L45H

L45H
Lxd2-347" (ex. Lxd2-321)z 1982r na tor 750mm w standardowym malowaniu PKP z lat 90-tych, BKL.
Przewoźnik	PKP, przemysł, MÁV, ŽS, CFR, NÖLB, БДЖ (BDŻ), SDG, CFG
Oznaczenie przewoźnika	Lxd2, Mk45, L45H, 745, 87, 2099, 93, #45001 - #45003, #60001 - #60009
Producent	FAUR
Lata budowy	1964-1987
Układ osi	B'B'
Rozstaw szyn	od 740mm do 1067mm (w Polsce spotyka się 750mm, 785mm i 1000mm)
Masa służbowa	32 t
Nacisk osi na szyny	8 t
Rozstaw osi skrajnych	7200 mm
Średnica kół	750 mm
Długość ze zderzakami	10620 mm (tor 750), 10240 mm (tor 785)
Szerokość	2300 mm
Wysokość	3100 mm
Prędkość konstrukcyjna	36 km/h
Maksymalna siła pociągowa	7600 kG (74,5 kN) ciągła
Typ silnika spalinowego	MB836Bb, 71H12A*, Caterpillar 3412**
Moc znamionowa	330 kW (342 kW*, 578 kW**)
Zapas paliwa	1500 l
Rodzaj przekładni	hydrokinetyczna
System hamulca	Westinghouse
Sterowanie wielokrotne	brak
System ogrzewania	Wapor lub Webasto do ogrzania cieczy chłodzącej silnik
* - wersja zmodernizowana na PKP, ** - Wersja zmodernizowana przez CFG Lxd2-309 z 1973 na tor 750mm w malowaniu charakterystycznym dla lokomotyw naprawianych w latach 80-tych w Rumuni (Rogów).

L45H (oznaczenie PKP Lxd2) – wąskotorowa lokomotywa spalinowa o mocy silnika wynoszącej 450 KM produkowana w latach 1964-1987 przez rumuńskie zakłady FAUR w Bukareszcie, eksploatowana w Polsce na kolejach wąskotorowych, przystosowane do pracy na szynach o rozstawie od 740 mm do 1067 mm (w Polsce 750mm, 785mm oraz 1000mm). Pierwsze L45H rozpoczęły służbę w 1968 roku na szlakach Górnośląskich Kolei Wąskotorowych zastępując mocno wysłużone parowozy serii Tw47 oraz Tw53. W zakładach FAUR wytwarzano także bardzo podobne lokomotywy L35H i L35H-MT. Z zewnątrz są prawie nie do odróżnienia – największa różnica to zastosowanie w nich słabszego silnika o mocy 350 KM. Do Polski jednak nie sprowadzono żadnej lokomotywy z rodziny L35H.

Eksploatacja

Polskie Koleje Państwowe zakupiły ogółem 165 sztuk tych lokomotyw, w tym 111 szt. na tor 750 mm (numery inwentarzowe od 239 do 349), 25 szt. na tor 785 mm (numery od 351 do 375) i 29 szt. na tor 1000 mm (numery od 451 do 479). Otrzymały one na PKP numery w serii Lxd2, oznaczającej czteroosiowe lokomotywy spalinowe z silnikiem wysokoprężnym i przekładnią hydrauliczną. Lokomotywy te należały do najsilniejszych wąskotorowych lokomotyw w Polsce. Miały spokojny bieg, płynną regulację prędkości nastawnikiem jazdy. Główną wadą tych lokomotyw jest spore Zużycie paliwa, związane przede wszystkim z zastosowaniem silnika z wstępną komorą spalania. Wada ta została znacznie ograniczona poprzez zabudowę silnika 71H12A.

Lokomotywy Lxd2 jeździły po torach prawie wszystkich kolei dojazdowych eksploatowanych przez PKP; obecnie czynne egzemplarze stacjonują na większości czynnych do dzisiejszych czasów kolei. Zdatne do ruchu lokomotywy Lxd2 stacjonują w Lokomotywowniach w Gryficach (Lxd2-471, 472, 473, 479), Koszalinie (Lxd2-476), Piasecznie, Bytomiu-Karbiu (Lxd2-352, 359, 364, 372', 374, 375), Rudach (Lxd2-354, 357, 373, HP-08, HP-09, HP-11), Zbiersku, Śmiglu (Lxd2-266, 241), Krośniewicach, Przeworsku (Lxd2-257, 268, 334), Mławie, Karczmiskach, Jędrzejowie, Nowym Dworze Gdańskim (Lxd2-294, 315, 325), Gnieźnie (Lxd2-313, 343, 344, 369) i Rogowie (Lxd2-249, 264, 265, 309, 316, 340). W trakcie remontu jest lokomotywa z lokomotywowni Cisna-Majdan.

