rudy
Powiat
Raciborski
Współrzędne geograficzne
50°11'23.7"N 18°27'51.1"E
Skrót telegraficzny
R
Rok utworzenia
1899
Peron
Tak
Nastawnia
Tak - w budynku stacyjnym
Budynek stacyjny
tak
Lokomotywownia
tak
Nazwa
| Rauden | 1899 | - | 1945 |
| Rudy | 1945 | - | nadal |
Rodzaj
| stacja | 1899 | - | nadal |
Określenie linii przebiegających przez posterunek, położenie posterunku linii oraz zakres lat
| Bytom Karb Wąsk. - Racibórz Markowice | km 41,1 | b/d | - | b/d |
Opis budynków i urządzeń
Na stacji znajduje się:
- powojenny budynek stacyjny (posiada oryginalne piwnice), w którym znajduje się poczekalnia, kasa, nastawnia oraz biura.
- 3 stanowiskowa lokomotywownia wraz z przylegającą wagonownią.
- wieża wodna.
- inne budynki gospodarcze, w tym jeden z oryginalnym tzw. murem pruskim lub inaczej nazywany budową szachtową.
Opis urządzeń zabezpieczenia ruchu kolejowego
Urządzenia kluczowe, mechaniczne scentralizowane oraz urządzenia przekaźnikowe z pulpitem kostkowym.
Opis układu torowego
Historia
Położenie posterunku w terenie
Galeria
Zestawienie taboru
Uwaga: Zestawienie zawiera informacje na temat wszystkich pojazdów trakcyjnych, które kiedykolwiek stacjonowały na danej stacji, a których dane znajdują się w naszej bazie.
| Typ | Numer | Obecne / ostatnie oznaczenie |
Stacjonowanie od roku | Stacjonowanie do roku | Stan | Obecne / ostatnie miejsce stacjonowania |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1Aw | 1811 | Bxhpi 00-380034 211–9 | 1974 | nadal | Odstawiona | Rudy |
Dokumenty dotyczące posterunku znajdujące się w Archiwum Enkolu
Uwaga: Zestawienie zawiera listę dokumentów archiwalnych znajdujących się w Archiwum Enkolu wygenerowaną na podstawie słów kluczowych.
Źródła
Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach – stacja kolei wąskotorowej w Rudach zlokalizowana w kilometrze 41,1 linii kolejowej Bytom Karb Wąskotorowy - Markowice Raciborskie Wąskotorowe[1] Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. W latach 1899 - 1945 odcinek, na którym znajduje się ta stacja był częścią kolei Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz, a na stacji tej znajdowało się zaplecze techniczne (m. in. lokomotywownia) tejże kolei. Od 19 października 2006 znajduje się na trasie Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
Informacje ogólne
Zabytkowa stacja z przełomu XIX i XX wieku znajduje się w Rudach przy ul. Szkolnej 2. Została udostępniona do zwiedzania 24 stycznia 1994 roku. W skansenie zgromadzono wiele eksponatów m.in lokomotywy i wagony. Do 2008 roku Stacją i kolejką opiekowało się Towarzystwo Służby Ochrony Zabytków Kolei Rybnik. Od chwili przejęcia stacji przez gminę, pieczę nad obiektem sprawuje Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej[2].
Wśród atrakcji oferowanych turystom jest zwiedzanie stacji i hali lokomotywowni, przejazd kolejką na trasie Rudy-Paproć oraz Rudy-Stanice Wąskotorowe, a także drezyną na terenie stacji. Od sierpnia 2011 r. organizowane są również przejazdy wyremontowanym w Hucie Pokój parowozem Las49[3]
Kolej wąskotorowa relacji Gliwice – Rudy – Racibórz o rozstawie toru 785 mm została zbudowana w latach 1899-1900 przez przedsiębiorstwo Górnośląskie Tramwaje Parowe. Do połowy lat 60. XX w. wąskotorówka była podstawowym środkiem transportu miejscowej ludności. Od 1945 r. kolejka została przymusowo przejęta przez PKP i włączona do GKW. Ostatecznie linia Rudy – Gliwice została zamknięta w 1992 r.