Lxd2 znajdują się także na nieczynnych kolejkach oraz kolejkach w likwidacji – są one poodstawiane w lokomotywowniach, jak w Dobrej Nowogardzkiej (Lxd2-468, 475), lub demontowane i złomowane. Kilka lokomotyw przetransportowano na inne koleje wąskotorowe. Dawniej te lokomotywy stacjonowały również w Piotrkowie Trybunalskim.

Lokomotywy Lxd2 można także zobaczyć w muzeach-skansenach w Sochaczewie, Rudach Raciborskich oraz w gryfickiej filii Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Kilka sztuk Lxd2 sprzedano za granicę między innymi do Czech i Niemiec.

Oprócz lokomotyw Lxd2 jeżdżących na torach PKP, na terenie Polski do dnia dzisiejszego jeżdżą lokomotywy L45H w zakładach przemysłowych. Oprócz 165 szt. lokomotyw dla PKP do Polski trafiło bowiem co najmniej 34 szt., które zakupiły różne gałęzie przemysłu. Lokomotywy te często były nieznacznie zmodyfikowane na zlecenie zamawiającego.

Lokomotywy z rodziny L45H, oraz siostrzane L35H i L35H-MT, najliczniej występowały w Polsce, ale także w innych krajach, głównie byłego bloku wschodniego, m.in. w Rumunii, na Węgrzech (jako seria Mk45) i w Bułgarii, ale także poza granicami Europy, np. w Egipcie, Tunezji i Iraku.

Charakterystyka

Lokomotywa L45H posiada dwa wózki dwuosiowe (układ osi B'B'). Pudło lokomotywy składa się z długiego przedziału maszynowego w przedniej części i krótszego przedziału maszynowego w tylnej części oraz kabiny sterowniczej między nimi, wystającej poza obrys przedziałów maszynowych jedynie na boki. Kabina sterownicza wyłożona jest izolacją dźwiękochłonną i posiada dwoje drzwi bocznych. Pulpity sterownicze znajdują się z prawej strony dla każdego kierunku jazdy. W przednim przedziale mieści się silnik spalinowy, układ chłodzenia, trójfazowy alternator, sprężarka powietrza, przekładnia hydrauliczna, przekładnia nawrotna i dodatkowa, zbiornik paliwa dobowego zużycia (100 l),zbiornik wody układu chłodzenia silnika o pojemności (100 l), układ wylotu spalin, przewody paliwowe, urządzenia układu hydrostatycznego napędu wentylatora układu chłodzenia. W tylnym przedziale szafa osprzętu elektrycznego, główny zbiornik paliwa (1500 l), dwa zbiorniki powietrza (190 l) i podgrzewacz wody WEBASTO a w nowszych VAPOR. (do celów podgrzewania silnika i ogrzewania kabiny). Napęd oryginalnie stanowił silnik wysokoprężny MB 836Bb o mocy 450 KM (330 kW). Napęd z silnika przenoszony jest za pomocą przekładni hydrodynamicznej TH1-V1 typu Voith do przekładni dodatkowej zblokowanej z przekładnią nawrotną, dalej za pomocą wałów na przekładnie osiowe, z zębatymi kołami stożkowymi. Przekładnia hydrauliczna posiada dwa przetworniki momentu obrotowego - przy rozruchu i małych szybkościach działa przetwornik rozruchowy, a przy wyższych szybkościach przetwornik jazdy. Wózki mają hamulce pneumatyczne. Lokomotywa posiada sprężarkę dwustopniową do układu hamulcowego, sterowania i urządzeń pomocniczych, jak syreny, wycieraczki szyb na oknach czołowych i piasecznice.