Tabor
Historyczny
W pierwszych latach do przewozów ludzi i towarów użytkowano tramwajowe lokomotywy parowe marki Hohenzoller, wycofane z dopiero co zelektryfikowanej miejskiej sieci tramwajowej, które ze względu na swój "miejski" rodowód nie sprawdziły się do ciągnięcia cięższych składów na dłuższych trasach. Już po 5 latach zaczęto więc wprowadzać do ruchu parowozy typowo "kolejowe" - początkowo marki Borsig (oznaczone serią Txb2) które służyły do lat 60-tych, później potężne Tw9. Po wojnie w ramach programu UNRRA dostarczono z USA maszyny serii Pxu które pracowały aż do zastąpienia ich spalinowozami rumuńskimi, kiedy to zostały w większości przekazane na Kujawskie Koleje Wąskotorowe. Podobnej klasy maszynami były polskie Px48 - trzy lokomotywy tej serii służyły na trasie Gliwice - Rudy w latach sześćdziesiątych jednak niewielka moc tych parowozów spowodowała, że przed końcem dekady zostały przeniesione na inne koleje wąskotorowe PKP.
- Zestawienie taboru stacjonującego w Rudach:
Parowozy
| Nr fabr. | Typ | Producent | Rok prod. | Nr. Kotła | Prześwit | Oznaczenie | Stan | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3343 | Las49 | Chrzanów | 1954 | 1655/53 | 785mm | Las49-3343 | Sprawny | |
| 3996 | Tw53/Pw53 | Chrzanów | 1955/1997/9 | 13969/54 | 785mm | Pw53-02 | Eksponat | Przebudowany z Tw53. Tender od Px48. Zachowały się skrzynie wodne z Tw53 |
| Tw9-8 | Tw9 | AEG | ? | ? | 785mm | Tw9-8 | Eksponat | Na stacji znajduje się kocioł służący kiedyś do ogrzewania lokomotywowni |
| Borsig Bn2t | Bn2t | Borsig | 1929 | 12050/29 | 785mm | 15 | Eksponat |
Spalinowe pojazdy trakcyjne
| Nr fabr. | Typ | Rok prod. | Prześwit | Oznaczenie | Stan | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Lxd2-373 | Lxd2 | 1981 | 785mm | Lxd2-373 | W trakcie remontu | |
| Lxd2-08 | Lxd2 | 1981 | 785mm | HP-Lxd2-08 | Sprawny | Lokomotywa sprowadzona z Huty Pokój. Lokomotywa nie posiada górnej lampy oraz posiada malowanie zakładowe. |
| Lxd2-354 | Lxd2 | 1967 | 785mm | Lxd2-354 | Odstawiony | |
| Urządzenie Rotacyjne | Lxd2 | 1967 | 785mm | Urządzenie Rotacyjne (Ex. Lxd2-357) | Odstawiony | Przebudowana na rotacyjne urządzenie do oczyszczania toru w roku 1987 z lokomotywy Lxd2-357. |
| Lyd1-150 | Wls150 | 1966 | 785mm | Lyd1-150 | Sprawna | |
| Wls180-15 | Wls180 | 1971 | 785mm | Wls180-15 | Sprawna | |
| Wls180-36 | Wls180 | 1972 | 785mm | Wls180-36 | Sprawna | |
| 2Wls50-2088 | 2WLs50 | 1970 | 785mm | 2WLs50-2088 | Sprawna | |
| 2Wls50-1836 | 2WLs50 | 1970 | 785mm | 2WLs50-1836 | Sprawna | |
| 2Wls40-1189 | 2WLs40 | 1961 | 785mm | 10 | Odstawiona | Pęknięty blok silnika |
| Wls75-38 | Wls75 | 1967 | 785mm | Wls75-38 | Sprawna | Prowadzi pociągi robocze oraz wykonuje drobne manewry w stacji. |
| Wls75-66 | Wls75 | 1971 | 785mm | Wls75-66 | Sprawna | |
| Wlp50-031 | Wlp50 | 1994 | 785mm | Wlp50-031 | Odstawiona | Przekuta na 785mm. Kiedyś służyła na Kolei Parkowej w WPKiW. |
| Wmd 101 | Wmc | nieznany | 785mm | Wmd 101 | Sprawny | |
| Mbxd2-218 | A20D-P | 1986 | 785mm | MBxd2-218 | Sprawny | |
| Wls40-377 | WLs40 | 1955 | 600mm | Wls40-377 | Odstawiona | |
| Wls40-372 | WLs40 | 1955 | 600mm | Wls40-372 | Odstawiona | |
| Wls40-568 | WLs40 | 1957 | 600mm | Wls40-568 | W renowacji |
Elektrowozy
| Nr fabr. | Typ | Rok prod. | Prześwit | Oznaczenie | Stan | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Siemens | Siemens elektrowóz | 1896 | 785mm | 15 | W Remoncie |
Wagony pasażerskie
| Typ | Rok prod. | Prześwit | Oznaczenie | Stan | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| A20D-P | 1988 | 785mm | Bxhpi 00-450024-236-7 | Odstawiony | Wagon doczepny FAUR Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[4] |