Rysunek schematyczny lokomotywy L45H

Lista lokomotyw (fragment)

Nr fabr.	Rok prod.	Stan	Prześwit	Oznaczenie	Silnik	Aktualne lub ostatnie miejsce stacjonowania
23115	1976	odstawiona	785	Lxd2-372' (ex Lxd2-322)	Maybach	Bytom Karb Wąsk
20566	1967	złom (2001)	785	Lxd2-351 Lxd2-370'	Henschel	Bytom Rozbark
20567	1967	sprawna	785	Lxd2-352	Maybach	Bytom Karb Wąsk
20568	1967	złom (1995)	785	Lxd2-353	Maybach	Bytom Rozbark
20569	1967	odstawiona	785	Lxd2-354	Maybach	Rudy
20570	1967	złom (2008)	785	Lxd2-355	Maybach	Rudy
20571	1967	złom (2000)	750	Lxd2-356	Henschel	Jędrzejów Wąsk
20849	1969	odstawiona	785	Lxd2-357 pług odśnieżny	Maybach	Rudy
20850	1969	sprzedana za granicę (2002)	750	L45H-358	Maybach	Lößnitzgrundbahn
20851	1969	sprawna	785	Lxd2-359	Maybach	Bytom Karb Wąsk
20921	1970	złom (1982)	785	Lxd2-360	Maybach	Bytom Karb Wąsk
20922	1970	złom (1995)	785	Lxd2-361	Maybach	Bytom Rozbark
20923	1970	złom (2004)	785	Lxd2-362	Henschel	Bytom Karb Wąsk
20924	1970	złom (1994)	785	Lxd2-363 pług odśnieżny	Maybach	Bytom Rozbark
21271	1971	sprawna	785	Lxd2-364	Maybach	Bytom Karb Wąsk
21272	1971	złom (2004)	785	Lxd2-365	Henschel	Bytom Rozbark
21277	1971	złom (2004)	785	Lxd2-366	Henschel	Bytom Rozbark
21580	1972	złom (1996)	785	Lxd2-367	Maybach	Bytom Rozbark
21581	1971	złom (2004)	785	Lxd2-368	Maybach	Bytom Rozbark
23116	1976	sprawna	750	Lxd2-369	Henschel	Gniezno Wąsk
23117	1976	złom (1995)	785	Lxd2-370	Maybach	Bytom Rozbark
24073	1980	odstawiona	785	Lxd2-371	Henschel	Bytom (Rozbark)
24074	1980	złom (2011)	785	Lxd2-372	Maybach	Bytom Karb Wąsk
24331	1981	sprawna	785	Lxd2-373	Maybach	Rudy
24332	1981	sprawna	785	Lxd2-374	Henschel	Bytom Karb Wąsk
24511	1982	w trakcie NG	785	Lxd2-375	Maybach	Bytom Karb Wąsk
21873	1973	odstawiona	750	Lxd2-309	Henschel	Rogów Towarowy Wąskotorowy
22182	1974	odstawiona (wrak)	750	Lxd2-316	Henschel	Rogów Towarowy Wąskotorowy
23616	1978	eksponat / odstawiona	1000	Lxd2-462	Maybach	Muzeum w Gryficach
24504	1982	odstawiona	750	Lxd2-340	Henschel	Rogów Towarowy Wąskotorowy
24849	1983	odstawiona (wrak)	750	Lxd2-249	Maybach	Rogów Towarowy Wąskotorowy
24609	1982	odstawiona	750	Lxd2-264	Henschel	Rogów Towarowy Wąskotorowy
24611	1982	sprawna	750	Lxd2-265	Henschel	Rogów Towarowy Wąskotorowy
24325	1981	sprawna	785	HP-Lxd2-09	Henschel	Rudy
24324	1981	sprawna	785	HP-Lxd2-08	Maybach	Rudy
24327	1981	sprawna	785	HP-Lxd2-11	Henschel	Rudy
24617	1982	sprzedany za granicę* (2012)	1000	Lxd2-471	Maybach	Gryfice
24841	1983	sprawna	1000	Lxd2-472	Maybach	Gryfice
24842	1983	w trakcie NG	1000	Lxd2-473	Henschel	Gryfice
24843	1983	odstawiona (kol. niebieski)	1000	Lxd2-474	Maybach	Gryfice
24844	1983	sprawna	1000	Lxd2-475	Henschel	Koszalin Wąskotorowy
24845	1983	sprawna	1000	Lxd2-476	Henschel	Koszalin Wąskotorowy
25017	1985	w trakcie NG	1000	Lxd2-478	Henschel	Gryfice
25018	1985	sprawna	1000	Lxd2-479	Henschel	Gryfice

• (*) W 2012 roku lokomotywa została zamieniona w Niemczech za parowóz Px48-3913.

Źródła

• Obsługa i utrzymanie lokomotywy spalinowej serii Lxd2, Ministerstwo Komunikacji, Centalny Zarząd Kolei Dojazdowych, 1976