| A20D-P | 1988 | 785mm | Bxhpi 00-450024-237-5 | Odstawiony | Wagon doczepny FAUR Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[5] |
| A20D-P | 1988 | 785mm | Bxhpi 00-450024-238-3 | Sprawny | Wagon doczepny FAUR Przekazany gminie Kuźnia Raciborska dn. 29.07.1994[6] |
| BTxh | 785mm | BTxh 00-320034-313-9 | Sprawny | Wagon Letni Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh | |
| BTxh | 785mm | BTxh 00-320034-314-7 | Sprawny | Wagon Letni Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh | |
| BTxh | 785mm | BTxh 00-320034-315-4 | Sprawny | Wagon Letni Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh. (sprowadzony z PKW Chorzów) | |
| BTxh | 785mm | BTxh 00-320034-316-2 | Sprawny | Wagon Letni Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh. (sprowadzony z PKW Chorzów) | |
| BTxh | 785mm | BTxh 00-320034-317-0 | Sprawny | Wagon Letni Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh | |
| BTxh | 785mm | BTxh 00-320034-318-9 | Sprawny | Wagon Letni Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh | |
| BTxh | 785mm | BTxh 00-320034-319-6 | Sprawny | Wagon Letni Zbudowane na podstawie wagonów Wddxh | |
| BTxhpi | 785mm | BTxhpi | W remoncie | Wagon Kryty | |
| 1Aw | 785mm | 1Aw | Odstawiony | Wagon Kryty Fabryka Wagonów Świdnica |
Kursy turystyczne
- Na stacji w Rudach odbywają sie całoroczne kursy turystyczne w stronę stacji Stanica oraz w stronę stacji Rybnik Stodoły przez stację Paproć.
- Pociągi w trakcji parowej prowadzi parowóz Las, w trakcji spalinowej na trasie Rudy-Rybnik Stodoły-Rudy są to Wls180 lub okazjonalnie Lxd2 natomiast na trasie do Stanicy spalinowozy Wls180 lub Lxd2
- Czasem można podziwiać w ruchu pociągi robocze i utrzymaniowe lub drezynę do patrolu szlaku.
- Okazjonalnie można spotkać również specjalne pociągi dla miłośników fotografii kolejowej zestawione z wagonów towarowych.
Inne atrakcje
- Na stacji w Rudach można udać się do bistro "Peron 2", dla dzieci atrakcją jest park linowy "Stacyjkowo Rudy" oraz do restauracji zaaranżowanej w wagonie kolejowym.
- Możliwa jest także przejażdżka drezyną ręczną .
- Można także zwiedzać lokomotywownię i wagonownię z przewodnikiem .
- W wagonowni znajduje się ścieżka ineraktywna z goglami VR oraz innymi ciekawymi atrakcjami.
- Istnieje możliwość zobaczenia pracy kowala w stacyjnej kuźni oraz warsztaty kowalskie.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dodatek do służbowego rozkładu jazdy Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, część I, V i VII. Bytom: Śląska Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Katowicach, 1981, ss. 52 - 53.
- ↑ O kolejce na X Sesji Rady Miejskiej. www.kolejkarudy.pl. [dostęp 2011-10-27].
- ↑ "Las 49" główną atrakcją na kolejce. www.kolejkarudy.pl. [dostęp 2011-10-27].
- ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2.
- ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2.
- ↑ Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek - Rudy - Racibórz. Łódź: Emi-Press, 1998, s. 79. ISBN 83-904079-2-2.
Bibliografia
Linki zewnętrzne
| Rudy | ||
| Linia Bytom Karb Wąskotorowy - Markowice Raciborskie Wąskotorowe (km linii: 41,1) | ||
odległość: 4,007 km Stanice Wąskotorowe 
|
|
odległość: 2,001 km
|
Ta strona zawiera treści z Wikipedii. Oryginalny artykuł był umieszczony pod nazwą Rudy. Lista autorów jest dostępna w historii strony. Tekst z Wikipedii jest udostępniony na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.
- Zestawienie posterunków technicznych i handlowych na liniach wąskotorowych
- Górnośląskie Koleje Wąskotorowe
- Górnośląskie Koleje Wąskotorowe - Zestawienie posterunków technicznych i handlowych
- Posterunki techniczne i handlowe w: Rudy
- Hasła encyklopedyczne
- Stacje, przystanki i posterunki Górnośląskich Kolei Wąskotorowych